Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân trở thành một vấn đề cấp bách. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các tập đoàn lớn, có thể dễ dàng trục lợi từ thông tin cá nhân của người dùng nếu không có các quy định xử phạt đủ mạnh. Điều này đã được nhấn mạnh bởi Thứ trưởng Công an trong một phiên họp gần đây.
Nguy cơ từ việc xử phạt nhẹ
Thứ trưởng Công an Lê Quốc Hùng đã chỉ ra rằng, nếu mức phạt không đủ sức răn đe, nhiều doanh nghiệp sẽ sẵn sàng chấp nhận nộp phạt để tiếp tục hoạt động kinh doanh dữ liệu cá nhân. Ông nhấn mạnh rằng, những hành vi vi phạm trong lĩnh vực này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là khi xảy ra ở các công ty công nghệ lớn hoặc tập đoàn đa quốc gia.
Kinh nghiệm quốc tế và mức phạt đề xuất
Ông Hùng đã dẫn chứng từ các quốc gia như Mỹ, EU và Singapore, nơi áp dụng mức phạt dựa trên phần trăm doanh thu, có thể lên đến hàng trăm tỷ đồng. Dự thảo luật hiện tại đề xuất mức phạt tối đa là 3 tỷ đồng, nhưng có thể tăng lên gấp 10 lần nếu doanh nghiệp thu lợi bất hợp pháp. Đặc biệt, với hành vi chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài, mức phạt có thể lên tới 5% doanh thu của năm trước.
Quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu cá nhân
Thứ trưởng Hùng nhấn mạnh rằng dữ liệu cá nhân không chỉ đơn thuần là hàng hóa mà còn gắn liền với quyền con người và quyền riêng tư. Do đó, việc khai thác dữ liệu cần phải đi đôi với việc bảo vệ quyền lợi của người dùng ở mức cao nhất. Chính phủ cũng đã đề xuất giữ nguyên quy định cấm mua bán dữ liệu cá nhân để phù hợp với thông lệ quốc tế.
Hình thức xử phạt và trách nhiệm bồi thường
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu gây thiệt hại, họ cũng phải bồi thường cho nạn nhân. Điều này cho thấy sự nghiêm túc trong việc xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến dữ liệu cá nhân.
Cân nhắc mức phạt cho doanh nghiệp lớn
Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang đã bày tỏ lo ngại về mức phạt 5% doanh thu của doanh nghiệp, cho rằng đây là con số rất lớn đối với những tập đoàn có doanh thu hàng trăm nghìn tỷ đồng. Điều này cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo tính công bằng và hợp lý trong việc xử phạt.
Quy định hiện hành và dự kiến thông qua luật mới
Hiện tại, Nghị định 13/2023 quy định mức phạt từ 50-70 triệu đồng cho nhiều hành vi vi phạm liên quan đến dữ liệu cá nhân. Các hành vi này bao gồm việc xử lý dữ liệu trái phép, thu thập dữ liệu không đúng quy định, và không thông báo cho chủ thể dữ liệu. Ngoài phạt tiền, còn có các hình phạt bổ sung như tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh hoặc tạm đình chỉ hoạt động.
Dự kiến, Quốc hội sẽ thông qua dự án Luật Dữ liệu cá nhân vào ngày 23/6, mở ra một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và ngăn chặn các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này.
Sơn Hà