Tài khoản
Đại học Harvard đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng, khi phải lựa chọn giữa việc tiếp tục đấu tranh chống lại chính quyền Trump hoặc tìm kiếm một thỏa thuận có thể giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn này. Cả hai con đường đều không hề dễ dàng và đầy rẫy thách thức.
Trong thời gian qua, Harvard đã trở thành biểu tượng cho phong trào phản kháng của giới học thuật Mỹ đối với chính quyền Tổng thống Donald Trump. Lãnh đạo trường đã từ chối thực hiện nhiều yêu cầu cải cách từ Bộ Giáo dục Mỹ và thậm chí đã đệ đơn kiện chính phủ, thể hiện quyết tâm bảo vệ quyền lợi của mình.
Các chuyên gia pháp lý cho rằng Harvard, với đội ngũ luật sư dày dạn kinh nghiệm, sẽ tham gia vào vụ kiện này một cách quyết liệt, nhằm bảo vệ các khoản tài trợ nghiên cứu trị giá hàng tỷ USD mà trường đang phụ thuộc vào. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tài chính của trường mà còn đến danh tiếng và vị thế của Harvard trong cộng đồng học thuật.
Những người ủng hộ trường đã bày tỏ sự hoan nghênh đối với lập trường mạnh mẽ của Harvard. Thượng nghị sĩ Bernie Sanders đã gửi lời chúc mừng đến trường vì đã kiên quyết bảo vệ các quyền hiến định của mình trước chính quyền Trump.
Biểu tình diễn ra tại Cambridge, Massachusetts, kêu gọi ban lãnh đạo Harvard không để chính quyền liên bang can thiệp vào công việc nội bộ của trường. Tuy nhiên, trong nội bộ, một số lãnh đạo cấp cao tại Harvard đang lo ngại về một cuộc khủng hoảng kéo dài, có thể ảnh hưởng đến tương lai của trường.
Ngay cả khi vụ kiện thành công, các lãnh đạo trường vẫn phải đối mặt với những thách thức lớn, có thể khiến Harvard phải xem xét lại bản sắc và quy mô của mình. Nếu không có nguồn tài trợ nghiên cứu ổn định, Harvard có thể trở thành một cơ sở giáo dục chỉ tập trung vào giảng dạy, điều này sẽ làm giảm đi giá trị của trường trong mắt công chúng.
Giới lãnh đạo trường hiện đang cân nhắc các lựa chọn, trong đó có việc hợp tác với chính quyền Trump hoặc tìm kiếm các nguồn tài trợ nghiên cứu khác từ các nhà tài trợ tư nhân. Kịch bản này là điều chưa từng xảy ra trong lịch sử của Harvard, nơi luôn được biết đến với tính độc lập và thành tích học thuật xuất sắc.
Chính quyền Trump đã gia tăng áp lực khi đe dọa cắt tài trợ cho Harvard vô thời hạn. Điều này khiến cho Harvard phải đối mặt với những khó khăn trong việc duy trì hoạt động nghiên cứu của mình. Cựu cố vấn Bộ Y tế Samuel R. Bagenstos đã chỉ ra rằng chính quyền có thể gây khó khăn cho Harvard ngay cả khi tòa án xác định rằng họ đã vi phạm pháp luật.
Hopi E. Hoekstra, trưởng khoa Nghệ thuật và Khoa học tại Harvard, đã thừa nhận rằng những hành động từ chính quyền liên bang đang tạo ra những thay đổi không thể đảo ngược cho trường. Bà nhấn mạnh rằng dù Harvard đang chống lại quyết định đóng băng tài trợ tại tòa án, nhưng không nên kỳ vọng rằng mọi thứ sẽ sớm trở lại bình thường.
Harvard hiện đang phụ thuộc vào khoảng 687 triệu USD tiền nghiên cứu từ chính phủ trong năm tài khóa 2024, điều này khiến cho việc cắt giảm tài trợ trở thành một mối đe dọa lớn đối với ngân sách của trường. Mặc dù quỹ quyên góp của Harvard có giá trị hơn 53 tỷ USD, nhưng phần lớn số tiền này bị hạn chế bởi các điều kiện từ các nhà tài trợ.
Trường đã phải ngừng tuyển dụng và bắt đầu sa thải nhân viên, đồng thời thành lập một Ủy ban Duy trì Nghiên cứu để tìm kiếm các nguồn tài trợ thay thế. Tuy nhiên, hội đồng giám sát trường vẫn quyết tâm giữ vững lập trường và tiếp tục đấu tranh, đặc biệt là khi nhiều trường khác đã chọn cách nhượng bộ.
Vụ kiện này là phản ứng của Harvard trước danh sách yêu cầu từ chính phủ, buộc trường phải thay đổi nhiều quy định trong tuyển sinh và tuyển dụng. Cựu hiệu trưởng Lawrence H. Summers đã cảnh báo rằng việc đạt được thỏa thuận với chính quyền có thể khuyến khích Tổng thống tiếp tục gây sức ép lên các cơ sở giáo dục khác.
Tổng thống Trump đã thúc đẩy trường đàm phán và cho rằng phản ứng của Harvard là thái quá. Chính quyền đã lặp lại lời cảnh báo sẽ gây thiệt hại lớn nhất có thể cho Harvard nếu trường không hợp tác.
Tiến sĩ Daniel W. Jones, cựu hiệu trưởng Đại học Mississippi, cho biết các cơ quan liên bang có thể tác động đến quyết định tài trợ của Harvard. Quá trình kiện tụng có thể kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm, và Harvard đang tìm cách kết thúc nhanh chóng vụ kiện này.
Trong bối cảnh này, Harvard đang ở một vị thế khó khăn, không chỉ đối mặt với áp lực từ chính quyền mà còn với những thách thức từ nội bộ. Tình hình hiện tại đang đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của trường và hệ thống giáo dục đại học Mỹ nói chung.
Vũ Hoàng (Theo AP, AFP, Reuters)
