Trong bối cảnh căng thẳng biên giới kéo dài giữa Campuchia và Thái Lan, chính phủ Campuchia đã chính thức gửi đơn lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) để yêu cầu phân xử về các khu vực tranh chấp. Đây là một bước đi quan trọng nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho những bất đồng kéo dài giữa hai quốc gia láng giềng.
Thủ tướng Campuchia, ông Hun Manet, đã thông báo trên mạng xã hội vào ngày 15/6 rằng chính phủ nước này đã quyết định lựa chọn phương thức hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế để giải quyết các vấn đề biên giới. Ông nhấn mạnh rằng việc đề nghị ICJ phân xử sẽ giúp đảm bảo công lý và sự minh bạch trong việc xác định ranh giới giữa Campuchia và Thái Lan tại bốn khu vực cụ thể: Ta Moan Thom, Ta Moan Tauch, Ta Krabei và Mom Bei.
Đại sứ Campuchia tại Hà Lan đã chuyển đơn đề nghị đến trụ sở của ICJ ở The Hague vào ngày 16/6, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình pháp lý này. Ông Hun Manet bày tỏ mong muốn rằng các thế hệ tương lai sẽ không phải đối mặt với những tranh cãi tương tự, và rằng sự công bằng sẽ được thực thi trong việc phân định biên giới.
Ông cũng nhắc lại phán quyết lịch sử của ICJ vào năm 1962, khi tòa án này công nhận đền Preah Vihear thuộc về Campuchia. Mặc dù đã hơn 60 năm trôi qua, tinh thần và mục tiêu của Campuchia trong việc giải quyết tranh chấp biên giới vẫn không thay đổi.
Trong khi đó, phía Thái Lan vẫn chưa có phản hồi chính thức về đơn đề nghị từ Campuchia. Ông Benjamin Sukanjanajtee, đại diện Bộ Ngoại giao Thái Lan, cho biết nước này chưa nhận được thông tin cụ thể từ Campuchia hoặc ICJ về nội dung thư đề nghị. Thái Lan đã thành lập một nhóm pháp lý để nghiên cứu tình hình và chuẩn bị cho các bước tiếp theo nếu cần thiết.
Ông Benjamin cũng nhấn mạnh rằng Thái Lan không công nhận thẩm quyền của ICJ từ năm 1960, và cho rằng tòa án chỉ có thể phân xử khi cả hai bên đều đồng ý công nhận quyền hạn của tòa. Hơn nữa, một thỏa thuận ký kết giữa hai nước vào năm 2000 đã nhấn mạnh rằng các vấn đề biên giới nên được giải quyết thông qua đối thoại thay vì hành động pháp lý đơn phương.
Quá trình pháp lý này được khởi động sau khi Campuchia và Thái Lan tổ chức cuộc họp lần thứ 6 của Ủy ban Biên giới chung tại Phnom Penh vào ngày 14-15/6, đánh dấu cuộc họp đầu tiên sau 12 năm gián đoạn. Bộ trưởng Ban Thư ký nhà nước về công tác biên giới của Campuchia, ông Lam Chea, đã đề xuất rằng cả hai nước nên đưa các khu vực tranh chấp ra trước ICJ để có được một phán quyết công bằng và bền vững.
Chủ tịch Thượng viện Campuchia, ông Hun Sen, đã khẳng định rằng Campuchia không tìm kiếm vũ khí hay đạn dược để đối đầu với Thái Lan, mà thay vào đó kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế trong việc giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và hợp pháp.
Trong một diễn biến khác, ông Hun Sen đã cảnh báo sẽ cấm nhập khẩu trái cây và rau củ từ Thái Lan nếu nước này không mở lại các cửa khẩu trong thời gian sớm nhất. Ông cho biết Thủ tướng Hun Manet đã thông báo về biện pháp này đến người đồng cấp Thái Lan.
Tranh chấp biên giới giữa Campuchia và Thái Lan đã kéo dài từ thời kỳ Pháp đô hộ, với nhiều phức tạp trong việc xác định ranh giới. ICJ đã ra phán quyết về đền Preah Vihear vào năm 1962 và tiếp tục công nhận thêm khu vực lân cận vào năm 2013. Tuy nhiên, Thái Lan vẫn từ chối công nhận thẩm quyền của tòa án, dẫn đến nhiều căng thẳng và xung đột giữa hai nước trong suốt những năm qua.