Bộ trưởng Tư pháp Philippines đã chính thức khẳng định rằng chính phủ nước này không có bất kỳ sự tham vấn nào với Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) hay Interpol liên quan đến vụ bắt giữ cựu tổng thống Rodrigo Duterte.
Trong một phiên điều trần diễn ra trước quốc hội Philippines, Bộ trưởng Jesus Remulla nhấn mạnh rằng chính phủ luôn giữ khoảng cách với ICC cho đến khi nhận được lệnh bắt ông Duterte thông qua Interpol. Ông cho biết: “Chúng tôi chưa từng có bất kỳ liên lạc chính thức hay không chính thức nào với ICC cho đến thời điểm này”.
Ông Duterte đã bị bắt vào ngày 11/3 và được đưa lên máy bay đến Hà Lan để bàn giao cho ICC. Ông đang phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến cuộc chiến chống ma túy trong thời gian còn đương chức. Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã tiết lộ rằng Manila đã nhận được hai lệnh bắt, một từ ICC và một từ Interpol chỉ vài giờ sau đó.
Văn bản từ Interpol được gửi dưới dạng thông báo nội bộ, có nội dung tương tự như Thông báo Đỏ nhưng yêu cầu ít thủ tục hành chính hơn. Thông báo này có thể được gửi trực tiếp đến các quốc gia thành viên mà không cần sự xác thực từ Ban thư ký ở Pháp, thường được sử dụng trong các trường hợp cần thông tin gấp.
Cựu tổng thống Duterte đã có mặt tại Manila vào tháng 10/2024. Ảnh: AFP
Nghị sĩ Imee Marcos, một đồng minh thân cận của Phó tổng thống Sara Duterte, đã đặt câu hỏi về ngôn ngữ trong tài liệu của Interpol, cho rằng nó dường như cho thấy có sự phối hợp sâu hơn giữa các bên. “Thông báo này được gửi sau khi đã tham vấn với chính phủ Philippines và họ đồng ý thực hiện yêu cầu bắt giữ”, tài liệu đề ngày 10/3 có đoạn.
Phó tổng thống Sara Duterte cũng tham gia phiên điều trần qua video, chỉ trích vụ bắt giữ cha mình là một phần trong chiến dịch triệt tiêu phe đối lập. Bà cho rằng: “Sự việc này rõ ràng có động cơ chính trị. Chính phủ đang sử dụng các nguồn lực quốc gia và cả ICC để hạ bệ phe đối lập”.
Bộ trưởng Remulla đã phản bác lại những cáo buộc này, cho rằng nội dung trong tài liệu chỉ thể hiện sự trao đổi chung giữa các bên mà không ám chỉ cụ thể đến vụ bắt ông Duterte. Ông nói: “Họ nói đã phối hợp với chính phủ Philippines. Tôi cũng tự hỏi họ đang đề cập đến ai, vì chắc chắn không phải chúng tôi”.
Trong những năm qua, chính phủ Philippines đã từ chối hợp tác với các điều tra viên của ICC, do Manila đã rút khỏi cơ chế này vào năm 2019. Tuy nhiên, vào tháng 11/2024, Văn phòng Tổng thống Philippines đã tuyên bố sẵn sàng xem xét khả năng giao nộp cựu tổng thống Duterte nếu ICC chuyển quy trình sang Interpol.
Bộ trưởng Tư pháp Philippines trong phiên điều trần tại quốc hội ngày 20/3. Ảnh: AFP
Chỉ một giờ sau phiên điều trần, Phó tổng thống Duterte đã tổ chức một cuộc họp báo trực tuyến, kêu gọi cử tri thể hiện sự bất bình bằng cách ủng hộ các ứng viên của đảng bà trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 5.
Trong nhiệm kỳ tổng thống từ 2016 đến 2022, ông Duterte đã phát động một cuộc chiến chống ma túy, cho phép cảnh sát bắn chết các nghi phạm ma túy ngay tại chỗ mà không cần qua xét xử. Cảnh sát cho biết chiến dịch này đã dẫn đến cái chết của hơn 6.000 người, nhưng các tổ chức nhân quyền ước tính con số thực tế có thể lên tới 30.000 người.
Thanh Danh (Theo AFP)