Tài khoản
Bay dù lượn đang trở thành một hoạt động thú vị và hấp dẫn tại nhiều điểm Du lịch nổi tiếng ở Việt Nam. Với những ai yêu thích cảm giác mạnh và muốn ngắm nhìn cảnh đẹp từ trên cao, đây chắc chắn là một trải nghiệm không thể bỏ qua. Du khách có thể đăng ký tham gia thông qua các công ty tổ chức chuyên nghiệp, và trước khi bay, họ sẽ phải ký vào giấy miễn trừ trách nhiệm.
Vào tháng 6 vừa qua, chị Bùi Thị Diệu Phương, 34 tuổi, từ TP HCM đã có chuyến du lịch Đà Nẵng cùng nhóm bạn. Tại đây, họ đã quyết định tham gia bay dù lượn không động cơ (paragliding). Chị Phương chia sẻ rằng họ đã đặt dịch vụ qua một công ty lữ hành và được yêu cầu đặt cọc một phần chi phí trước khi tham gia. Giá dịch vụ dao động từ 1,6 đến 1,8 triệu đồng, tùy thuộc vào thời gian bay, với mỗi chuyến bay kéo dài từ 15 đến 30 phút.
Khi đến điểm tập kết, du khách sẽ được nhân viên yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, ký cam kết miễn trừ trách nhiệm và mua bảo hiểm. Sau khi hoàn tất thủ tục, xe sẽ đưa họ lên đỉnh Sơn Trà, nơi các phi công sẽ kiểm tra điều kiện thời tiết và hướng gió trước khi cất cánh.
“Nhóm tôi đã ký vào giấy miễn trừ trách nhiệm bằng tiếng Anh mà không kịp đọc kỹ nội dung, vì thời gian gấp gáp và đã thanh toán dịch vụ,” chị Phương cho biết.
Chị Phương đã có một trải nghiệm tuyệt vời khi bay dù lượn ở Sơn Trà vào tháng 6.
Đại diện một công ty du lịch tại Đà Nẵng cho biết, họ cung cấp hai gói bay: gói bay thường từ 9h30 đến 15h30 và gói bay ngắm hoàng hôn từ 16h đến 17h. Để đặt tour, khách hàng cần chốt lịch và gửi ảnh mặt trước của chứng minh nhân dân, cùng với khoản đặt cọc 500.000 đồng để làm bảo hiểm bay. Số tiền còn lại sẽ được thanh toán trực tiếp cho phi công hoặc đơn vị tổ chức khi đến điểm tập trung.
Tour bao gồm chuyến bay đôi cùng phi công, trong đó phi công sẽ điều khiển dù, còn khách chỉ cần ngồi và tận hưởng. Thời gian bay sẽ phụ thuộc vào điều kiện gió và sức khỏe của khách, thường kéo dài từ 15 đến 30 phút.
Tại điểm tập kết, phi công sẽ hướng dẫn quy trình bay và cung cấp các thiết bị an toàn như đồ bảo hộ và nón bảo hiểm. Bảo hiểm chuyến bay có mức bồi thường tối đa lên đến 100 triệu đồng. Nếu khách muốn kéo dài thời gian bay, sẽ không có phụ thu. Ngoài ra, dịch vụ còn cung cấp thiết bị quay video và chụp ảnh trong suốt chuyến bay.
Địa điểm tập trung sẽ được gửi kèm bản đồ cụ thể, chẳng hạn như chùa Bửu Đài Sơn. Nếu khách lưu trú gần điểm bay, công ty sẽ hỗ trợ sắp xếp xe đưa đón. Từ điểm tập trung, phi công sẽ đưa khách di chuyển lên điểm cất cánh.
Dịch vụ bay dù lượn tại Đà Nẵng cũng tương tự như các dịch vụ bay ở nhiều quốc gia khác trên thế giới. Thanh Tú, một người sống tại Hà Nội, đã từng trải nghiệm bay dù lượn đôi ở Interlaken, Thụy Sĩ – một trong những điểm bay nổi tiếng toàn cầu. Chị cho biết rằng các dịch vụ bay dù lượn ở đó được phân chia rõ ràng theo cấp độ người chơi, và du khách cũng cần đặt trước qua trang web. Sau khi chọn giờ bay, du khách sẽ thanh toán giá vé cho một lần bay là 190 CHF (khoảng 5 triệu đồng), và nếu muốn chụp hình và quay phim, họ sẽ phải trả thêm 40 CHF (khoảng 1 triệu đồng).
Trước khi xác nhận thanh toán, du khách cũng cần ký vào giấy miễn trừ trách nhiệm, thường là bản online. Khi đến điểm tập kết, mỗi du khách sẽ được làm quen với phi công hướng dẫn riêng. Người tham gia chỉ cần nghe theo chỉ dẫn của phi công như “chạy thật nhanh khi cất cánh và đứng lại từ từ khi hạ cánh”.
Luật sư Lâm Quang Quý, Tổng Thư ký Liên đoàn dù lượn thể thao TP HCM, cho biết trong những năm gần đây, nhiều công ty cung cấp dịch vụ bay dù lượn đã được thành lập, hợp tác với các phi công để tổ chức bay thương mại, nhằm đáp ứng nhu cầu trải nghiệm ngày càng tăng. Các liên đoàn, câu lạc bộ hay hội nhóm dù lượn vẫn duy trì hoạt động bay thuần túy vì mục đích thể thao và giải trí.
Dịch vụ dù lượn du lịch đang phát triển mạnh mẽ với nhiều điểm hoạt động hàng ngày như Đồi Bù, Hà Nội; Mù Cang Chải, Yên Bái; Sa Pa, Lào Cai; Đà Nẵng; Nha Trang. Một số điểm khác hoạt động theo đợt như Ninh Bình, Hạ Long, Hà Giang, Điện Biên, Lai Châu, Lâm Đồng.
Ông Quý cho biết, hoạt động bay dù lượn hiện đang chịu sự quản lý chuyên môn của Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch cùng các sở địa phương, đồng thời tuân thủ các quy định về vùng trời, an ninh và an toàn bay của Bộ Quốc phòng. Các tiêu chuẩn kỹ thuật, huấn luyện, trang thiết bị và nhân lực được quy định trong Luật Thể dục Thể thao, Thông tư 06/2018/TT-BVHTTDL và các văn bản liên quan đến tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ.
Các phi công dù lượn phải có chứng chỉ huấn luyện chuyên môn do Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch cấp, và cần có nhân viên cứu hộ để ứng phó kịp thời khi xảy ra sự cố. Họ cũng phải mua bảo hiểm tai nạn cho cả phi công và du khách tham gia bay. Sân bãi cất cánh và hạ cánh phải đảm bảo diện tích tối thiểu an toàn, không có chướng ngại vật, và độ cao chênh lệch giữa khu vực cất cánh và hạ cánh tối thiểu là 70 m. Tốc độ gió phù hợp để cất cánh là từ 0-5,5 m/s. Phi công cũng cần trang bị hệ thống liên lạc như máy bộ đàm và thiết bị đo độ cao.
Ông Lâm Quang Quý nhấn mạnh rằng dù lượn là một môn thể thao hàng không mạo hiểm, luôn tiềm ẩn rủi ro hoặc tai nạn nghiêm trọng. Các sự cố có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân như thiết bị bay không đảm bảo, thời tiết diễn biến phức tạp, hoặc yếu tố con người không tuân thủ nguyên tắc an toàn. Do đó, cần có sự kiểm tra giám sát và hỗ trợ từ cơ quan quản lý để đảm bảo an toàn cho hoạt động bay dù lượn.
Hiện nay, các công ty dịch vụ dù lượn ở Việt Nam thường yêu cầu du khách ký giấy miễn trừ trách nhiệm với bên dịch vụ. Tuy nhiên, giấy miễn trừ này chỉ áp dụng về mặt dân sự. Trong trường hợp xảy ra vi phạm hình sự, phi công hoặc doanh nghiệp cung cấp dịch vụ vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Chuyên gia dù lượn Đặng Văn Mỹ, với 10 năm kinh nghiệm và hơn 2.000 giờ bay, cho biết trên thế giới, phi công bay đôi kèm du khách phải vượt qua 5 cấp độ kỹ năng theo chuẩn quốc tế, mất khoảng 2-3 năm luyện tập và hoàn thành khóa học SIV – khóa huấn luyện xử lý tình huống khẩn cấp trên không. Phi công cần tuân thủ đầy đủ quy trình: kiểm tra điều kiện thời tiết, thiết bị và sức khỏe của bản thân cũng như hành khách; xây dựng kế hoạch bay rõ ràng; chuẩn bị thiết bị kỹ lưỡng; hướng dẫn khách phối hợp và xử lý tình huống.
Thiết bị dù lượn hiện nay thường bao gồm ba bộ phận chính. Vòm dù được phân cấp theo hiệu năng, với hiệu năng càng cao thì độ an toàn càng thấp. Dù đôi được thiết kế ưu tiên an toàn; đai ngồi chịu lực lên đến 2-3 tấn, có hệ thống giảm chấn ở lưng và mông, cùng với chốt an toàn và dây đai bằng sợi chịu lực cao. Dù dự phòng cũng được gắn dưới đai để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Tất cả thiết bị đều được kiểm định tại châu Âu và thay thế định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Chuyên gia Đặng Văn Mỹ cũng cho rằng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần nghiên cứu một thông tư hướng dẫn cụ thể để phân cấp trình độ phi công dù lượn, chứng chỉ hành nghề một cách nghiêm túc và bài bản theo chuẩn quốc tế. Ngoài ra, cần thành lập liên đoàn chuyên môn để tư vấn, xây dựng quy chuẩn và tổ chức tập huấn định kỳ. Các đơn vị tổ chức bay cũng cần tuân thủ quy trình an toàn và thường xuyên tham gia các khóa huấn luyện như SIV để xử lý sự cố trên không trung. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho du khách.
Luật sư Lâm Quang Quý cũng nhấn mạnh rằng việc thành lập tổ chức về dù lượn cấp quốc gia là rất cần thiết, nhằm quản lý và giám sát chuyên sâu, xây dựng quy chế hoạt động rõ ràng, hạn chế rủi ro và phát triển dịch vụ bay dù lượn thành sản phẩm du lịch bền vững.
“Đây cũng là hướng đi để hình thành phong trào thể thao dù lượn an toàn, biến dịch vụ bay dù lượn thành một sản phẩm du lịch hiệu quả,” ông Quý nhận định.
Bích Phương – Tuấn Anh
