Tài khoản
Trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng, việc cấm xe máy xăng đang trở thành một chủ đề nóng tại nhiều thành phố lớn, trong đó có Hà Nội. PGS.TS Shaojun Zhang từ Đại học Thanh Hoa đã chia sẻ những kinh nghiệm từ Bắc Kinh, nơi đã thực hiện lệnh cấm này từ nhiều năm trước, và những bài học quý giá cho thủ đô Việt Nam.
– Bắc Kinh đã thực hiện lệnh cấm xe máy xăng như thế nào?
Bắc Kinh là thành phố tiên phong trong việc cấm xe máy xăng, bắt đầu từ năm 1986 với lý do chính là giảm tiếng ồn và ô nhiễm không khí. Khu vực cấm đã được mở rộng dần theo thời gian, từ vành đai 3 đến vành đai 4 và 6, với nhiều tuyến đường cũng bị hạn chế lưu thông. Đến năm 2014, xe máy xăng từ các địa phương khác không còn được phép vào khu vực vành đai 6, cho thấy sự quyết tâm của chính quyền trong việc cải thiện chất lượng không khí.
Để thực hiện hiệu quả lệnh cấm, Bắc Kinh đã cung cấp nhiều phương tiện thay thế như xe máy điện, ô tô cá nhân và phát triển hệ thống giao thông công cộng, đặc biệt là tàu điện ngầm. Việc cung cấp các lựa chọn giao thông hợp lý đã giúp người dân dễ dàng chấp nhận các chính sách hạn chế xe máy xăng.
Tiến sĩ Shaojun Zhang. Ảnh: Nhân vật cung cấp
– Chất lượng không khí của Bắc Kinh hiện nay ra sao sau gần 30 năm cấm xe máy xăng?
Trong suốt thập kỷ qua, Bắc Kinh đã nỗ lực kiểm soát ô nhiễm không khí, đặc biệt là nồng độ PM2.5. Nhờ vào các biện pháp kiểm soát khí thải từ phương tiện giao thông, nồng độ PM2.5 trung bình hàng năm đã giảm xuống còn khoảng 30 microgam/m3. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là kiểm soát khí thải từ xe diesel và phát triển hạ tầng cho xe điện.
– Hà Nội có thể học hỏi gì từ Bắc Kinh trong việc cấm xe máy xăng?
Để thực hiện hiệu quả lệnh cấm xe máy xăng, Hà Nội cần có một chiến lược toàn diện. Đầu tiên, cần nâng cao nhận thức cộng đồng về tác động của xe máy xăng đến ô nhiễm không khí. Tiếp theo, cần thực hiện các biện pháp từng bước như hạn chế bán xe phát thải cao và thiết lập khu vực cấm xe máy xăng. Quan trọng hơn, cần mở rộng hệ thống giao thông công cộng và khuyến khích sử dụng xe máy điện để đảm bảo nhu cầu đi lại của người dân.
– Hà Nội cần làm gì để phát triển hạ tầng trạm sạc cho xe điện?
Việc xây dựng hạ tầng trạm sạc cho xe điện cần sự phối hợp giữa nhiều cơ quan. Trung Quốc đã quy định lắp đặt cọc sạc tại các khu chung cư mới và phát triển các trạm sạc công cộng. Tỷ lệ xe trên điểm sạc tại Bắc Kinh hiện là 2,3, cho thấy hạ tầng đang phát triển tốt. Hà Nội có thể tham khảo mô hình này để phát triển hạ tầng sạc điện, đồng thời đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Hà Nội mù mịt ngày 11/12/2024 do tác động của ô nhiễm và thời tiết. Ảnh: Giang Huy
– Hà Nội nên phát triển hệ thống giao thông công cộng như thế nào?
Việc lựa chọn giữa hệ thống tàu điện ngầm và BRT cần dựa vào quy mô và mật độ dân số của thành phố. Hệ thống metro thường phù hợp hơn với các thành phố có mật độ dân số cao, mặc dù đầu tư ban đầu lớn. Kinh nghiệm từ các thành phố khác cho thấy BRT chỉ là giải pháp tạm thời và cần được thay thế bằng hệ thống metro khi nhu cầu giao thông tăng cao.
– Hà Nội cần làm gì để giải quyết ô nhiễm từ các nguồn bên ngoài?
Ô nhiễm không khí ở Hà Nội không chỉ đến từ các nguồn nội địa mà còn từ các tỉnh lân cận. Do đó, cần có cơ chế phối hợp giữa các tỉnh để kiểm soát ô nhiễm hiệu quả. Các biện pháp như nâng cấp kiểm soát khí thải từ nhà máy và quản lý việc đốt than sinh hoạt là rất cần thiết. Chính quyền cần thành lập cơ chế phối hợp để thống nhất chính sách và hành động.
Gia Chính
