Tài khoản
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng tại Dải Gaza, việc Israel quyết định đưa quân vào Gaza City, thành phố lớn nhất của khu vực này, đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng. Nếu không cẩn trọng, hành động này có thể dẫn đến một cuộc xung đột kéo dài và tàn khốc hơn bao giờ hết.
Ngày 16/8, lực lượng phòng vệ của Israel đã thông báo về việc tiêu diệt hàng chục mục tiêu trong một chiến dịch tấn công mới tại khu vực Zeitoun, nằm ở ngoại ô Gaza City. Đây được xem là bước khởi đầu cho một chiến dịch lớn nhằm kiểm soát hoàn toàn thành phố với khoảng 1,2 triệu dân này.
Vào ngày 8/8, nội các an ninh của Israel đã thông qua kế hoạch quân sự nhằm kiểm soát Gaza City, với mục tiêu tiêu diệt hoàn toàn lực lượng Hamas. Đây là một nỗ lực mà nhiều quan chức Israel kỳ vọng sẽ giúp chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 22 tháng qua tại Gaza.
Các nguồn tin từ cơ quan phòng vệ dân sự do Hamas quản lý cho biết, không quân Israel đã gia tăng các cuộc không kích vào thành phố trong những ngày gần đây, đặc biệt là tại các khu vực Zeitoun và Sabra, nơi đã phải hứng chịu những đợt tấn công nặng nề, chủ yếu nhắm vào các khu dân cư, bao gồm cả các tòa nhà cao tầng. Chỉ trong ngày 26/8, ít nhất 39 người đã thiệt mạng, cho thấy chiến dịch không kích đang đẩy người dân vào tình thế nguy hiểm.
Tư lệnh lực lượng phòng vệ Israel, Eyal Zamir, đã đến Bộ tư lệnh miền Nam vào ngày 17/8 để xem xét kế hoạch tác chiến trước khi trình lên Thủ tướng. Nếu chiến dịch chiếm Gaza City được phê duyệt, lực lượng phòng vệ sẽ cần huy động thêm quân dự bị để thực hiện cuộc tấn công này.
Trong kế hoạch, Israel dự kiến sẽ buộc hơn một triệu dân cư tại Gaza City phải rời khỏi khu vực chiến sự, di tản về miền nam Gaza để đảm bảo an toàn. Các sư đoàn Israel, với sự hỗ trợ của không quân và pháo binh, sẽ tiến vào thành phố, tìm kiếm và phá hủy hệ thống địa đạo của Hamas, đồng thời nhắm đến việc tiêu diệt các thành viên của nhóm vũ trang này.
Việc kiểm soát Gaza City sẽ mở đường cho Israel tiến công vào miền trung Dải Gaza, nơi được cho là có nhiều cơ sở giam giữ con tin và là khu vực mà Tel Aviv đã hạn chế hoạt động trước đây.
Chuyên gia Alex Plitsas từ Viện Chính sách Hội đồng Đại Tây Dương nhận định rằng việc chiếm giữ Gaza City sẽ gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng thời gian không đứng về phía Hamas, và việc tiếp tục kháng cự chỉ khiến Israel củng cố vị thế của mình hơn nữa. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng rủi ro cho lực lượng phòng vệ Israel trong chiến dịch này là rất lớn, có thể dẫn đến một cuộc xung đột kéo dài và đẫm máu hơn.
Trong những tháng gần đây, lực lượng phòng vệ Israel chủ yếu hoạt động tại các khu vực ít dân cư ở Gaza, tập trung vào việc phá hủy các đường hầm và cơ sở hạ tầng của Hamas. Tuy nhiên, nếu tiến vào Gaza City, họ sẽ phải đối mặt với một khu vực đông đúc dân cư, với khoảng 700.000 người sống tại đây trước khi xung đột bùng phát, cùng với nửa triệu người di tản từ các khu vực khác.
Khi cuộc xung đột mới bùng phát, lực lượng phòng vệ Israel đã triển khai ba sư đoàn để tấn công các đơn vị Hamas tại các khu Shati, Sabra, Daraj và Tuffah ở Gaza City. Quân đội Israel tuyên bố đã tiêu diệt nhiều lực lượng Hamas tại những khu vực này, phá hủy các sở chỉ huy của đối thủ. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng Hamas đã có nhiều thời gian để chuẩn bị cho cuộc tấn công mới này.
Hamas hiện có nhiều tay súng và vũ khí ẩn nấp trong khu vực đông dân cư, điều này làm tăng nguy cơ cho sinh mạng của những con tin Israel còn lại đang bị giam giữ tại Gaza City. Theo các quan chức cấp cao của lực lượng phòng vệ Israel, một số thành viên trong nội các an ninh đã yêu cầu quân đội thực hiện một chiến dịch tàn phá tương tự như những gì đã diễn ra ở Beit Hanoun, nơi đã bị biến thành một khu vực không thể sinh sống.
Để thực hiện yêu cầu này, lực lượng phòng vệ Israel sẽ cần xem xét lại thời gian tác chiến và số lượng quân cần huy động. Khác với Beit Hanoun, Gaza City có nhiều tòa nhà cao tầng san sát, việc phá hủy các công trình này sẽ đòi hỏi hỏa lực mạnh và thiết bị chuyên dụng. Các quan chức cho biết họ chưa rõ liệu quân đội có đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ này hay không.
Thêm vào đó, một thách thức lớn khác là việc lực lượng phòng vệ Israel phải tìm cách sơ tán 1,2 triệu dân thường Palestine ở Gaza City, một yếu tố quan trọng để bắt đầu cuộc tấn công. Các nguồn tin quân sự ước tính quá trình này sẽ mất từ 7 đến 10 ngày. Sau đó, việc chiếm đóng Gaza City sẽ diễn ra trong vài giờ đến vài ngày, với số lượng quân cần thiết chỉ bằng một nửa so với các chiến dịch trước đó. Sau khi hoàn tất kiểm soát, lực lượng phòng vệ Israel dự định sẽ dành hơn một năm để phá dỡ hạ tầng trên mặt đất và dưới lòng đất.
Theo kế hoạch của tư lệnh Zamir, người dân Gaza sẽ được di chuyển về phía nam, qua hành lang Netzarim mà Israel đã thiết lập. Israel dự kiến sẽ tập trung hầu hết dân thường Gaza về Muwasi, nơi đã được chỉ định là khu vực nhân đạo từ đầu cuộc xung đột, mặc dù điều kiện sinh hoạt tại đây đã xấu đi đáng kể và vẫn phải hứng chịu các cuộc tấn công.
Chiến dịch của Israel cũng đang đối mặt với những thách thức pháp lý. Cố vấn pháp lý của lực lượng phòng vệ Israel, Yifat Tomer – Yerushalmi, đã cảnh báo tư lệnh Zamir về những hậu quả của việc chiếm đóng Gaza City hay toàn bộ Dải Gaza. Theo luật quốc tế, hành động này sẽ buộc Israel phải chịu trách nhiệm đối với dân thường tại đây, có nghĩa là lực lượng phòng vệ Israel sẽ phải cung cấp lương thực, dịch vụ y tế, vệ sinh và các hạ tầng thiết yếu, đồng thời đảm bảo môi trường an toàn cho người dân Gaza.
Liên Hợp Quốc và nhiều quốc gia đã lên án kế hoạch của chính phủ Israel, kêu gọi Tel Aviv xem xét lại quyết định này.
Nhiều người dân Gaza City đã tuyên bố sẽ ở lại thành phố và trú ẩn trong các tòa nhà, bất chấp nguy cơ tính mạng. Họ đã quá mệt mỏi với những lần di tản trước đó và ngày càng khó tìm được chỗ để dựng lều. Một người dân tên Ahmer Hirz chia sẻ: “Thề có Thượng đế, tôi đã đối mặt cái chết cả trăm lần. Tôi thà chết ở đây còn hơn”. Còn Rajab Khader thì khẳng định: “Chúng tôi phải ở lại Gaza City bên gia đình và người thân. Người Israel sẽ không tìm thấy gì khác ngoài thân xác và linh hồn của chúng tôi”.
