Tài khoản
Cây xoài 70 năm tuổi, được gọi là “xoài tổ”, thuộc giống xoài Cát Chu nổi tiếng của vùng Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Với thân cây lớn, một người ôm không xuể, cây này có khả năng cho ra khoảng một tấn trái mỗi năm, tạo nên sự ngưỡng mộ cho nhiều người yêu thích trái cây.
Cây xoài tổ hiện đang được trồng trong vườn của ông Nguyễn Văn Mương, 57 tuổi, tại xã Mỹ Xương, huyện Cao Lãnh. Ông Mương chia sẻ rằng cây xoài này là thế hệ thứ hai của cây xoài đầu tiên do bà nội ông trồng cách đây hơn một thế kỷ. Cây xoài mẹ đã từng tỏa bóng mát cả một góc sân, và mỗi mùa trái chín, ông thường mang biếu hàng xóm, ai cũng khen ngợi hương vị thơm ngon của nó.
Ông Mương nhớ lại: “Năm 1972, trong một trận càn quét, cây xoài mẹ đã bị bom tàn phá và dần chết đi”. Sau khi cây mẹ không còn, gia đình ông đã chăm sóc cho cây con, được trồng vào khoảng năm 1950, và từ đó cây xoài tổ đã phát triển mạnh mẽ.
Ông Mương cho biết, xoài tổ là một trong những cây hiếm hoi sống sót sau trận lũ lịch sử năm 2000. Năm đó, nước lũ dâng cao hơn một mét và ngâm trong vườn suốt hai tháng. “Xoài không sợ ngập, nhưng ngâm lâu trong nước ô nhiễm đã làm hư vỏ cây, khiến nhiều cây khác chết dần. Riêng xoài tổ, nhờ sức sống mãnh liệt, đã trụ vững”.
Hiện tại, cây xoài tổ cao hàng chục mét, với gốc cây lớn đến mức một người không thể ôm xuể, và tán cây phủ rộng hơn 1.000 m2. Hơn một thập kỷ trước, cây đã cho gần một tấn trái mỗi vụ. Đặc biệt, trái của cây xoài tổ có kích thước lớn, vị ngọt thanh và đậm đà hơn so với những cây khác trong vườn.
Trong những năm gần đây, gia đình ông Mương đã quyết định để cây xoài tổ ra hoa tự nhiên mà không sử dụng bất kỳ chất kích thích nào, nhằm bảo vệ sức khỏe của cây. “Vụ trước, cây cho khoảng 600 kg trái. Chồng tôi rất yêu quý cây này, luôn nói rằng cây cho bao nhiêu trái thì cứ để nó cho” – bà Lê Thị Kim Duyên, vợ ông Mương, chia sẻ. Trung bình, cây xoài tổ cho trái hai mùa trong năm, với một năm sai trái và một năm ít hơn.
Giống xoài chất lượng cao này đã thu hút nhiều người đến xin hạt giống để trồng. Hiện tại, giống xoài Cát Chu đang chiếm ưu thế tại Mỹ Xương và Cao Lãnh. Nghề trồng xoài đã mang lại cuộc sống sung túc cho người dân nơi đây. “Trước đây, chỉ cần bán một thúng xoài là có thể mua được một chỉ vàng. Thấy hấp dẫn quá, nên cả vùng Mỹ Xương đều trồng xoài” – ông Mương cho biết.
Trồng xoài trúng mùa, cả nhà vườn và thương lái đều thu được lợi nhuận lớn. Ông Mương nhớ lại khoảng năm 1996, khi nhiều nông dân cùng nhau mua xe máy hiệu Dream, với giá tương đương 1.000 giạ lúa. Chủ cửa hàng không đủ hàng để giao, phải hẹn vài ngày sau mới có hàng. Để tránh bị lừa, bà chủ cửa hàng đã phải gọi điện cho lãnh đạo xã Mỹ Xương để xác minh. “Chủ tịch xã khi đó đã cười và nói, dân trồng xoài ở đây mà” – ông Mương vui vẻ kể lại.
Hiện nay, cây xoài tổ đã trở thành điểm đến tham quan hấp dẫn cho nhiều du khách. Khi đến vườn, du khách không chỉ được thưởng thức xoài tươi ngon mà còn có cơ hội thưởng thức các món ăn chế biến từ xoài và nghe kể về lịch sử của cây xoài tổ.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, ông Lê Chí Thiện, cho biết với điều kiện thổ nhưỡng màu mỡ và khí hậu thuận lợi, trái xoài Cao Lãnh không chỉ thơm ngon mà còn mang hương vị đặc trưng mà không nơi nào có được.
Từ năm 2012, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp Chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm xoài đặc sản của tỉnh. Đồng Tháp cũng đã xây dựng bộ nhận diện thương hiệu cho xoài Cao Lãnh, bao gồm logo, slogan và mẫu bao bì, nhằm nâng cao giá trị sản phẩm và dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Ông Thiện cho biết, gia đình ông Mương là một trong hàng nghìn hộ trồng xoài ở Cao Lãnh, luôn tự hào về sản phẩm quê hương, góp phần giới thiệu giá trị của trái xoài đến với bạn bè và du khách gần xa, để trái xoài Cao Lãnh không chỉ là đặc sản mà còn là thương hiệu đại diện cho sự đổi mới và bền vững của nông nghiệp địa phương.
Với quyết tâm và khát vọng, tỉnh Đồng Tháp đang nỗ lực đưa trái xoài đặc sản quê hương vươn xa hơn, khẳng định vị thế trên bản đồ nông sản thế giới. Đây không chỉ là câu chuyện về trái xoài, mà còn là hành trình xây dựng thương hiệu địa phương – bằng tình yêu quê hương và sự đổi mới trong tư duy nông nghiệp.
Hiện tại, Đồng Tháp có khoảng 14.754 ha xoài, trong đó giống xoài Cát Chu chiếm 36%, sản lượng gần 150.000 tấn, với giá trị sản xuất ước đạt 2.400 tỷ đồng.
Ngọc Tài
