Tháp Đa Bảo, với chiều cao 63 mét, không chỉ là một công trình kiến trúc nổi bật tại Việt Nam Quốc Tự, quận 10, mà còn là biểu tượng cho cuộc đấu tranh vì quyền tự do tôn giáo của Phật giáo. Nơi đây lưu giữ xá lợi trái tim của Bồ tát Thích Quảng Đức, một nhân vật lịch sử quan trọng trong phong trào đấu tranh cho bình đẳng tôn giáo.
Được xây dựng tại giao lộ giữa đường Lê Hồng Phong và Ba Tháng Hai, tháp Đa Bảo được khánh thành nhằm tưởng niệm cuộc đấu tranh bất bạo động của Phật giáo vào năm 1963. Công trình này có 13 tầng, mỗi tầng đại diện cho một tổ chức trong Phật giáo, với mái lợp ngói màu cam và diềm mái nhô ra ở bốn mặt, tạo nên một hình dáng vuông vức và vững chãi. Tầng đầu tiên có diện tích lớn nhất, trong khi các tầng từ lầu một đến lầu 12 có kích thước đồng đều.
Tháp Đa Bảo đã chính thức tôn trí xá lợi trái tim của Bồ tát Thích Quảng Đức từ ngày 11 tháng 5. Ảnh: Quỳnh Trần
Trên đỉnh tháp, một phần đỉnh đồng cao 12 mét và nặng 6 tấn được lắp đặt, với chân đỉnh có hình ảnh ngọn lửa tỏa ra bốn hướng. Phần thân của đỉnh có 9 vòng tròn, tượng trưng cho Đức Phật đang chuyển pháp luân trên 9 tầng trời. Phía trên cùng của đỉnh đồng có họa tiết và hai khối hình cầu, mang ý nghĩa sâu sắc trong truyền thống Phật giáo. Mỗi tầng của tháp đều có không gian thờ phượng, nơi trưng bày các linh vật liên quan đến Phật giáo. Lối vào tháp được hướng về cổng chính của Việt Nam Quốc Tự, nằm trên đường Ba Tháng Hai.
Tháp Đa Bảo nằm trong khuôn viên rộng lớn hơn 3.700 m2 của Việt Nam Quốc Tự, một địa điểm lịch sử quan trọng của Phật giáo miền Nam. Một năm sau sự kiện Phật giáo năm 1963, chính quyền đã cho phép giáo hội thuê khu đất rộng 40.000 m2 để xây dựng chùa với mức giá tượng trưng. Ngôi chùa được xây dựng với tháp chánh điện 7 tầng và một dãy Tăng xá.
Sau năm 1975, khu vực này đã bị thu hẹp và một phần bị bỏ hoang trước khi được nhà nước sử dụng để xây dựng trung tâm vui chơi và Nhà hát Hòa Bình. Đến năm 1993, Việt Nam Quốc Tự đã được trùng tu và tôn tạo nhiều hạng mục, hoàn thành vào năm 2003. Tháp Đa Bảo được xây dựng thêm vào năm 2015, đánh dấu một bước tiến mới trong việc bảo tồn di sản văn hóa Phật giáo.
Từ ngày 11 tháng 5, xá lợi trái tim của Bồ tát Thích Quảng Đức đã được đưa vào tháp Đa Bảo, sau 34 năm được lưu giữ tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ở TP HCM.
Xá lợi trái tim của Bồ tát Thích Quảng Đức đã được hoà thượng Thích Lệ Trang cung thỉnh về tháp Đa Bảo vào sáng ngày 11 tháng 5. Ảnh: Báo Giác Ngộ
62 năm trước, hòa thượng Thích Quảng Đức đã thực hiện hành động tự thiêu tại ngã tư đường Lê Văn Duyệt – Phan Đình Phùng (nay là giao lộ Cách Mạng Tháng Tám – Nguyễn Đình Chiểu, quận 3) để phản đối sự đàn áp tôn giáo của chính quyền. Thi hài của ngài được hỏa táng, nhưng trái tim vẫn nguyên vẹn và sau đó được đặt trong một chiếc ly thủy tinh tại chùa Xá Lợi trên đường Bà Huyện Thanh Quan, quận 3.
Xá lợi sau đó đã được chuyển về Việt Nam Quốc Tự và lưu giữ tại kho của Ngân hàng Việt Nam thương tín. Đến năm 1991, xá lợi trái tim Bồ tát Thích Quảng Đức được chuyển về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ở TP HCM.
Đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, khi tiếp nhận, xá lợi được đặt trong một tháp bằng đồng thau, bên trong hộp kính niêm phong với chế độ an ninh cao nhất. Trong suốt thời gian lưu giữ, chiếc hộp chưa từng được mở ra.
Ngày 5 tháng 5, đoàn đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã đến Ngân hàng Nhà nước để cung thỉnh bảo vật về đặt tại Việt Nam Quốc Tự, phục vụ cho người dân chiêm bái trong dịp Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc – Vesak 2025 tổ chức tại TP HCM. Hiện nay, xá lợi trái tim Bồ tát Thích Quảng Đức được đặt trong hộp kính hình cầu, có chóp nhọn. Ngoài xá lợi trái tim, từ năm 2019, tháp Đa Bảo còn tôn thờ xá lợi xương của Bồ tát Thích Quảng Đức và bộ kinh Pháp hoa mà ngài thường hành trì trong suốt cuộc đời.
Đình Văn