Tài khoản
Trong bối cảnh thiếu hụt lao động trong lĩnh vực nông nghiệp, việc sử dụng máy bay phun thuốc đã trở thành một giải pháp phổ biến. Tuy nhiên, điều này cũng mang đến nhiều rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là khi người điều khiển không được đào tạo bài bản.
Ông Trần Văn Hận, một nạn nhân của vụ tai nạn do máy bay phun thuốc gây ra, vẫn chưa thể quên khoảnh khắc kinh hoàng khi ông bị va chạm với thiết bị này. “Tôi không kịp phản ứng thì cánh máy bay đã chém vào đầu cổ, khiến tôi ngã xuống đường và bất tỉnh”, ông chia sẻ. Hậu quả là ông bị gãy xương mũi và xương cằm, đồng thời có nguy cơ mất thị lực một bên mắt.
Vụ tai nạn này không phải là trường hợp đầu tiên xảy ra do máy bay phun thuốc ở miền Tây. Trước đó, một vụ va chạm khác đã khiến một người tử vong, và gần đây, một máy bay phun thuốc đã va vào đường dây điện, gây mất điện cho hàng nghìn hộ dân.
Máy bay phun thuốc đã được ứng dụng tại Việt Nam từ hơn một thập kỷ qua và đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt ở các tỉnh có diện tích trồng lúa lớn. Hiện tại, chỉ riêng ba tỉnh Long An, Đồng Tháp và An Giang đã có hơn 1.800 máy bay phun thuốc, với Long An dẫn đầu.
Các thiết bị này thường có dung tích từ 20 đến 75 lít và nặng tới 100 kg khi mang đầy thuốc. Cánh quạt của máy bay được làm từ sợi carbon nylon, có khả năng gây sát thương cao. Mặc dù một số máy bay được trang bị cảm biến va chạm, nhưng chúng có thể bị vô hiệu hóa trong trường hợp lỗi pin hoặc mất kết nối.
Đáng chú ý, nhiều máy bay phun thuốc hiện nay hoạt động mà không có giấy phép. Theo quy định, các thiết bị bay cần được cấp phép bởi cơ quan chức năng, nhưng nhiều chủ máy cho biết họ chưa từng xin phép.
Vào năm 2020, Bộ Quốc phòng đã ban hành văn bản nhằm tạo điều kiện cho máy bay nông nghiệp hoạt động, nhưng việc giám sát vẫn còn nhiều bất cập. TS Hồ Văn Chiến, một chuyên gia trong lĩnh vực bảo vệ thực vật, cho rằng vai trò của máy bay phun thuốc là không thể phủ nhận, nhưng ông cũng bày tỏ lo ngại về việc người điều khiển chưa được đào tạo đầy đủ, dẫn đến nguy cơ tai nạn và giảm hiệu quả phun thuốc.
Ông Chiến đã chỉ ra rằng nhiều trường hợp máy bay phun thuốc bay vào vùng gió lớn, khiến thuốc bị bay lệch sang các cây trồng khác, gây thiệt hại cho nông sản. Ông kiến nghị cần có danh mục các loại thuốc được phép sử dụng trên máy bay phun thuốc và quy định rõ ràng về tiêu chuẩn kỹ thuật.
Để đảm bảo an toàn, người điều khiển máy bay phun thuốc cần được xem là một nghề có điều kiện, yêu cầu họ phải trải qua các khóa đào tạo về an toàn và quy định hàng không. Nếu gây tai nạn hoặc hoạt động không đúng quy định, cần có chế tài xử lý tương tự như việc tước bằng lái xe.
Ngoài ra, người điều khiển máy bay phun thuốc cũng phải từ 18 tuổi trở lên và có đủ năng lực hành vi dân sự. Gần đây, Bộ Quốc phòng đã công bố bản đồ các khu vực cấm bay đối với máy bay không người lái, bao gồm cả sân bay và các khu vực nhạy cảm về an ninh.
