Tài khoản
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Pakistan và Ấn Độ, việc sử dụng tiêm kích F-16 của Pakistan đang gặp phải những rào cản nghiêm ngặt. Mặc dù Pakistan sở hữu 75 chiếc F-16, nhưng theo các thỏa thuận với Mỹ, những máy bay này không được phép tham gia vào các cuộc giao tranh với lực lượng Ấn Độ.
Vào ngày 7/5, Ngoại trưởng Pakistan, Ishaq Dar, đã thông báo trước quốc hội rằng các tiêm kích J-10C mà nước này mua từ Trung Quốc đã thành công trong việc tiêu diệt ba chiếc Rafale và một số máy bay khác của Ấn Độ trong một cuộc không chiến. Điều này cho thấy Pakistan đang chuyển hướng sang sử dụng các loại tiêm kích do Trung Quốc sản xuất trong các tình huống xung đột.
Giới chức Ấn Độ đã thu thập được các mảnh vỡ của một tên lửa không đối không cỡ lớn trên một cánh đồng ở bang Punjab, và xác định rằng đó là mẫu PL-15E do Trung Quốc sản xuất. Tên lửa này có tầm bắn lên tới 145 km và chỉ tương thích với các tiêm kích J-10C và JF-17 mà Pakistan đang sử dụng.
Chuyên gia quân sự nhận định rằng việc Pakistan chỉ sử dụng tiêm kích do Trung Quốc sản xuất trong các cuộc không chiến cho thấy sự hạn chế trong việc triển khai F-16, mặc dù nước này có một đội ngũ hùng hậu với 85 chiếc F-16 hạng nhẹ do Mỹ chế tạo.
Không quân Pakistan đã tiếp nhận những chiếc F-16 đầu tiên từ Mỹ vào tháng 1/1983, nhưng đi kèm với đó là những điều kiện nghiêm ngặt từ Washington. Một trong những điều khoản quan trọng là Pakistan không được phép sử dụng F-16 để tấn công lực lượng Ấn Độ, điều này đã hạn chế khả năng hoạt động của phi đội này.
Phi đội F-16 của Pakistan chủ yếu được bố trí tại hai căn cứ chính là Shahbaz và Mushaf, trong khi một số ít tiêm kích F-16 đời cũ được phép đóng quân tại căn cứ Bholari. Các căn cứ này được chỉ định theo thỏa thuận với Mỹ nhằm đảm bảo rằng hoạt động của F-16 được giám sát chặt chẽ và không bị lộ công nghệ nhạy cảm cho các quốc gia khác.
Để đảm bảo việc giám sát, Mỹ đã triển khai Đội An ninh Kỹ thuật (TST) tại các căn cứ này, với nhiệm vụ theo dõi hoạt động của F-16 và đảm bảo rằng chúng chỉ được sử dụng cho các hoạt động chống khủng bố và không được triển khai để tấn công Ấn Độ.
Tên lửa AIM-120 AMRAAM, vũ khí chủ lực của F-16 Pakistan, được lưu trữ trong các hầm chứa an ninh cao tại căn cứ không quân Mushaf. Mọi hoạt động liên quan đến việc xuất kho và triển khai loại tên lửa này đều được kiểm soát chặt chẽ để ngăn chặn việc sử dụng sai mục đích.
Hoạt động của phi đội F-16 Pakistan phải tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận với Mỹ. Nếu Islamabad muốn điều F-16 ra ngoài lãnh thổ hoặc tham gia các cuộc tập trận với nước thứ ba, họ phải thông báo và nhận được sự chấp thuận từ Washington, điều này đã hạn chế đáng kể khả năng hoạt động của tiêm kích.
Công việc bảo trì cho các chiếc F-16A/B đời cũ của Pakistan được thực hiện tại Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm bảo vệ bí mật công nghệ của Mỹ. Pakistan cũng phải mua phụ tùng và dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật thông qua chương trình Bán trang bị quân sự cho nước ngoài (FMS) của Mỹ, điều này khiến nước này phụ thuộc vào Mỹ để duy trì hoạt động của phi đội F-16.
Hiệu quả của chế độ giám sát mà Mỹ áp đặt đối với phi đội F-16 Pakistan đã bị đặt dấu hỏi sau trận không chiến tháng 2/2019, khi không quân Pakistan bắn rơi một chiếc MiG-21 Bison của Ấn Độ và bắt phi công làm tù binh. Các mảnh vỡ của tên lửa AIM-120C-5, loại vũ khí chỉ trang bị cho F-16 Pakistan, đã được tìm thấy trên lãnh thổ Ấn Độ, cho thấy rằng Pakistan vẫn có thể triển khai F-16 đến các căn cứ không nằm trong thỏa thuận.
Chính phủ Mỹ đã phê duyệt gói ngân sách 397 triệu USD trong năm nay theo chương trình FMS, bao gồm chi phí duy trì sự hiện diện của TST tại Pakistan để giám sát hoạt động của phi đội F-16. Điều này cho thấy sự quyết tâm của Mỹ trong việc ngăn chặn khả năng lặp lại các sự cố tương tự trong tương lai.
Động thái này được xem như một biện pháp của chính phủ Mỹ nhằm đảm bảo rằng Pakistan không sử dụng F-16 để tấn công lực lượng Ấn Độ, một đối tác chiến lược quan trọng của Washington trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Trong khi đó, Pakistan cũng đang đối mặt với những khó khăn tài chính, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng duy trì phi đội F-16 và buộc nước này phải phụ thuộc nhiều hơn vào các tiêm kích J-10C và JF-17 do Trung Quốc cung cấp.
