Chính sách thuế mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tạo ra những làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ các đối tác thương mại trên toàn cầu. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa Mỹ và các quốc gia khác mà còn có thể làm suy yếu vị thế của Washington trên trường quốc tế.
Vào ngày 2/4, Tổng thống Trump đã công bố mức thuế nhập khẩu mới áp dụng cho hơn 180 đối tác thương mại, với khoảng một nửa số nền kinh tế sẽ chịu mức thuế chung là 10%, có hiệu lực từ ngày 5/4. Đặc biệt, các đối tác lớn như Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc sẽ phải đối mặt với mức thuế cao hơn, lên tới 50% cho một số mặt hàng.
Châu Á cũng không nằm ngoài tầm ảnh hưởng của chính sách này, với Nhật Bản và Ấn Độ sẽ phải chịu mức thuế trên 20%. Các quốc gia như Việt Nam, Campuchia, Bangladesh và Sri Lanka thậm chí còn phải đối mặt với mức thuế cao hơn, điều này có thể làm giảm khả năng cạnh tranh của họ trên thị trường toàn cầu.
Giới chuyên gia cho rằng, chính sách thuế này có thể làm gia tăng sự rạn nứt trong mối quan hệ giữa Mỹ và các đồng minh, từ đó làm suy yếu ảnh hưởng của Washington trên trường quốc tế. Họ cũng cảnh báo rằng điều này có thể định hình lại trật tự kinh tế toàn cầu trong tương lai.
Tổng thống Trump đã nhấn mạnh rằng quy mô và phạm vi của đòn thuế này là rất lớn, và điều này khiến nhiều người lo ngại về tương lai của thương mại tự do. Ông Eswar Prasad, giáo sư tại Đại học Cornell, cho rằng đây có thể là khởi đầu cho một kỷ nguyên mới của chủ nghĩa bảo hộ trên toàn cầu.
Mexico và Canada, hai trong số những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, đã may mắn tránh được mức thuế mới này, nhưng vẫn phải đối mặt với nhiều khoản thuế khác đã được áp dụng trước đó. Điều này cho thấy rằng mặc dù họ không bị ảnh hưởng trực tiếp, nhưng vẫn cần phải cẩn trọng trong mối quan hệ với Mỹ.
Các công ty phân tích dữ liệu như Exiger đã chỉ ra rằng biện pháp thuế này có thể làm thay đổi nguồn cung ứng, giá cả và chiến lược địa chính trị toàn cầu. Các đối tác thương mại của Mỹ có thể phải gánh chịu khoản thuế tăng thêm từ 36 tỷ USD đến 149 tỷ USD, điều này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu.
Phản ứng từ các quốc gia khác cũng rất mạnh mẽ. Liên minh châu Âu đã cảnh báo rằng họ có thể áp dụng các biện pháp trả đũa, trong khi Thủ tướng Australia cho rằng mức thuế này không có cơ sở hợp lý. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng Australia sẽ không tham gia vào cuộc chiến thuế quan, vì điều này chỉ làm tăng giá cả và làm chậm tăng trưởng kinh tế.
Trong khi đó, Mexico và Canada cảm thấy nhẹ nhõm khi tránh được các mức thuế mới, nhưng các nhà phân tích cảnh báo rằng họ không nên quá lạc quan, vì vẫn còn nhiều khoản thuế khác đang áp dụng. Thủ tướng Canada đã nhấn mạnh rằng mặc dù một số yếu tố trong mối quan hệ giữa hai nước được bảo tồn, nhưng vẫn còn nhiều thách thức phía trước.
Giới quan sát nhận định rằng ngày càng nhiều đối tác của Mỹ cảm thấy cần phải phòng thủ trước các chính sách của Washington. Điều này có thể dẫn đến sự thay đổi trong các mối quan hệ quốc tế và trật tự toàn cầu trong nhiều năm tới.
Các đối tác toàn cầu đang tìm cách hiểu rõ hơn về mục tiêu cuối cùng của chính sách thuế này. Nếu mục tiêu của Tổng thống Trump là làm cho hệ thống thương mại công bằng hơn, điều này có thể mở ra cơ hội cho các cuộc đàm phán. Ngược lại, nếu mục tiêu là gia tăng ngân khố Mỹ, điều này sẽ tạo ra nhiều khó khăn hơn trong việc tìm kiếm thỏa thuận.
Trước tình hình này, các quốc gia đang tìm cách đưa ra phản ứng thận trọng. Châu Âu đã công bố kế hoạch áp thuế trả đũa đối với một số sản phẩm nhập khẩu từ Mỹ, nhưng vẫn chưa quyết định cụ thể về cách thức thực hiện. Họ đang cố gắng tận dụng sức mạnh thị trường tiêu dùng của mình để tạo áp lực lên Mỹ trong các cuộc đàm phán.
Cuối cùng, câu hỏi đặt ra là châu Âu sẽ phản ứng như thế nào trước các chính sách thuế mới của Mỹ. Các lãnh đạo châu Âu đã bày tỏ mong muốn tìm hiểu rõ hơn về các biện pháp này trước khi có hành động cụ thể. Họ không muốn leo thang căng thẳng, mà chỉ muốn thực hiện các thỏa thuận hợp tác.
Tổng thống Trump đã thể hiện sự quyết tâm với chính sách thuế của mình, nhưng nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đây có thể là khởi đầu cho một cuộc chiến thương mại toàn cầu, điều này không mang lại lợi ích cho nền kinh tế thế giới.
Vũ Hoàng