Tài khoản
Tại TP HCM, một khảo sát gần đây cho thấy có tới 31,76% lao động đang tìm kiếm việc làm với mức lương trên 20 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy chỉ có chưa đến 10% các vị trí tuyển dụng tại các doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu này, theo thông tin từ báo cáo của UBND TP HCM.
Đây là một phần trong báo cáo được trình bày trước Đoàn đại biểu quốc hội thành phố, nhằm giám sát việc thực hiện các chính sách và pháp luật liên quan đến phát triển nguồn nhân lực trong giai đoạn 2021-2024, diễn ra vào chiều ngày 14/3.
Trong giai đoạn từ năm 2021 đến 2024, Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP HCM (Falmi) đã tiến hành khảo sát hơn 144.000 ứng viên mỗi năm. Kết quả cho thấy, mức lương trên 20 triệu đồng là ngưỡng mà nhiều lao động mong muốn nhất. Tiếp theo, khoảng 25,83% lao động chọn mức lương từ 5-10 triệu đồng, trong khi chỉ có 3,64% chấp nhận mức lương dưới 5 triệu đồng.
Ngược lại, khi khảo sát về nhu cầu tuyển dụng từ hơn 285.000 vị trí, chỉ có 9,77% trong số đó có mức lương trên 20 triệu đồng, cho thấy sự chênh lệch lớn giữa mong muốn của lao động và khả năng chi trả của doanh nghiệp. Mức lương từ 5-10 triệu đồng lại chiếm tới 44,47% tổng nhu cầu tuyển dụng, trong khi 11,37% công việc chỉ trả lương dưới 5 triệu đồng.
GS Nguyễn Thiện Nhân, thành viên Đoàn đại biểu quốc hội thành phố, nhấn mạnh rằng mong muốn có mức lương cao và thu nhập đủ sống của lao động là hoàn toàn hợp lý, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế hiện tại của TP HCM. Ông cũng cho rằng nhà nước và doanh nghiệp cần chú trọng hơn đến vấn đề này.
Ông Nhân chỉ ra rằng, trong nhiều năm qua, tỷ suất sinh của TP HCM là thấp nhất cả nước, dẫn đến việc lao động tại chỗ không đủ đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, khiến thành phố phải phụ thuộc vào lao động nhập cư. Tuy nhiên, hiện nay, xu hướng di cư đang thay đổi, nhiều người không còn chọn TP HCM là điểm đến do chi phí sinh hoạt cao và mức lương không đủ hấp dẫn.
GS Nguyễn Thiện Nhân đã phát biểu tại buổi giám sát, nhấn mạnh rằng thành phố cần có những chính sách phù hợp để thu hút đầu tư từ doanh nghiệp, đặc biệt là các ngành nghề có giá trị gia tăng cao và có khả năng chi trả mức lương hợp lý cho lao động.
Để giải quyết vấn đề nhân lực một cách bền vững, TP HCM cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, bao gồm việc nâng cao tỷ suất sinh, chăm sóc cho người lao động nhập cư và giữ chân sinh viên sau khi tốt nghiệp.
TS Lê Đình Kha, Hiệu trưởng Trường cao đẳng kỹ thuật Cao Thắng, cho rằng cần phải xem xét kỹ lưỡng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. Hiện tại, nhu cầu tuyển dụng chủ yếu tập trung vào lao động sản xuất có tay nghề, do đó mức lương được đưa ra cần phù hợp với khả năng chi trả của doanh nghiệp và trình độ của người lao động.
Ông Kha cũng nhấn mạnh rằng doanh nghiệp không cần nhiều chuyên gia, mà chủ yếu cần lao động trực tiếp để sản xuất.
Báo cáo của UBND TP HCM cho thấy, lao động tìm việc chủ yếu tập trung ở các lĩnh vực dịch vụ và thương mại như kinh doanh, hành chính, kế toán và quản lý điều hành.
Về phía doanh nghiệp, ngành công nghiệp chế biến chế tạo đang dẫn đầu về nhu cầu tuyển dụng, tiếp theo là các ngành buôn bán, sửa chữa ô tô, cơ khí và khoa học công nghệ.
Về trình độ, có sự chênh lệch rõ rệt giữa lao động tìm việc và nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. Cụ thể, gần 68% lao động tìm việc có trình độ đại học trở lên, trong khi chỉ 21% vị trí tuyển dụng yêu cầu trình độ này. Tỷ lệ lao động có trình độ cao đẳng cũng chỉ chiếm trên 20%, trong khi lao động phổ thông chiếm gần 59% nhu cầu tuyển dụng.
Người lao động làm việc tại một quán cà phê ở trung tâm quận 1, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
TS Kha cho rằng cần có những chính sách hỗ trợ đào tạo nhân lực phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp. Cần chú trọng đến việc hỗ trợ học phí cho sinh viên theo học các ngành mà thành phố đang muốn đầu tư, bất kể họ đến từ đâu, nhằm tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cho thành phố.
Đến năm 2024, lực lượng lao động tại TP HCM dự kiến sẽ đạt gần 4,9 triệu người, chiếm 51,2% tổng dân số. Phần lớn lao động làm việc trong lĩnh vực dịch vụ với gần 66%, trong khi khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm trên 33%, và nông, lâm nghiệp, thủy sản chỉ chiếm 1,22%. Mức lương bình quân mà doanh nghiệp chi trả cho lao động (theo khảo sát từ 1.750 doanh nghiệp sử dụng 310.444 lao động) là 12,4 triệu đồng.
Lê Tuyết
