Tài khoản
Dịch tả lợn châu Phi đang có xu hướng gia tăng đáng lo ngại trên toàn quốc, với một phần lớn lợn mắc bệnh do chủng virus tái tổ hợp genotype I-II, loại virus chưa có vaccine hiệu quả để phòng ngừa.
Tại hội nghị về phòng chống dịch tả lợn châu Phi và kiểm soát hoạt động giết mổ do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức vào sáng ngày 23/7, Cục Chăn nuôi và Thú y đã công bố số liệu cho thấy từ đầu năm đến ngày 22/7, cả nước đã ghi nhận 636 ổ dịch tại 30/34 tỉnh thành, với hơn 42.300 lợn mắc bệnh và buộc phải tiêu hủy hơn 43.300 con. Hiện tại, vẫn còn 256 ổ dịch tại 26 tỉnh thành chưa qua 21 ngày.
So với cùng kỳ năm 2024, số lượng lợn mắc bệnh, chết và bị tiêu hủy đã giảm hơn 34%. Tuy nhiên, ông Phan Quang Minh, đại diện Cục Chăn nuôi và Thú y, cho rằng dịch bệnh vẫn đang gia tăng trên quy mô toàn quốc. Đặc biệt, tỷ lệ lợn mắc bệnh do chủng tái tổ hợp genotype I-II, lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam vào năm 2023, đang có xu hướng gia tăng.
Hình ảnh tiêu hủy lợn mắc dịch tả châu Phi tại Phú Thọ. Ảnh: Công an Phú Thọ
Kết quả giải trình tự gen cho thấy, trong năm 2023, chủng virus gây bệnh chủ yếu là genotype II (đã có vaccine bảo hộ hiệu quả) chiếm tới 84,6%, trong khi chủng tái tổ hợp genotype I-II chỉ chiếm 15,4%. Tuy nhiên, đến năm 2024, tỷ lệ này đã tăng lên 36% và hiện tại là 45%.
Hiện tại, Việt Nam đã có ba loại vaccine dịch tả lợn châu Phi do các đơn vị trong nước sản xuất và được cấp phép lưu hành, với 7,8 triệu liều đã được cung ứng ra thị trường. Tuy nhiên, chưa có loại vaccine nào có hiệu quả bảo vệ đối với chủng genotype I-II. Kết quả khảo sát cho thấy việc tiêm vaccine sản xuất trong nước đối với chủng tái tổ hợp genotype I-II chỉ tạo ra miễn dịch rất thấp, dẫn đến lợn chết nhanh chóng.
Trước tình hình này, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết Bộ đã đặt ra mục tiêu hợp tác với các nhà khoa học để nghiên cứu và phát triển vaccine phù hợp cho chủng genotype I-II. Ông nhấn mạnh rằng việc này không thể hoàn thành trong một hoặc hai năm, vì đối với chủng trước đó đã mất tới 10 năm để phát triển vaccine. Tuy nhiên, cần phải chủ động từ sớm để có vaccine trong thời gian sớm nhất.
Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Gia Chính
Về nguyên nhân dịch bệnh bùng phát trở lại, Thứ trưởng Tiến cho rằng ngoài đặc điểm của dịch là lây lan nhanh và độc lực cao, còn có sự chủ quan từ phía người chăn nuôi, đặc biệt là trong bối cảnh hơn 50% hoạt động chăn nuôi hiện nay là nhỏ lẻ. Sau đỉnh dịch năm 2019-2020, tâm lý chủ quan đã xuất hiện, dẫn đến việc kiểm soát dịch bệnh không được thực hiện đồng bộ và quyết liệt.
Trong dài hạn, Thứ trưởng Tiến cho rằng Việt Nam cần chuyển đổi hình thức chăn nuôi từ quy mô nhỏ lẻ sang quy mô lớn và tập trung. Ông đã dẫn chứng mô hình nuôi lợn nhà tầng của Trung Quốc, cho rằng mô hình này giúp kiểm soát tốt hơn về năng suất, an toàn sinh học và dịch bệnh thông qua công nghệ.
Dịch tả lợn châu Phi có nguồn gốc từ châu Phi, lây lan nhanh chóng và tỷ lệ chết gần như 100% đối với lợn nhiễm bệnh. Virus gây bệnh tồn tại trong máu, cơ quan và dịch bài tiết của lợn nhiễm bệnh, có sức đề kháng cao và chỉ chết ở nhiệt độ 70 độ C. Bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp và tiêu hóa, thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật nhiễm virus. Mặc dù bệnh không lây sang người, nhưng con người vẫn là một tác nhân phát tán bệnh.
Gia Chính
