Trong bối cảnh hiện nay, việc quản lý và điều hành chính quyền địa phương đang trở thành một vấn đề nóng bỏng. Nhiều ý kiến cho rằng, cấp tỉnh cần hạn chế sự can thiệp vào hoạt động của cấp xã để đảm bảo nguyên tắc “địa phương tự quyết, tự làm và tự chịu trách nhiệm”.
Quan Điểm Của Các Đại Biểu Quốc Hội
Trong phiên thảo luận diễn ra vào ngày 14/5 về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), nhiều đại biểu đã bày tỏ quan điểm về việc cho phép UBND và Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo các nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của cấp xã trong những “trường hợp cần thiết”. Điều này đã tạo ra nhiều tranh luận sôi nổi.
Ý Kiến Của Đại Biểu Trịnh Xuân An
Đại biểu Trịnh Xuân An, một trong những người ủng hộ quy định này, cho rằng đây là một chính sách cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả điều hành, đặc biệt trong bối cảnh nhiều đơn vị hành chính mới được thành lập. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải quy định rõ ràng các điều kiện và trường hợp cụ thể mà cấp tỉnh có thể can thiệp.
Ông An cho rằng, việc can thiệp chỉ nên giới hạn trong những quyết định quan trọng liên quan đến phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ quyền lợi của người dân. Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh rằng việc “cầm tay chỉ việc” chỉ nên áp dụng trong giai đoạn đầu khi bộ máy chính quyền cấp xã còn non trẻ.
Phản Biện Từ Đại Biểu Nguyễn Duy Minh
Ngược lại, đại biểu Nguyễn Duy Minh lại không đồng tình với quy định này. Ông cho rằng việc cấp tỉnh can thiệp vào hoạt động của cấp xã sẽ làm mờ ranh giới trách nhiệm giữa hai cấp chính quyền, đi ngược lại nguyên tắc “địa phương tự quyết”. Ông lo ngại rằng nếu không xác định rõ “trường hợp cần thiết”, cấp xã có thể đùn đẩy trách nhiệm lên cấp tỉnh khi gặp khó khăn.
Ông Minh cũng nhấn mạnh rằng việc tập trung quyền lực ở cấp tỉnh có thể làm suy yếu vai trò của cấp xã, khiến người dân cảm thấy xa rời chính quyền. Ông đề xuất rằng Trung ương và cấp tỉnh nên đóng vai trò hỗ trợ, đặc biệt trong việc đào tạo nhân lực và chuyển giao công nghệ cho cấp xã.
Đề Xuất Về Thẩm Quyền Của HĐND Cấp Tỉnh
Đại biểu Minh cũng đưa ra đề xuất giao thẩm quyền cho HĐND cấp tỉnh trong việc quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp xã. Điều này sẽ giúp địa phương linh hoạt hơn trong việc tổ chức chính quyền phù hợp với tình hình thực tế.
Đối với các xã thuộc vùng biên giới và hải đảo, ông đề nghị giao thẩm quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội để đảm bảo sự kiểm soát thống nhất trong quản lý nhà nước.
Thực Trạng Và Dự Đoán Tương Lai
Hiện tại, cả nước có 63 tỉnh, thành phố và 696 quận, huyện. Dự kiến, sau khi sắp xếp, số đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ giảm còn 34, trong khi số đơn vị cấp xã sẽ giảm từ hơn 10.000 xuống còn hơn 3.320, tương đương mức giảm khoảng 66,91%.
Quốc hội dự kiến sẽ biểu quyết thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) vào ngày 24/6, mở ra một hướng đi mới cho việc quản lý chính quyền địa phương trong tương lai.
Sơn Hà