Nhật Bản đang tiến hành một cuộc cải cách quan trọng trong lĩnh vực lao động, nhằm tạo ra một môi trường làm việc công bằng và minh bạch hơn cho người lao động nước ngoài. Chương trình mới này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người lao động mà còn hướng tới việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các lĩnh vực đang thiếu hụt lao động tại Nhật Bản.
Chương Trình Việc Làm Mới
Vào ngày 30/7, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam đã tổ chức một hội thảo để giới thiệu về chương trình việc làm mới, thay thế cho chế độ thực tập sinh kỹ năng cũ. Chương trình này có tên gọi là “Việc làm để phát triển kỹ năng” (Ikuseishuro – ESD) và dự kiến sẽ được triển khai từ năm 2027. Mục tiêu chính của chương trình là đào tạo và đảm bảo nguồn nhân lực cho các ngành nghề mà Nhật Bản đang thiếu hụt lao động.
Giới Hạn Chi Phí Lao Động
Theo đề xuất, người lao động sẽ chỉ phải trả phí cho các công ty phái cử không quá hai tháng lương của họ tại Nhật. Số tiền này sẽ được tính dựa trên mức lương hàng tháng được nêu trong kế hoạch ESD. Điều này có nghĩa là người lao động sẽ không phải gánh chịu những khoản phí cao ngất ngưởng như trước đây, giúp họ có thể yên tâm hơn khi làm việc tại Nhật Bản.
Minh Bạch Trong Quy Trình Phái Cử
Để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quy trình phái cử, Nhật Bản sẽ yêu cầu các công ty phái cử công khai các tiêu chuẩn tính toán các khoản phí xuất cảnh trên các nền tảng trực tuyến. Điều này sẽ giúp người lao động có thể dễ dàng tra cứu và hiểu rõ hơn về các khoản phí mà họ phải trả.
Cải Thiện Quyền Lợi Người Lao Động
Chương trình ESD không chỉ dừng lại ở việc giới hạn chi phí mà còn cam kết cải thiện quyền lợi và môi trường làm việc cho người lao động. Nếu các công ty phái cử thu phí vượt quá mức quy định hoặc có những sai phạm, cơ quan quản lý lao động Nhật Bản sẽ có quyền không phê duyệt hoặc rút lại kế hoạch gửi lao động của tổ chức đó.
Thực Trạng Lao Động Nước Ngoài Tại Nhật Bản
Thống kê cho thấy, lao động nước ngoài thường phải trả phí từ 1-3 tháng lương cho các công ty phái cử. Điều này đã dẫn đến tình trạng nhiều lao động phải gánh khoản nợ lớn, trong khi công việc thực tế không như mong đợi, gây ra nhiều vấn đề như làm việc bất hợp pháp. Chính vì vậy, chương trình ESD được kỳ vọng sẽ giải quyết những vấn đề này.
Những Thay Đổi Cần Thiết
Chương trình thực tập sinh kỹ năng cũ đã bị chỉ trích vì không quy định giới hạn chi phí mà lao động phải trả. Nhiều tổ chức bảo vệ quyền lợi người lao động đã lên tiếng về việc này, cho rằng chương trình này tạo điều kiện cho các công ty Nhật Bản tuyển dụng lao động giá rẻ từ các nước đang phát triển. Tỷ lệ tai nạn lao động và tỷ lệ bỏ trốn của thực tập sinh nước ngoài cũng là những vấn đề cần được giải quyết triệt để.
Hướng Tới Tương Lai
Chương trình ESD được đưa ra trong bối cảnh chính phủ Nhật Bản đang nỗ lực cải cách chế độ thực tập sinh kỹ năng. Mặc dù chưa có thông báo chính thức về những thay đổi cụ thể, nhưng các đề xuất sẽ tiếp tục được xây dựng cho đến khi chương trình mới chính thức bắt đầu vào năm 2027. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động và tạo ra một môi trường làm việc công bằng hơn tại Nhật Bản.
Đức Trung