Tài khoản
Mối quan hệ giữa Mỹ và Ấn Độ đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong nhiều thập kỷ qua. Những phát ngôn từ một cố vấn thân cận của Tổng thống Mỹ đã làm tình hình trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết.
Peter Navarro, một trong những cố vấn lâu năm của Tổng thống Mỹ, đã có những lời chỉ trích mạnh mẽ đối với Ấn Độ và Thủ tướng Narendra Modi. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông đã gọi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine là “cuộc chiến của ông Modi”, điều này đã gây ra sự phẫn nộ trong dư luận Ấn Độ.
Chỉ một ngày sau đó, Navarro tiếp tục chỉ trích, cho rằng New Delhi đang “tiếp tay” cho Nga trong việc né tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây. Ông cũng khẳng định rằng các quan chức Ấn Độ đang “hưởng lợi” từ cuộc xung đột này, một cáo buộc mà Ấn Độ đã nhiều lần bác bỏ.
Mối quan hệ giữa hai quốc gia, từng được coi là đối tác chiến lược quan trọng, hiện đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm. Những phát ngôn gay gắt từ Washington đang làm trầm trọng thêm tình hình và cản trở các nỗ lực hàn gắn quan hệ.
Những bình luận từ cố vấn kinh tế của Tổng thống đã làm gia tăng sự phẫn nộ trong cộng đồng doanh nghiệp Ấn Độ, nơi đang phải đối mặt với mức thuế quan cao từ Mỹ. Tháng trước, Tổng thống đã quyết định tăng thuế lên 50% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, nhằm trừng phạt nước này vì đã mua dầu từ Nga. Điều này đã khiến nhiều người lo ngại rằng sẽ có làn sóng chống Mỹ gia tăng tại Ấn Độ.
Chuyên gia Chietigj Bajpaee từ tổ chức Chatham House đã cảnh báo rằng những phát ngôn này có thể khiến Ấn Độ giảm hợp tác với Mỹ trong các lĩnh vực quan trọng như quốc phòng.
Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết chính quyền hiện tại đã nhận thức được rằng những phát ngôn của Navarro “không có lợi” cho quan hệ hai nước, và Bộ Ngoại giao Mỹ đang nỗ lực để ổn định lại mối quan hệ với Ấn Độ.
Để giải quyết cuộc khủng hoảng ngoại giao này, Ngoại trưởng và Đại diện Thương mại Mỹ đã đề xuất một thỏa thuận thương mại với Ấn Độ, nhưng đã bị Tổng thống từ chối. Đề xuất này bao gồm việc Ấn Độ giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Mỹ, được coi là một nhượng bộ lớn từ phía New Delhi.
Đại sứ quán Mỹ tại Ấn Độ cũng đã nhấn mạnh rằng quan hệ đối tác giữa hai bên vẫn đang phát triển, và đây sẽ là một mối quan hệ mang tính biểu tượng cho thế kỷ 21.
Phó thư ký báo chí Nhà Trắng đã khẳng định rằng Tổng thống và Thủ tướng Modi có mối quan hệ tôn trọng lẫn nhau, và các quan chức hai nước vẫn duy trì liên lạc về các vấn đề ngoại giao, quốc phòng và thương mại.
Tuy nhiên, Tổng thống đã từ chối thỏa hiệp về thuế quan trừ khi Ấn Độ cam kết giảm mua dầu từ Nga. Ông đã chỉ trích rằng Ấn Độ đang mua phần lớn dầu và vũ khí từ Nga, trong khi nhập khẩu từ Mỹ rất ít.
Những động thái này dường như không có tác dụng trong việc giảm bớt căng thẳng giữa hai nước. Một nghị sĩ Ấn Độ đã chỉ trích rằng trong khi Washington nói về tình hữu nghị, thì các quan chức lại có những phát ngôn gay gắt.
Thủ tướng Modi, người đã xây dựng mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Trump, đã phản ứng bằng cách khẳng định Ấn Độ sẵn sàng “trả giá đắt” để bảo vệ lợi ích của nông dân và công nhân. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của tự lực tự cường quốc gia.
New Delhi cũng không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ giảm mua dầu từ Nga. Bộ trưởng Dầu mỏ Ấn Độ đã khẳng định rằng nước này “không vi phạm quy tắc” và đang giữ giá toàn cầu ổn định.
Thủ tướng Modi cũng đã tham dự hội nghị thượng đỉnh tại Trung Quốc và gặp Chủ tịch Tập Cận Bình, với cam kết khắc phục các bất đồng để mang lại lợi ích cho cả hai nước.
Trong khi đó, sự ủng hộ dành cho Mỹ đang giảm dần tại Ấn Độ. Một doanh nhân nổi tiếng đã kêu gọi người tiêu dùng Ấn Độ tẩy chay các thương hiệu Mỹ để phản đối mức thuế cao mà Tổng thống đã áp đặt.
“Không một người Ấn Độ nào nên đến quầy của các thương hiệu Mỹ. Nếu chúng ta làm được điều này, rắc rối sẽ xảy ra ở Mỹ”, ông nhấn mạnh.
Thùy Lâm (Theo Washington Post)
