Tài khoản
Giáo hoàng Leo XIV, người đứng đầu Vatican, quốc gia nhỏ nhất thế giới, đang thu hút sự chú ý của dư luận về vấn đề quốc tịch của ông. Dù là nguyên thủ của một quốc gia độc lập, ông vẫn có thể giữ quốc tịch Mỹ và Peru nếu không có quyết định từ bỏ.
Giáo hoàng Leo XIV, với tên thật là Robert Francis Prevost, là người Mỹ đầu tiên đảm nhận vị trí lãnh đạo Giáo hội Công giáo, một tổ chức có khoảng 1,4 tỷ tín đồ trên toàn cầu. Ông không chỉ là người dẫn dắt tinh thần mà còn là nguyên thủ của Vatican, một lãnh thổ có diện tích chỉ khoảng 0,44 km2 và dân số ước tính vào năm 2024 là 882 người. Vatican đã trở thành một quốc gia độc lập từ năm 1929 thông qua hiệp ước với Italy.
Trước khi trở thành Giáo hoàng, ông Prevost đã có một cuộc sống phong phú, sinh ra tại Chicago, Illinois, trong một gia đình có nguồn gốc Tây Ban Nha và Pháp – Italy. Sau khi chuyển đến Peru, ông đã trở thành linh mục và được cấp quốc tịch Peru. Điều này đặt ra câu hỏi liệu ông có cần từ bỏ quốc tịch Mỹ và Peru khi đảm nhận vai trò lãnh đạo tại Vatican hay không.
Giáo hoàng Leo XIV đã cử hành thánh lễ đầu tiên với các hồng y tại Nhà nguyện Sistine vào ngày 9 tháng 5. Hình ảnh này không chỉ ghi dấu ấn trong lịch sử mà còn thể hiện sự chuyển giao quyền lực trong Giáo hội.
Theo quy định của Bộ Ngoại giao Mỹ, những công dân Mỹ làm việc cho chính phủ nước ngoài không nhất thiết phải từ bỏ quốc tịch, nhưng có thể bị xem xét nếu họ trở thành nguyên thủ quốc gia hoặc người đứng đầu chính phủ nước khác. Điều này tạo ra một khung pháp lý phức tạp liên quan đến quyền công dân và miễn trừ theo luật pháp Mỹ.
Chính sách của Bộ Ngoại giao Mỹ không bình luận về trường hợp cụ thể của Giáo hoàng Leo XIV, nhưng các chuyên gia pháp lý cho rằng việc giữ quốc tịch Mỹ có thể gây ra những vấn đề pháp lý liên quan đến quyền miễn trừ mà ông có thể được hưởng.
Giáo sư Peter Spiro từ Đại học Temple cho rằng việc tước quốc tịch là một vấn đề phức tạp và không thể xảy ra trừ khi cá nhân đó tự nguyện từ bỏ. Ông nhấn mạnh rằng rất khó để lập luận rằng Robert Francis Prevost đã từ bỏ quốc tịch Mỹ khi nhậm chức Giáo hoàng.
Nếu không từ bỏ quốc tịch Mỹ, Giáo hoàng Leo XIV sẽ vẫn phải tuân thủ các quy định về thuế của Mỹ, bao gồm việc nộp thuế thu nhập cá nhân. Mức lương của Giáo hoàng ước tính khoảng 33.800 USD mỗi tháng, và trước đây, Giáo hoàng Francis đã quyên góp toàn bộ lương của mình cho những người cần giúp đỡ.
Luật pháp Peru cũng không có quy định nào về việc tước quyền công dân của ông Prevost sau khi ông trở thành Giáo hoàng. Ông đã được cấp quốc tịch Peru vào tháng 8 năm 2015, một tháng trước khi được bổ nhiệm làm giám mục Chiclayo.
Tòa thánh Vatican nhìn từ trên cao, một biểu tượng của quyền lực và tôn giáo.
Thông tin về tình trạng công dân của các giáo hoàng trước đây không được công khai. Giáo hoàng Francis đã gia hạn hộ chiếu tại Argentina vào năm 2014, trong khi Giáo hoàng Benedict XVI và Giáo hoàng John Paul II chưa bao giờ công khai từ bỏ quyền công dân của họ.
Trước đây, một số người Mỹ đã chọn từ bỏ quốc tịch khi trở thành lãnh đạo nước ngoài. Ví dụ, cựu thủ tướng Boris Johnson đã từ bỏ quốc tịch Mỹ khi đang giữ chức vụ ngoại trưởng Anh. Tương tự, Mohamed Abdullahi Mohamed cũng đã từ bỏ quốc tịch Mỹ khi trở thành tổng thống Somalia.
Giáo sư Margaret Susan Thompson cho rằng Giáo hoàng Leo XIV có thể không từ bỏ quốc tịch Mỹ, nhưng thông điệp của ông trong bài phát biểu đầu tiên bằng tiếng Italy và Tây Ban Nha cho thấy ông muốn nhấn mạnh vai trò lãnh đạo toàn cầu của mình, không chỉ là một người Mỹ.
Thùy Lâm (Theo AP, NBC Washington)
