Trong một diễn biến gây chú ý, giới chức Đức đã tiến hành bắt giữ El Hishri, một thủ lĩnh dân quân Libya đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) truy nã vì những cáo buộc nghiêm trọng liên quan đến tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.
Ngày 18/7, ICC đã công bố thông tin về việc Khaled Mohamed Ali El Hishri, người được cho là có vai trò quan trọng tại nhà tù Mitiga gần thủ đô Tripoli, đã bị bắt giữ tại Đức chỉ hai ngày trước đó. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc truy tìm công lý cho các nạn nhân của những hành vi tàn bạo.
ICC cho biết El Hishri bị nghi ngờ đã trực tiếp tham gia, ra lệnh hoặc giám sát các hành vi tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh, bao gồm giết người, tra tấn, hiếp dâm và bạo lực tình dục, diễn ra từ tháng 2/2015 đến đầu năm 2020. Những cáo buộc này đã thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế và làm dấy lên nhiều lo ngại về tình hình nhân quyền tại Libya.
Truyền thông trước đó đã đưa tin rằng Hishri, 46 tuổi, bị bắt tại sân bay Berlin khi đang chuẩn bị bay đến Tunisia. Lệnh truy nã từ ICC được phát hành vào ngày 10/7, và phát ngôn viên của văn phòng công tố bang Brandenburg đã xác nhận thông tin về vụ bắt giữ này.
Thư ký ICC, Osvaldo Zavala Giler, đã bày tỏ lòng biết ơn đối với chính phủ Đức vì đã hợp tác trong việc bắt giữ El Hishri, nhấn mạnh rằng đây là những bước đi cần thiết để thúc đẩy tiến trình tố tụng và mang lại công lý cho các nạn nhân.
Hình ảnh của trụ sở ICC tại The Hague, Hà Lan, đã trở thành biểu tượng cho nỗ lực quốc tế trong việc truy cứu trách nhiệm những kẻ phạm tội chiến tranh. Tình trạng ngược đãi tại các nhà tù như Mitiga đã được các nhà điều tra nhân quyền lên án từ lâu, với hàng nghìn tù nhân, trong đó có nhiều người di cư, phải chịu đựng điều kiện sống khắc nghiệt.
Trước đó, chính phủ Italy đã gây tranh cãi khi quyết định phóng thích một công dân Libya khác, Osama Almasri Najim, người cũng bị nghi ngờ có liên quan đến các tội ác chiến tranh. Najim, chỉ huy lực lượng cảnh sát tư pháp Libya, đã bị bắt tại Turin theo lệnh của ICC nhưng chỉ hai ngày sau đã được thả tự do, điều này đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận.
Công tố viên trưởng ICC, Karim Khan, đã kêu gọi chính phủ Libya hợp tác trong việc điều tra các cáo buộc tội ác chiến tranh, mặc dù Libya không phải là thành viên của Quy chế Rome, hiệp ước sáng lập ICC. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bắt giữ Najim và giao nộp cho ICC.
Libya hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc phục hồi sau những cuộc xung đột vũ trang và tình trạng hỗn loạn chính trị kéo dài từ khi cựu lãnh đạo Muammar Gaddafi bị lật đổ vào năm 2011. Nước này vẫn bị chia rẽ với hai chính quyền song song, một bên là chính phủ được Liên Hợp Quốc công nhận ở Tripoli và bên kia là chính quyền miền đông do gia tộc Haftar kiểm soát.
Những diễn biến này cho thấy sự cần thiết phải có những hành động mạnh mẽ hơn nữa từ cộng đồng quốc tế nhằm đảm bảo công lý cho các nạn nhân và thúc đẩy hòa bình tại Libya.