Trong một bước đi quan trọng nhằm tìm kiếm công lý cho những nạn nhân của tổ chức khủng bố, chính phủ Iraq đã chính thức khởi động quá trình khai quật một hố chôn tập thể lớn, được cho là nơi an nghỉ của hàng nghìn người bị sát hại trong giai đoạn IS kiểm soát khu vực này.
Khởi Động Dự Án Khai Quật Tại Al Khasfa
Ngày hôm nay, các nhà chức trách Iraq đã bắt đầu giai đoạn đầu tiên của dự án khai quật tại hố Al Khasfa, nằm cách thành phố Mosul khoảng 20 km về phía nam. Đây là một nỗ lực nhằm tìm kiếm và xác định danh tính những nạn nhân đã mất trong thời kỳ đen tối khi tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) kiểm soát khu vực từ năm 2014 đến 2017.
Đội ngũ chuyên gia sẽ tập trung vào việc khai quật các lớp đất gần bề mặt để thu thập chứng cứ và thông tin. Theo thông tin từ phóng viên, nhiều hộp sọ đã được phát hiện tại hiện trường. Một số hài cốt được bảo quản bằng nilon ngay tại chỗ, chưa thể chuyển đến khu vực tập kết. Tất cả các hài cốt sẽ được chuyển giao cho Viện Pháp y Iraq để thực hiện xét nghiệm ADN, nhằm xác định danh tính của các nạn nhân.
Giám Sát và Những Thách Thức Trong Quá Trình Khai Quật
Các quan chức tư pháp tỉnh Nineveh đang trực tiếp giám sát quá trình khai quật, tuy nhiên, công việc này không hề dễ dàng. Mạch nước ngầm tại Al Khasfa chứa lưu huỳnh, khiến đất trở nên xốp và dễ làm hư hại di cốt, gây khó khăn cho việc giám định ADN.
Tỉnh trưởng Nineveh, Abdul Qadir Al Dakhil, đã thông báo rằng chính quyền sẽ xây dựng một đài tưởng niệm để tưởng nhớ các nạn nhân, thể hiện sự tri ân và tôn vinh những người đã mất.
Thông Tin Về Mộ Tập Thể Al Khasfa
Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc vào năm 2018, mộ tập thể tại Al Khasfa có thể chứa ít nhất 4.000 thi thể, chủ yếu là binh sĩ chính phủ, nhân viên an ninh, người Yazidi và dân thường từ khu vực Mosul. Đặc biệt, vào năm 2016, IS đã thực hiện một cuộc hành quyết hàng loạt 280 người tại đây trong một ngày.
Mộ tập thể này có đường kính khoảng 110 m và sâu khoảng 150 m, được coi là một trong những hiện trường tội ác chiến tranh lớn nhất tại Iraq. Gia đình của các nạn nhân đã nhiều năm kêu gọi khai quật khu vực này, nhưng các yếu tố an ninh, kỹ thuật và tài chính đã khiến dự án bị trì hoãn.
Liên Hợp Quốc ước tính rằng trên khắp Iraq có hơn 200 mộ tập thể từ thời kỳ IS, phần lớn nằm gần Mosul, với số lượng nạn nhân ước tính từ 6.000 đến 12.000 người.
Động Thái Của Chính Quyền Địa Phương
Đến tháng 3, chính quyền địa phương đã thông báo tìm được nguồn tài chính và hỗ trợ cần thiết để khởi động dự án khai quật này. Mặc dù đơn vị của Liên Hợp Quốc chuyên điều tra tội ác của IS đã kết thúc nhiệm vụ tại Iraq vào năm 2024, nhưng Al Khasfa vẫn được xem là một vụ án cần được ưu tiên làm sáng tỏ bởi các tổ chức nhân quyền và chính quyền tỉnh Nineveh.
Cuộc Chiến Chống IS và Hệ Lụy Của Nó
Tổ chức IS đã trỗi dậy vào năm 2014, kiểm soát một vùng lãnh thổ rộng lớn ở Iraq và Syria, tuyên bố thành lập một “nhà nước” tự xưng. Các cuộc điều tra của Liên Hợp Quốc đã chỉ ra rằng IS đã thực hiện nhiều hành vi vi phạm nhân quyền và luật nhân đạo quốc tế trên diện rộng tại các khu vực mà họ kiểm soát.
Đến năm 2017, quân đội chính phủ và các lực lượng dân quân Iraq, với sự hỗ trợ của liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu, đã thành công trong việc đánh bật IS khỏi Mosul và giành lại quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ mà tổ chức này từng chiếm giữ.