Tài khoản
Trong bối cảnh an ninh toàn cầu đang ngày càng trở nên phức tạp, Liên minh châu Âu (EU) đã quyết định thành lập một quỹ quốc phòng trị giá lên tới 170 tỷ USD. Quyết định này không chỉ phản ánh sự lo ngại về khả năng bảo vệ của Mỹ mà còn là một bước đi quan trọng nhằm tăng cường khả năng phòng thủ của châu lục trước những mối đe dọa tiềm tàng từ các cuộc xung đột, đặc biệt là với Nga.
Quyết định quan trọng từ EU
Vào ngày 27/5, Hội đồng châu Âu đã công bố thông tin về việc thông qua văn kiện Hành động An ninh cho châu Âu (SAFE), đánh dấu bước đầu tiên trong Kế hoạch Tái vũ trang châu Âu/Sẵn sàng 2030. Quỹ này sẽ cung cấp hỗ trợ tài chính nhằm tăng cường an ninh và phát triển ngành công nghiệp quốc phòng tại châu Âu.
Quyết định này được thông qua tại hội nghị của các bộ trưởng EU diễn ra tại Bỉ, với sự ủng hộ từ 26 trên 27 quốc gia thành viên, trong khi Hungary đã chọn bỏ phiếu trắng. Đáng chú ý, quy trình thông qua văn kiện này đã được rút gọn, cho phép thành lập quỹ mà không cần sự phê duyệt từ Nghị viện châu Âu, chỉ cần sự đồng thuận từ các chính phủ thành viên.
Cơ chế tài chính của quỹ SAFE
Quỹ SAFE sẽ huy động vốn từ thị trường tài chính và cho các quốc gia thành viên vay để thực hiện các dự án chế tạo vũ khí chung. Để đủ điều kiện nhận tài trợ, ít nhất 65% giá trị của dự án phải đến từ các công ty có trụ sở tại EU, Ukraine hoặc Khu vực Kinh tế châu Âu (EEA), bao gồm 27 nước thành viên EU cùng với Iceland, Liechtenstein và Na Uy.
Binh sĩ Đan Mạch trên xe tăng chủ lực Leopard 2 trong hội thao ở Đức hồi tháng 2.
Đặc biệt, các doanh nghiệp từ những quốc gia đã ký thỏa thuận Đối tác An ninh và Quốc phòng với EU cũng có thể tham gia vào cơ chế này, nếu đáp ứng các điều kiện bổ sung. Vương quốc Anh đã ký thỏa thuận này với EU vào tháng trước, mở ra cơ hội cho các công ty của họ tham gia vào quỹ SAFE.
Nguyên nhân thúc đẩy quyết định này
Ủy ban châu Âu đã đề xuất thành lập quỹ SAFE vào tháng 3, trong bối cảnh lo ngại rằng chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump có thể không tiếp tục bảo vệ châu Âu trong trường hợp xảy ra xung đột. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo EU cũng bày tỏ lo ngại về khả năng bùng phát chiến sự với Nga sau khi cuộc xung đột tại Ukraine kết thúc.
Những lo ngại này đã dẫn đến việc các quốc gia EU tăng cường chi tiêu quốc phòng hơn 30% trong ba năm qua, nhưng các nhà lãnh đạo vẫn cho rằng điều đó là chưa đủ. Cơ chế SAFE được xem là một phần trong gói biện pháp mà EU kỳ vọng có thể giải phóng gần 900 tỷ USD cho chi tiêu quân sự.
Nga đã lên án kế hoạch tái vũ trang của EU, cho rằng đây là “động thái kích động xung đột dựa trên những thông tin sai lệch” về mối đe dọa từ Moskva.
Phạm Giang (Theo Reuters, AFP)
