Tài khoản
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Israel và Iran, Tổng thống Trump đã có những thay đổi đáng kể trong lập trường của mình. Ban đầu, ông phản đối các hành động quân sự của Israel và ủng hộ các biện pháp ngoại giao, nhưng dần dần, ông đã chuyển sang ủng hộ các biện pháp quân sự của Tel Aviv.
Cuối tháng 5, các cơ quan tình báo Mỹ đã đưa ra nhận định rằng Israel đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công vào chương trình hạt nhân của Iran. Điều này đã khiến Tổng thống Trump rơi vào tình thế khó xử, khi ông đang cố gắng thúc đẩy các cuộc đàm phán với Tehran.
Ông Trump đã cảnh báo Israel không nên hành động trong thời gian này, nhưng những diễn biến sau đó cho thấy Washington không thể ngăn cản được Tel Aviv. Chỉ 5 ngày sau khi Israel tiến hành không kích vào Iran vào ngày 13/6, lập trường của ông Trump đã thay đổi hoàn toàn.
Từ việc giữ khoảng cách với các hành động của Israel, Tổng thống Mỹ đã bắt đầu ủng hộ mạnh mẽ. Ông thậm chí đã xem xét việc triển khai máy bay tiếp dầu Mỹ để hỗ trợ cho các chiến đấu cơ của Israel, nhằm vô hiệu hóa cơ sở hạt nhân Fordow, được coi là “pháo đài hạt nhân” của Iran.
Israel luôn coi Iran là một mối đe dọa lớn và đã nhiều lần kêu gọi các hành động quân sự trước khi Tehran có khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, trước đây, các kế hoạch này thường không được thực hiện do thiếu sự hỗ trợ từ các tổng thống Mỹ.
Đến tháng 12/2024, Israel đã bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc tấn công vào Iran, đặc biệt sau khi Hezbollah, lực lượng ủy nhiệm của Iran tại Lebanon, đã suy yếu và chính quyền Syria dưới sự lãnh đạo của Bashar al-Assad đã sụp đổ.
Trong một chuyến thăm Washington vào tháng 2, Thủ tướng Israel đã trình bày với ông Trump về các cơ sở hạt nhân của Iran, nhấn mạnh rằng Tehran đang đẩy nhanh tiến độ để sở hữu vũ khí hạt nhân. Ông Netanyahu đã khuyên Tổng thống Mỹ rằng nếu muốn đạt được thành công trong các cuộc đàm phán, cần phải chuẩn bị cho một cuộc tấn công quân sự.
Ông Trump, trong khi muốn thực hiện chiến lược gây sức ép tối đa lên Iran, cũng đã lắng nghe quan điểm của Israel rằng một hành động quân sự có thể củng cố vị thế của Mỹ trong các cuộc thương lượng.
Tại cuộc gặp tiếp theo vào tháng 4, ông Netanyahu đã nhấn mạnh rằng thời điểm tấn công Iran đã đến. Ông đã đề xuất Mỹ cung cấp loại bom nặng có khả năng phá hủy cơ sở hạt nhân Fordow, nhưng không thuyết phục được ông Trump.
Ông Trump đã nhấn mạnh rằng Israel không thể tự ý hành động mà không có sự đồng ý của Mỹ, vì điều này có thể ảnh hưởng đến lợi ích của Washington. Ông cũng lo ngại về những hậu quả nếu Israel không thể tiêu diệt các cơ sở hạt nhân của Iran.
Trong khi đó, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran đã diễn ra, nhưng không có dấu hiệu tiến triển. Mỹ đã đề xuất một thỏa thuận yêu cầu Iran ngừng làm giàu uranium, nhưng Tehran đã từ chối.
Ngày 4/6, lãnh đạo tối cao Iran đã bác bỏ đề xuất của Mỹ, khiến ông Trump cảm thấy rằng Iran không nghiêm túc trong việc đạt được thỏa thuận. Tuy nhiên, ông vẫn quyết định cho Iran thêm cơ hội để đàm phán.
Ngày 6/6, một cuộc họp kín đã diễn ra tại Trại David với các cố vấn hàng đầu của ông Trump. Tại đây, ông Ratcliffe đã đưa ra đánh giá rằng Israel có thể sẽ tiến hành không kích Iran, bất kể sự tham gia của Mỹ.
Ngày 9/6, ông Trump đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Netanyahu, người đã khẳng định rằng Israel sẽ tiến hành chiến dịch tấn công. Ông Netanyahu đã tiết lộ rằng Israel đã có lực lượng cài cắm tại Iran, điều này đã gây ấn tượng với ông Trump.
Ông Trump vẫn do dự về hành động tiếp theo và liên tục tham khảo ý kiến của các cố vấn. Mặc dù ông đồng tình với Israel về việc ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, ông vẫn muốn tự mình giải quyết vấn đề mà không cần sự can thiệp của Netanyahu.
Đến ngày 11/6, các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran vẫn không có tiến triển. Ông Trump vẫn công khai bày tỏ mong muốn đàm phán với Iran, trong khi nhóm cố vấn của ông biết rằng Israel sẽ sớm phát động tấn công.
Ngày 12/6, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đã thông báo rằng Iran đã vi phạm các cam kết về không phổ biến vũ khí hạt nhân. Ông Trump cảm thấy lo ngại hơn về khả năng Iran đã có những bước tiến trong chương trình hạt nhân của mình.
Rạng sáng 13/6, Israel đã tiến hành không kích vào Iran. Tại Mỹ, ông Trump cùng các cố vấn theo dõi tình hình trong Phòng Tình huống. Sau khi chứng kiến những đòn tấn công chính xác của Israel, ông Trump đã chính thức thay đổi quan điểm của mình.
Ông Trump đã đưa ra tuyên bố mạnh mẽ, yêu cầu Iran ký thỏa thuận hạt nhân trước khi “không còn gì cả”, ám chỉ rằng các cuộc tấn công của Israel sẽ trở nên dữ dội hơn.
Ngày 17/6, ông cảnh báo rằng lãnh đạo tối cao Iran vẫn an toàn, nhưng sự kiên nhẫn của Mỹ đang cạn kiệt. Ông Khamenei đã bác bỏ yêu cầu “đầu hàng vô điều kiện” và cảnh báo rằng sự can thiệp của Mỹ sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Trong một sự kiện tại Nhà Trắng vào ngày 18/6, khi được hỏi về khả năng Mỹ bị kéo vào một cuộc chiến với Iran, ông Trump khẳng định rằng ông không tìm kiếm một cuộc chiến lâu dài, nhưng nhấn mạnh rằng Iran không thể có vũ khí hạt nhân.
Như Tâm (Theo WSJ, NBC News, Reuters)
