Tài khoản
Gần đây, một phát hiện khảo cổ đáng chú ý đã thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu và cộng đồng. Tại hang Lèn Chùa, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An, 18 bộ xương cùng hộp sọ đã được phát hiện, được cho là di cốt của cư dân từ thời kỳ văn hóa Hòa Bình, cách đây khoảng 10.000 năm.
Trong hai ngày qua, các cơ quan chức năng đã mở rộng khu vực tìm kiếm quanh hang Lèn Chùa. Tại đây, các bộ xương và hộp sọ được tìm thấy nằm rải rác trên nền đất và vách đá, kèm theo nhiều vỏ ốc, sò và mảnh gốm vỡ. Hiện tại, Công an tỉnh Nghệ An đang tiến hành điều tra để làm rõ nguồn gốc của những di cốt này.
Theo thông tin từ Phòng Quản lý di sản thuộc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An, những bộ xương này có thể thuộc về cư dân thời kỳ văn hóa Hòa Bình, một nền văn hóa nổi bật trong lịch sử Việt Nam, tồn tại từ khoảng 10.000 đến 3.000 năm trước Công nguyên. Đây là giai đoạn cuối của thời kỳ đồ đá cũ và đầu của thời kỳ đồ đá mới.
Hang Lèn Chùa. Ảnh: Hùng Lê
Các nhà nghiên cứu cho biết, cư dân thời kỳ văn hóa Hòa Bình thường chọn những hang động gần sông suối và đồng ruộng để sinh sống, nhằm thuận tiện cho việc lấy nước và săn bắt. Họ sống theo từng nhóm nhỏ, sử dụng các công cụ thô sơ như đá và vỏ ốc. Khi có người qua đời, họ thường an táng ngay tại hang cùng với những vật dụng thân thuộc.
“Môi trường trong hang tối tăm và yếm khí, vì vậy xương cốt có thể tồn tại hàng nghìn năm mà không bị phân hủy hoàn toàn,” lãnh đạo Phòng Quản lý di sản cho biết. Việc phát hiện ra những hiện vật này có thể do một số người đã nghĩ rằng trong hang có cổ vật và đã tiến hành đào xới.
Để xác định chính xác niên đại và đặc điểm nhân chủng học của các bộ di cốt, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An sẽ hợp tác với các chuyên gia khảo cổ để thực hiện các phương pháp giám định hiện đại, bao gồm cả phương pháp đồng vị phóng xạ Carbon-14. Nếu đúng là di cốt của người xưa, các bộ xương này sẽ được đưa vào danh sách để tiến hành khai quật khẩn cấp trong thời gian tới.
“Nếu tiếp tục đào sâu khoảng 3-4 mét, chúng tôi có thể phát hiện thêm nhiều di cốt và hiện vật khác như đồ gốm, rìu, vỏ sò, thậm chí cả đồ vật từ thời văn hóa Đông Sơn,” vị lãnh đạo này nhận định. Ông cũng khuyến cáo người dân không nên hoang mang hay thêu dệt những câu chuyện không có căn cứ về phát hiện này.
Văn hóa Hòa Bình, được công nhận vào năm 1932, là nền tảng cho sự phát triển của văn minh người Việt. Các di vật chính của nền văn hóa này bao gồm các dụng cụ bằng đá cuội và mảnh gốm không có hình thù rõ ràng do kỹ thuật nung chưa đạt yêu cầu.
Một số hiện vật được phát hiện tại hang Lèn Chùa. Ảnh: Hùng Lê
Vào chiều ngày 25/4, một số người dân trong khu vực đã phát hiện hai bộ xương tại cửa hang khi vào đây tránh nắng và đã báo cáo cho chính quyền địa phương.
Hang Lèn Chùa nằm giữa cánh đồng mía, cách khu dân cư khoảng 200 mét, với cửa hang rộng 5 mét và ngách sâu 7 mét. Mặc dù lối vào đã bị chặn lại bằng đá, nhưng vẫn có thể ra vào. Các cơ quan chức năng ban đầu nhận định rằng những bộ xương này không liên quan đến các hoạt động quân sự.
Nghệ An có hàng trăm hang đá, chủ yếu tập trung ở các huyện miền Tây như Anh Sơn, Nghĩa Đàn, Quỳ Châu, Quỳ Hợp và Quế Phong. Đến nay, đã có 27 di tích khảo cổ học được ghi nhận, phản ánh dấu ấn của người Việt cổ trong các giai đoạn của thời đại đồ đá mới. Nhiều địa điểm khảo cổ hiện đang trong tình trạng xuống cấp và chưa được tu bổ.
Đức Hùng
