Tài khoản
Bộ trưởng Năng lượng Mỹ đã đưa ra một tuyên bố quan trọng về khả năng Washington có thể tiếp quản và điều hành các nhà máy điện hạt nhân ở Ukraine. Ông cho rằng đây có thể là một bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy việc chấm dứt xung đột đang diễn ra tại quốc gia này.
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News vào ngày 19/3, Bộ trưởng Chris Wright nhấn mạnh rằng Mỹ có đủ năng lực và chuyên môn kỹ thuật để quản lý các nhà máy điện hạt nhân. Ông cho biết, nếu việc tiếp quản này có thể giúp đảm bảo lệnh ngừng bắn và mang lại hòa bình cho Ukraine, thì Washington sẽ không ngần ngại thực hiện.
“Chúng ta có khả năng vượt trội trong việc vận hành các nhà máy điện hạt nhân”, ông Wright khẳng định. Ông cũng cho biết rằng quân đội Mỹ sẽ không cần phải triển khai lực lượng đến các cơ sở này nếu Washington quyết định tiếp quản.
Bộ trưởng Wright cũng nhấn mạnh rằng Tổng thống Donald Trump và Ngoại trưởng Marco Rubio đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp để chấm dứt xung đột tại Ukraine. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng đề xuất tiếp quản nhà máy hạt nhân Ukraine chưa được thông báo trước.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, một trong những cơ sở lớn nhất châu Âu, đã trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng quốc tế do những lo ngại về an toàn hạt nhân. Ông Wright cho biết: “Chúng tôi muốn chấm dứt chiến tranh và mang lại hòa bình cho Ukraine. Điều này đòi hỏi cả hai bên phải đồng ý ngừng bắn. Nếu Mỹ có thể thúc đẩy mục tiêu này bằng cách tiếp quản các nhà máy điện hạt nhân ở Ukraine, chúng tôi sẽ làm điều đó.”
Phát biểu của Bộ trưởng Wright được đưa ra sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ công bố thông cáo về cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Trong cuộc trò chuyện này, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về tình hình nguồn cung điện và các nhà máy điện hạt nhân tại Ukraine.
Trong thông cáo, Ngoại trưởng Rubio và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz cho biết: “Việc Mỹ sở hữu các nhà máy này sẽ là sự bảo vệ tốt nhất cho hạ tầng Ukraine và hỗ trợ ngành năng lượng của nước này.” Điều này cho thấy sự quan tâm của Mỹ đối với an ninh năng lượng của Ukraine trong bối cảnh xung đột hiện tại.
Tổng thống Zelensky cũng đã xác nhận rằng hai bên chỉ đề cập đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Trước khi xung đột nổ ra, Ukraine đã vận hành 4 nhà máy điện hạt nhân với tổng cộng 15 lò phản ứng, cung cấp khoảng 20% lượng điện tiêu thụ của cả nước.
Nhà máy Zaporizhzhia, cơ sở điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, đã bị Nga chiếm giữ ngay từ những tháng đầu của cuộc xung đột. Khu vực này đã trở thành tâm điểm lo ngại của cộng đồng quốc tế do khả năng xảy ra sự cố hạt nhân, khi cả Moskva và Kiev đều cáo buộc nhau có hành động quân sự tại đây.
Hiện tại, nhà máy gần như đã ngừng hoạt động, nhưng Moskva gần đây đã thông báo với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) rằng họ có kế hoạch mở cửa lại nhà máy trong tương lai và có thể sử dụng nó để cung cấp điện cho các khu vực do quân đội Nga kiểm soát.
Vị trí nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Đồ họa: RYV
Trong bối cảnh này, Tổng thống Trump đã thể hiện sự thận trọng trong việc đưa ra các cam kết an ninh cho Ukraine trong khuôn khổ thỏa thuận hòa bình. Washington cũng đã nhiều lần bác bỏ khả năng Ukraine gia nhập NATO. Ông Trump nhấn mạnh rằng hợp tác kinh tế giữa Mỹ và Ukraine cũng quan trọng không kém trong việc đảm bảo an ninh, và hiện tại, Washington đang tìm cách ký kết thỏa thuận khoáng sản với Kiev, đồng thời đưa ra phương án quản lý hạ tầng năng lượng hạt nhân.
Thanh Danh (Theo Fox, Reuters, WSJ)
