Tài khoản
Trong bối cảnh phát triển hạ tầng giao thông ngày càng trở nên cấp thiết, Chính phủ đã đưa ra đề xuất quan trọng nhằm thu hút nguồn vốn từ khu vực tư nhân cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Đây là một bước đi chiến lược nhằm tăng cường sự tham gia của các doanh nghiệp vào những dự án mang tính chất quốc gia.
Đề xuất đầu tư tư nhân cho dự án đường sắt tốc độ cao
Vào ngày 25/6, Chính phủ đã trình Quốc hội về việc bổ sung hình thức đầu tư tư nhân cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Dự án này đã được Bộ Chính trị thông qua chủ trương đầu tư công, nhưng với sự phát triển của kinh tế tư nhân, nhiều doanh nghiệp đã bày tỏ mong muốn tham gia đầu tư theo hình thức tư nhân trực tiếp.
Chính phủ nhận thấy rằng hiện tại chưa có hình thức đầu tư đối tác công tư (PPP) hay các hình thức đầu tư tư nhân khác được quy định cho dự án này. Tuy nhiên, các cơ sở chính trị và pháp lý đã cho phép mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia, điều này tạo ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư.
Khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân
Bộ Chính trị đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án lớn như đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị. Nghị quyết số 198/2025 của Quốc hội cũng khẳng định rằng Nhà nước sẽ tạo điều kiện cho khu vực tư nhân tham gia vào các dự án trọng điểm thông qua các hình thức đầu tư trực tiếp hoặc PPP.
Thực tế cho thấy, hạ tầng đường sắt thường được đầu tư chủ yếu bằng vốn công do yêu cầu vốn lớn và thời gian thu hồi vốn dài. Một số quốc gia đã áp dụng mô hình PPP nhưng vẫn cần sự hỗ trợ từ Nhà nước để đảm bảo tính khả thi của dự án.
Đề xuất bổ sung hình thức đầu tư
Đề xuất này khác với Nghị quyết số 172/2024 của Quốc hội về chủ trương đầu tư cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Chính phủ mong muốn Quốc hội cho phép bổ sung các hình thức đầu tư khác ngoài đầu tư công, bao gồm cả PPP và đầu tư kinh doanh, để đưa vào nghị quyết của kỳ họp 9. Nếu cần thiết, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội về các chính sách vượt thẩm quyền.
Tuyến đường sắt tốc độ cao chạy qua ga Hamamatsu, Shizuoka, Nhật Bản.
Đề xuất từ các doanh nghiệp
Trong một văn bản gửi Thủ tướng vào ngày 6/5, một công ty đã đề xuất đầu tư vào dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam bằng hình thức đầu tư trực tiếp, không thông qua PPP hay đầu tư công. Công ty này cam kết tự thu xếp 20% vốn, tương đương khoảng 12,27 tỷ USD, và đề nghị Nhà nước cho vay không lãi suất trong 35 năm cho phần còn lại.
Hơn nữa, công ty cũng đề xuất Nhà nước thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và bàn giao mặt bằng sạch để triển khai dự án. Họ cũng kiến nghị được chỉ định làm chủ đầu tư cho các khu đô thị xung quanh ga đường sắt và đề xuất nhiều cơ chế ưu đãi khác.
Khoảng ba tuần sau, một tập đoàn lớn khác cũng đã gửi văn bản đề xuất đầu tư cho tuyến đường sắt tốc độ cao với tổng mức đầu tư lên tới hơn 1,5 triệu tỷ đồng. Họ cũng cam kết góp 20% tổng vốn và đề nghị Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ lãi vay trong 30 năm.
Những đề xuất này không chỉ thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp đối với dự án mà còn cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển hạ tầng giao thông tại Việt Nam.
