Tài khoản
Trong bối cảnh hiện nay, việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học và công nghệ trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ. Để đạt được điều này, một chính sách mới đã được đề xuất, nhằm trao quyền tự chủ cho các cơ sở nghiên cứu và nhà khoa học, đồng thời chỉ tập trung vào việc đánh giá kết quả cuối cùng mà không can thiệp vào quy trình thực hiện.
Chính sách tự chủ trong nghiên cứu khoa học
Dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã được Chính phủ trình lên Quốc hội vào ngày 6/5. Trong đó, một trong những điểm nổi bật là việc trao quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm cho các cơ sở nghiên cứu. Điều này không chỉ bao gồm hoạt động chuyên môn mà còn cả việc xây dựng bộ máy và quản lý chi tiêu theo cơ chế khoán.
Quản lý mục tiêu và kết quả nghiên cứu
Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã nhấn mạnh rằng Nhà nước sẽ tập trung vào việc quản lý mục tiêu và kết quả đầu ra của các dự án nghiên cứu. Thay vì can thiệp vào phương pháp thực hiện, sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ tạo ra một môi trường nghiên cứu năng động hơn. Nếu một dự án không đạt được kết quả như mong đợi, các tổ chức nghiên cứu sẽ không phải chịu trách nhiệm bồi thường như trước đây, mà sẽ được miễn trừ trách nhiệm dân sự đối với các thiệt hại phát sinh.
Khuyến khích đổi mới và chấp nhận rủi ro
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ ra rằng việc chấp nhận rủi ro trong từng nhiệm vụ cụ thể là cần thiết. Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động sẽ được đánh giá trên tổng thể tổ chức và chương trình nghiên cứu. Những tổ chức hoạt động hiệu quả sẽ được ưu tiên cấp thêm kinh phí, trong khi những tổ chức kém hiệu quả có thể bị cắt giảm nguồn lực hoặc thậm chí giải thể.
Quyền lợi từ thương mại hóa kết quả nghiên cứu
Dự luật cũng bổ sung quy định về quyền sở hữu và thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Các nhà khoa học sẽ được hưởng tối thiểu 30% lợi nhuận từ việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu của mình. Họ cũng có quyền tham gia vào việc thành lập và điều hành các doanh nghiệp khoa học công nghệ.
Chính sách ưu đãi cho nhân lực nghiên cứu
Để thu hút nhân tài, dự thảo luật đề xuất các chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân và thưởng cho các nghiên cứu cơ bản. Nhà nước cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyên gia nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào các nhiệm vụ khoa học trọng điểm.
Thảo luận và thông qua dự án luật
Dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo sẽ được Quốc hội thảo luận vào ngày 13/5 và dự kiến sẽ được thông qua trong kỳ họp thứ hai. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc cải cách và nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học tại Việt Nam.
