Tài khoản
Quyết định của chính quyền Ukraine trong việc hạn chế quyền tự chủ của các cơ quan chống tham nhũng đang gây ra nhiều lo ngại. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến lòng tin của người dân mà còn có thể làm suy yếu sự hỗ trợ từ các đồng minh quốc tế.
Ngày 22/7, Tổng thống Ukraine đã ký một đạo luật mới, trong đó thu hồi quyền tự chủ của Cục Phòng chống tham nhũng Quốc gia và Văn phòng Công tố Chuyên trách Chống tham nhũng. Ngay sau đó, hàng trăm người đã xuống đường biểu tình tại Kiev, thể hiện sự phản đối mạnh mẽ đối với quyết định này.
Cuộc biểu tình này là một trong những hoạt động hiếm hoi diễn ra tại Ukraine kể từ khi xung đột với Nga bùng nổ vào năm 2022, cho thấy sự bất mãn ngày càng gia tăng trong xã hội đối với các chính sách của chính phủ.
Đạo luật mới sẽ đặt hai cơ quan chống tham nhũng hàng đầu dưới sự kiểm soát của Tổng công tố, người được Tổng thống bổ nhiệm. Điều này khiến nhiều người lo ngại rằng tính độc lập của các cơ quan này sẽ bị xói mòn, dẫn đến nguy cơ tham nhũng gia tăng.
Trên các nền tảng mạng xã hội, nhiều người đã bày tỏ sự lo ngại về tương lai của Ukraine, cho rằng đây là một bước lùi nghiêm trọng trong cuộc chiến chống tham nhũng mà đất nước đã nỗ lực thực hiện trong suốt một thập kỷ qua.
Tổng thống Ukraine đã ký đạo luật này trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Nga, khi đất nước đang cần sự hỗ trợ tài chính và quân sự từ các đồng minh phương Tây. Nhiều chuyên gia cho rằng quyết định này có thể làm tổn hại đến mối quan hệ giữa Ukraine và các đối tác quốc tế.
Ukraine đã trải qua nhiều cải cách chống tham nhũng kể từ sau cuộc cách mạng EuroMaidan năm 2014, nhằm đáp ứng các yêu cầu từ các tổ chức quốc tế. Cục Phòng chống tham nhũng Quốc gia được thành lập để thay thế một cơ quan trước đó bị chỉ trích là không hiệu quả.
NABU đã đóng vai trò quan trọng trong việc điều tra các vụ án tham nhũng lớn, nhưng với luật mới, quyền lực của cơ quan này sẽ bị hạn chế, khiến nhiều người lo ngại rằng các vụ án tham nhũng sẽ không được xử lý một cách công bằng.
Luật mới được thông qua ngay sau khi các tổ chức quốc tế bày tỏ lo ngại về các cuộc khám xét đối với NABU, điều này càng làm tăng thêm sự nghi ngờ về động thái của chính phủ.
Chuyên gia Svitlana Matviienko đã chỉ ra rằng quyết định này có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng niềm tin trong xã hội, khi mà người dân đã phải đấu tranh để xây dựng các thể chế chống tham nhũng trong suốt nhiều năm qua.
Ông Yaroslav Hrytsak, một nhà sử học, cũng nhấn mạnh rằng việc siết chặt kiểm soát các cơ quan này có thể được coi là một cuộc đảo chính về mặt quyền lực, làm suy yếu tính độc lập của các thể chế.
Trong bối cảnh Ukraine đang cần sự hỗ trợ từ phương Tây, việc thông qua luật này có thể khiến các nguồn viện trợ tài chính bị đe dọa, làm chậm quá trình gia nhập EU của đất nước.
Liên minh châu Âu đã lên tiếng chỉ trích quyết định này, cho rằng nó đánh dấu một bước thụt lùi nghiêm trọng trong nỗ lực chống tham nhũng của Ukraine.
Đại diện từ các đảng đối lập cũng cảnh báo rằng luật mới có thể làm tổn hại đến những thành tựu mà Ukraine đã đạt được trong việc cải cách hệ thống pháp luật và chính trị.
Trong khi đó, một số chuyên gia cho rằng nếu NABU bị vô hiệu hóa, hoạt động chống tham nhũng sẽ chỉ diễn ra ở mức độ thấp, và những kẻ tham nhũng cấp cao sẽ có cơ hội thoát tội.
Cuối cùng, nhà hoạt động Ihor Lachenkov đã nhấn mạnh rằng việc thông qua đạo luật này là điều không thể chấp nhận trong bối cảnh Ukraine đang hướng tới EU, và nó có thể làm tổn hại đến những nỗ lực xây dựng một hệ thống pháp luật mạnh mẽ và công bằng.
Tổng thống Zelensky chưa đưa ra bình luận chính thức về những chỉ trích này, nhưng ông đã nhấn mạnh rằng việc bảo vệ nhà nước Ukraine là ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh hiện tại.
