Tài khoản
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Iran và Mỹ, đất nước này đang phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn. Liệu Iran có nên tiếp tục đối đầu trực diện với Mỹ hay chọn con đường nhượng bộ để đàm phán? Đặc biệt, sau khi Washington thực hiện các cuộc không kích vào ba cơ sở hạt nhân của Tehran, tình hình trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.
Giới lãnh đạo Iran đã từng nhiều lần tuyên bố mạnh mẽ về việc sẽ “xóa sổ” Israel và các đồng minh của Mỹ. Họ đã thực hiện các hành động quân sự như phóng tên lửa vào căn cứ quân sự có lính Mỹ tại Iraq vào năm 2020 để trả thù cho cái chết của tướng Qasem Soleimani. Tuy nhiên, khi đứng trước nguy cơ xung đột quân sự trực tiếp với Mỹ, Iran thường có xu hướng lùi lại một bước để tránh leo thang căng thẳng.
Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei đã phát biểu vào ngày 18/6, nhấn mạnh rằng Mỹ không nên can thiệp vào cuộc xung đột giữa Israel và Iran. Ông cảnh báo rằng bất kỳ hành động nào từ phía Mỹ sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Cuộc không kích vào ba cơ sở hạt nhân của Iran vào ngày 21/6 đã làm thay đổi cục diện. Ngoại trưởng Iran, Abbas Araghchi, đã tuyên bố rằng Iran có quyền đáp trả và sẽ không ngần ngại sử dụng mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích và an ninh của đất nước. Ông cũng chỉ trích Mỹ vì đã vi phạm các quy định quốc tế và cảnh báo rằng hành động này sẽ để lại những hệ lụy lâu dài.
Iran đã từng hy vọng rằng các cố vấn của Nhà Trắng có thể thuyết phục Tổng thống Mỹ không can thiệp quân sự. Tuy nhiên, những nỗ lực ngoại giao này đã không thành công. Mỹ đã triển khai các máy bay ném bom B-2 và thực hiện các cuộc không kích vào các cơ sở hạt nhân của Iran, đánh dấu lần đầu tiên Mỹ thực hiện hành động quân sự trực tiếp trên lãnh thổ Iran.
Ba cơ sở hạt nhân của Iran đã bị tấn công, gây ra thiệt hại lớn. Mặc dù Iran đã phóng tên lửa vào Israel để đáp trả, nhưng họ vẫn chưa có động thái trực tiếp nào nhằm vào các mục tiêu Mỹ tại Trung Đông. Tuy nhiên, các tướng lĩnh Iran đã cảnh báo rằng nếu Mỹ tham gia vào cuộc chiến cùng Israel, họ sẽ không ngần ngại đáp trả.
Iran có thể xem các căn cứ quân sự của Mỹ trong khu vực là những mục tiêu dễ bị tổn thương. Hãng thông tấn FARS của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran đã tuyên bố rằng họ đã xác định được vị trí của các máy bay tham gia cuộc không kích và đang theo dõi chặt chẽ tình hình.
Tướng Mohsen Rezaei, cựu tư lệnh IRGC, đã cảnh báo rằng nếu Mỹ can thiệp vào cuộc chiến, Iran sẽ tấn công các căn cứ quân sự của Mỹ và có thể phong tỏa eo biển Hormuz, nơi có một phần lớn nguồn cung dầu thế giới đi qua.
Với vị trí chiến lược của mình, Iran có khả năng làm gián đoạn chuỗi cung ứng năng lượng toàn cầu nếu họ quyết định phong tỏa eo biển Hormuz. Điều này sẽ gây ra những tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế toàn cầu.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Araghchi nhấn mạnh rằng Iran có quyền sử dụng mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ đất nước. Tuy nhiên, việc lựa chọn đáp trả cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nếu Iran quyết định đối đầu trực diện với Mỹ, họ có thể châm ngòi cho một cuộc chiến tranh quy mô lớn với một siêu cường quân sự.
Nếu Iran chọn lùi bước và không đáp trả, họ có thể mất đi vị thế của mình trong khu vực, khi chương trình hạt nhân bị triệt tiêu và quân đội suy yếu. Điều này sẽ khiến Iran không còn nhiều lựa chọn trong các cuộc đàm phán sau này.
Ngoại trưởng Iran, Abbas Araghchi, đã tham gia cuộc họp Hội đồng Ngoại trưởng Tổ chức Hợp tác Hồi giáo tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, vào ngày 21/6. Ông cho biết rằng Mỹ đã quyết định “thổi bay” nỗ lực ngoại giao với Iran khi thực hiện các cuộc không kích.
Trước khi xảy ra các cuộc tấn công, Iran và Mỹ đang tiến hành đàm phán qua trung gian về việc hạn chế chương trình hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán này đã sụp đổ sau khi Israel thực hiện các cuộc tấn công phủ đầu.
Iran vẫn tiếp tục tìm kiếm giải pháp thông qua các cuộc đàm phán với các nước châu Âu, nhưng tình hình hiện tại đang khiến cho mọi thứ trở nên phức tạp hơn. Ngoại trưởng Araghchi đã bày tỏ sự thất vọng khi các nỗ lực ngoại giao của Iran liên tục bị cản trở.
Hồng Hạnh (Theo Guardian, Reuters)
