Tài khoản
Việc kiểm soát thành phố Chasov Yar tại tỉnh Donetsk không chỉ mang lại lợi thế quân sự cho Nga mà còn mở ra những cơ hội mới trong việc tái cấu trúc chiến trường tại khu vực Donbass. Chasov Yar, với vị trí địa lý chiến lược, đã trở thành một mục tiêu quan trọng trong cuộc xung đột hiện tại.
Thông báo từ Bộ Quốc phòng Nga vào ngày 31/7 cho biết lực lượng của họ đã hoàn toàn kiểm soát Chasov Yar. Theo các nguồn tin quân sự, Sư đoàn Đổ bộ Đường không Cận vệ số 98 đã đóng vai trò chủ chốt trong chiến dịch này, với những hình ảnh cho thấy quân nhân Nga đã giương cao quốc kỳ tại nhiều khu vực trong thành phố.
Trong khi đó, phát ngôn viên của quân đội Ukraine, Viktor Tregubov, đã bác bỏ thông tin này, tuy nhiên, quân đội Ukraine vẫn chưa có cập nhật chính thức nào về tình hình tại Chasov Yar.
Chasov Yar nằm cách Bakhmut khoảng 15 km về phía tây và từ lâu đã là một trong những điểm phòng thủ kiên cố của Ukraine tại Donbass. Với độ cao hơn 200 m so với đồng bằng xung quanh, thành phố này mang lại lợi thế quan sát và kiểm soát chiến trường vượt trội cho bất kỳ lực lượng nào chiếm giữ.
Trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự vào tháng 2/2022, Chasov Yar đã là trung tâm hậu cần và chỉ huy của lực lượng Ukraine tại khu vực này. Thành phố này cũng là nơi tập kết lực lượng và bảo đảm hậu cần cho các đơn vị phòng thủ Bakhmut trong suốt 10 tháng chiến dịch công phá của Nga.
Sau khi Bakhmut thất thủ vào tháng 5/2023, Chasov Yar trở thành thành trì phòng thủ chính của Ukraine. Theo nhà phân tích Oleksandr Musiienko, Chasov Yar là “chốt chặn cuối cùng” để ngăn chặn lực lượng Nga tiến sâu vào các đô thị lớn còn lại do Ukraine kiểm soát ở Donetsk.
Chiến dịch tấn công vào Chasov Yar đã được khởi động từ tháng 4/2024. Địa hình phức tạp và hệ thống phòng thủ vững chắc của Ukraine đã khiến Nga phải áp dụng chiến thuật “tạo nồi hầm”, bao gồm việc đánh thọc sườn, vây lấn và cắt đứt các tuyến đường tiếp tế.
Chuyên gia quân sự nhận định rằng việc kiểm soát Chasov Yar không chỉ mang lại lợi thế cho Nga mà còn tạo cơ hội để họ tái định hình cục diện tại Donbass, bao gồm cả tỉnh Donetsk và Lugansk.
Vị trí địa lý của Chasov Yar sẽ giúp Nga chiếm ưu thế hỏa lực và đe dọa các tuyến đường tiếp tế quan trọng của Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga khẳng định rằng việc kiểm soát thành phố này sẽ cho phép họ đưa các đô thị lân cận như Kramatorsk và Slavyansk vào tầm bắn hiệu quả của pháo binh.
Không chỉ dừng lại ở việc bố trí pháo binh, quân đội Nga còn có thể tận dụng độ cao của Chasov Yar để triển khai các đơn vị trinh sát và thiết bị bay không người lái, từ đó hiệu chỉnh đường đạn và chỉ điểm mục tiêu cho các cuộc tấn công.
Chuyên gia quân sự Julian Ropcke nhận định rằng việc Nga kiểm soát Chasov Yar không chỉ làm suy yếu tuyến phòng thủ của Ukraine mà còn tạo điều kiện cho Moskva mở rộng phạm vi tấn công vào những khu vực còn lại do Ukraine kiểm soát.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cho biết Nga đã đạt được “những bước tiến chiến thuật đáng kể” ở khu vực Mykolaivka, phía tây Chasov Yar, nhờ vào việc tận dụng địa hình và hỏa lực vượt trội.
Việc mất Chasov Yar sẽ cắt đứt tuyến hậu cần của Ukraine tại mặt trận Donetsk, vì đây là điểm kết nối các tuyến đường bộ và đường sắt tới Kramatorsk, Slavyansk và Konstantinovka.
Deep State, một nhóm phân tích dữ liệu tình báo có liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine, đã thừa nhận rằng phần lớn cứ điểm ở Chasov Yar đã thất thủ, khiến các tuyến đường tiếp tế từ Konstantinovka đến các thành phố khác ở Donetsk đang “bị đe dọa nghiêm trọng”.
Chuyên gia Michael Kofman nhận định rằng việc mất Chasov Yar sẽ là một đòn giáng mạnh vào hệ thống hậu cần của Ukraine, buộc Kiev phải tái cấu trúc toàn bộ chuỗi cung ứng, trong khi Moskva có thể tận dụng các tuyến đường này để củng cố vị trí của mình.
Giành được Chasov Yar cũng giúp Nga tạo bàn đạp để tiếp cận các đô thị chiến lược cuối cùng do Ukraine kiểm soát ở Donetsk, đặc biệt là Kramatorsk và Slavyansk, hai thành phố được coi là “trái tim” của phòng tuyến Ukraine tại khu vực này.
Điều này đồng nghĩa với việc Nga có thể tiến gần hơn đến mục tiêu kiểm soát toàn bộ tỉnh Donetsk, một trong những ưu tiên hàng đầu của chiến dịch quân sự hiện tại.
Thống kê của ISW cho thấy Nga đang triển khai các đợt tấn công đồng thời ở nhiều khu vực quanh Chasov Yar nhằm khai thác lợi thế. Nếu Nga tiếp tục duy trì áp lực, Konstantinovka có nguy cơ bị bao vây từ ba hướng, trong khi Kramatorsk và Slavyansk cũng phải đối mặt với mối đe dọa từ pháo binh và bộ binh Nga.
Chuyên gia Musiienko cảnh báo rằng nếu Ukraine không ổn định được tình hình, nguy cơ mất thêm các thành phố lớn ở Donetsk là rất cao.
Không chỉ mang lại lợi thế quân sự, việc kiểm soát Chasov Yar còn nâng cao vị thế của Nga trong các cuộc đàm phán với Ukraine. Người phát ngôn Điện Kremlin đã khẳng định rằng Nga muốn đạt được mục tiêu tại Ukraine một cách hòa bình, nhưng các chuyên gia cho rằng việc kiểm soát các cứ điểm chiến lược như Chasov Yar cho thấy Moskva có thể đàm phán từ vị thế mạnh hơn.
Chuyên gia Fiona Hill nhận định rằng mỗi bước tiến quân sự của Nga, như tại Chasov Yar, đều làm tăng áp lực lên Ukraine và phương Tây trong các cuộc đàm phán. Nga đang cố gắng củng cố vị trí của mình trước khi đạt được thỏa thuận.
Tờ báo của Nga cho biết quân đội nước này chưa hoàn toàn kiểm soát một số khu vực phía nam và phía tây Chasov Yar, nhưng phần lớn thành phố đã thất thủ và Ukraine khó lòng tổ chức một cuộc phản công hiệu quả.
Chuyên gia Kofman cho rằng việc giành được Chasov Yar là minh chứng cho khả năng thích ứng chiến thuật của Nga sau những tổn thất nặng nề ở giai đoạn đầu xung đột. “Quân đội Nga đã học được cách tận dụng hỏa lực vượt trội và chiến thuật bao vây để làm suy yếu đối phương trước khi tấn công trực diện. Chasov Yar là ví dụ điển hình cho chiến thuật này”, ông nhận định.
Tuy nhiên, một số chuyên gia phương Tây vẫn cho rằng thành công tại Chasov Yar là không đủ để giúp Nga kiểm soát toàn bộ Donetsk trong ngắn hạn. “Chasov Yar là chiến thắng chiến thuật quan trọng, nhưng Nga sẽ cần nhiều nguồn lực hơn để duy trì áp lực lên các thành phố lớn như Kramatorsk và Slavyansk”, cây bút David Axe nêu quan điểm.
Phong Lâm (Theo Forbes, ISW, DW)
