Tài khoản
Trong bối cảnh hiện nay, việc phân định rõ ràng giữa đô thị và nông thôn đang trở thành một vấn đề cấp thiết. Để đạt được điều này, Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đã đưa ra đề xuất bỏ mô hình thành phố thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố. Mục tiêu chính là tạo ra một hệ thống quản lý thống nhất, tinh gọn và hiệu quả hơn.
Trong báo cáo giải trình về việc tiếp thu ý kiến từ nhân dân và đại biểu Quốc hội, Ủy ban đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Một số đề xuất cho rằng nên giữ lại các thành phố và thị xã hiện tại như là đơn vị hành chính cấp cơ sở mà không cần phân chia thành các phường trực thuộc. Tuy nhiên, Ủy ban khẳng định rằng việc xác định các đơn vị hành chính dưới tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương sẽ được Quốc hội quy định cụ thể trong các luật, phù hợp với từng giai đoạn phát triển.
Theo dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, xã sẽ là đơn vị hành chính ở nông thôn, trong khi phường sẽ là đơn vị hành chính ở đô thị. Đặc khu sẽ được xác định là đơn vị hành chính ở một số hải đảo quan trọng. Các đơn vị này sẽ được thành lập dựa trên quy mô dân số, diện tích, điều kiện địa lý và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, đồng thời đảm bảo an ninh quốc phòng. Mô hình này hoàn toàn phù hợp với các chủ trương, nghị quyết và chỉ thị của Đảng.
Việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình mới sẽ giúp giảm thiểu bộ máy hành chính, loại bỏ các tầng nấc trung gian, từ đó tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả quản lý. Hơn nữa, chính quyền sẽ gần gũi hơn với người dân, kịp thời giải quyết các vấn đề dân sinh, khắc phục tình trạng “đô thị trong nông thôn, nông thôn trong đô thị” như hiện nay.
Ủy ban cũng nhấn mạnh rằng việc tổ chức đồng bộ các đơn vị hành chính đô thị thành các phường sẽ giúp thống nhất mô hình quản lý, thuận lợi cho quy hoạch và tăng cường khả năng liên kết vùng. Điều này cũng đảm bảo rằng tiếng nói và quyền lợi của cư dân ở các đô thị nhỏ không bị lấn át bởi các đô thị lớn hơn trong cùng một tỉnh.
Bên cạnh đó, Ủy ban đề nghị Quốc hội ghi nhận vai trò lịch sử của cấp huyện – đơn vị hành chính trung gian – đã có những đóng góp quan trọng trong suốt 80 năm qua. Cấp huyện từng được xem là “pháo đài vững chắc”, là trung tâm phát triển kinh tế xã hội, đóng vai trò cầu nối giữa cấp tỉnh và cấp xã, đặc biệt trong các giai đoạn kháng chiến, cải cách hành chính và phòng chống dịch bệnh.
Để tôn vinh những đóng góp này, Ủy ban đã đề xuất ghi nhận vai trò và thành tựu của 696 đơn vị hành chính cấp huyện trong nghị quyết kỳ họp, trước khi kết thúc hoạt động vào ngày 1/7 tới.
Theo Đề án sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp của Chính phủ, cấp huyện sẽ bị bãi bỏ, dẫn đến việc không duy trì các mô hình hành chính trung gian như thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố, thị xã, quận, huyện và thị trấn. Hiện tại, cả nước có 84 thành phố trực thuộc tỉnh, 53 thị xã và 2 thành phố trực thuộc thành phố trực thuộc trung ương là Thủ Đức và Thủy Nguyên.
Vũ Tuân
