Với mục tiêu hiện đại hóa hệ thống giao thông, Chính phủ đã quyết định khởi động dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam vào tháng 12/2026. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao khả năng vận chuyển và kết nối giữa các vùng miền trong cả nước.
Thời gian và quy trình thực hiện dự án
Chính phủ đã đặt ra lộ trình rõ ràng cho việc lựa chọn nhà thầu xây dựng dự án này trước tháng 11/2026. Theo đó, Bộ Xây dựng sẽ là cơ quan chủ trì, phối hợp với các bộ ngành khác để hoàn tất các thủ tục cần thiết, trình báo cáo nghiên cứu khả thi vào tháng 8/2026. Dự kiến, Hội đồng thẩm định Nhà nước sẽ xem xét và trình Thủ tướng phê duyệt báo cáo này trong tháng 9/2026.
Để đảm bảo tiến độ, công tác giải phóng mặt bằng tại 20 tỉnh thành mà dự án đi qua sẽ được thực hiện bởi các địa phương và các đơn vị liên quan, hoàn thành trước tháng 12/2026. Các bộ ngành sẽ tổ chức lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng để khởi công xây dựng trước ngày 31/12/2026. Mục tiêu là hoàn thành dự án vào năm 2035.
Đẩy mạnh chính sách và cơ chế hỗ trợ
Để thúc đẩy tiến độ dự án, Chính phủ sẽ ban hành các nghị định nhằm triển khai các cơ chế, chính sách đặc thù đã được Quốc hội thông qua. Điều này bao gồm việc quy định nội dung và yêu cầu về khảo sát, thiết kế kỹ thuật tổng thể, thay thế cho thiết kế cơ sở trong báo cáo nghiên cứu khả thi.
Chính phủ cũng sẽ xây dựng các nghị định quy định tiêu chí lựa chọn tổ chức, doanh nghiệp nhà nước và các doanh nghiệp Việt Nam tham gia cung cấp dịch vụ, hàng hóa cho ngành đường sắt. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển công nghệ và ứng dụng khoa học trong lĩnh vực đường sắt.
Đầu tư vào công nghiệp đường sắt và nguồn nhân lực
Đề án phát triển công nghiệp đường sắt đến năm 2035 sẽ được xây dựng và trình Thủ tướng phê duyệt. Đề án này sẽ đánh giá thực trạng và đề ra các giải pháp nhằm phát triển các lĩnh vực trọng điểm như xây dựng, phương tiện, vật tư chuyên ngành và hệ thống thông tin tín hiệu.
Đồng thời, một đề án đào tạo nguồn nhân lực cho ngành đường sắt cũng sẽ được triển khai, nhằm đảm bảo có đủ nhân lực chất lượng cao phục vụ cho dự án và ngành đường sắt trong tương lai.
Phát triển đô thị xung quanh các nhà ga
Chính phủ yêu cầu các địa phương phối hợp với Bộ Xây dựng để rà soát và điều chỉnh quy hoạch vùng phụ cận các nhà ga đường sắt tốc độ cao. Việc điều chỉnh này sẽ bao gồm các chỉ tiêu về quy hoạch, kiến trúc và hạ tầng xã hội, nhằm phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng.
Các địa phương sẽ lập và phê duyệt các dự án khai thác quỹ đất theo mô hình phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng, đồng thời bố trí nguồn vốn để bồi thường và hỗ trợ tái định cư theo quy hoạch. Nguồn thu từ việc đấu giá quỹ đất sẽ được sử dụng để phát triển đô thị và tái đầu tư cho ngân sách địa phương.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đã được Quốc hội thông qua với tổng vốn đầu tư khoảng 1,7 triệu tỷ đồng, kéo dài 1.541 km từ Hà Nội đến TP HCM, đi qua 20 tỉnh thành. Tuyến đường này sẽ được thiết kế với tốc độ 350 km/h, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hành khách và hàng hóa, đồng thời phục vụ cho mục tiêu quốc phòng và an ninh.
Đoàn Loan