Trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng, Hà Nội và TP HCM đang đặt ra mục tiêu quan trọng nhằm cải thiện chất lượng không khí, đảm bảo sức khỏe cho người dân. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chỉ đạo các giải pháp cụ thể để đạt được mục tiêu này trong vòng 5 năm tới.
Văn phòng Chính phủ đã thông báo về tình hình ô nhiễm không khí tại hai thành phố lớn này, cho thấy mức độ ô nhiễm không chỉ gia tăng về quy mô mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế, đời sống và sức khỏe của người dân. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt từ các cơ quan chức năng.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí chủ yếu đến từ bụi mịn và khí thải từ các phương tiện giao thông, hoạt động xây dựng, công nghiệp và nông nghiệp. Những nguồn thải này chưa được kiểm soát một cách hiệu quả, dẫn đến việc thực hiện các quy định và chương trình kiểm soát ô nhiễm không khí chưa đạt được kết quả như mong đợi.
Hà Nội trong sương mù, ngày 11/12/2024. Ảnh: Giang Huy
Để giải quyết vấn đề này, hai thành phố cần nhanh chóng thực hiện việc kiểm kê nguồn thải và đánh giá thực trạng môi trường không khí. Họ sẽ xây dựng kế hoạch hành động 5 năm, trong đó xác định rõ các chỉ tiêu và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng lĩnh vực, nhằm giảm thiểu khí thải theo từng năm.
Hà Nội và TP HCM cũng sẽ ban hành các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động thu gom và tái chế chất thải rắn, đồng thời khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng và chuyển đổi sang các phương tiện xanh, ít phát thải. Các tiêu chuẩn về khí thải tại địa phương sẽ được nâng cao hơn so với tiêu chuẩn quốc gia, với mục tiêu thực hiện ngay trong tháng 5 tới.
Các phương tiện giao thông cũ kỹ, không đạt tiêu chuẩn sẽ bị thu hồi để giảm thiểu ô nhiễm. Bên cạnh đó, việc quản lý chất thải và khí thải từ các hoạt động xây dựng cũng cần được chú trọng để hạn chế phát tán ra môi trường. Cần tăng cường quyền xử phạt cho các cấp xã và công an cấp cơ sở đối với các trường hợp vi phạm.
Các cụm công nghiệp cũng cần có kế hoạch chuyển đổi thành khu công nghiệp và di dời để giảm thiểu ô nhiễm. Hệ thống trạm quan trắc không khí sẽ được tăng cường, với tần suất quan trắc cao hơn trong các thời điểm giao mùa, và thông tin sẽ được công khai để người dân nắm bắt.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ được giao nhiệm vụ kiểm kê các nguồn thải vào không khí và xây dựng kế hoạch quốc gia về quản lý chất lượng môi trường không khí cho giai đoạn 2026-2030. Bộ này cùng với Bộ Xây dựng và Công Thương sẽ ban hành quy chuẩn quốc gia về khí thải ô tô và xe máy, dự kiến hoàn thành trong tháng 4.
Phó Thủ tướng cũng đã giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Công Thương tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành tại các cụm công nghiệp, làng nghề và cơ sở gây ô nhiễm cao tại Hà Nội và TP HCM, với thời hạn hoàn thành trong tháng 7.
Bộ Xây dựng sẽ đề xuất các cơ chế ưu đãi cho hoạt động thu gom, xử lý và tái chế chất thải từ vật liệu xây dựng, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.