Tài khoản
Trước áp lực mạnh mẽ từ quân đội Nga, binh sĩ Ukraine đã phải thực hiện một cuộc rút quân khẩn cấp tại Kursk, nơi mà họ từng kiểm soát khoảng 1.300 km2. Tình hình trở nên căng thẳng khi lực lượng Nga gia tăng sức ép, khiến cho việc rút lui trở nên khó khăn và hỗn loạn.
Vào tuần trước, trung đội do chỉ huy Boroda dẫn dắt đã phải rút khỏi vị trí chiến đấu gần làng Kazachya Loknya. Tình hình lúc đó rất nghiêm trọng khi tất cả phương tiện quân sự của họ đã bị phá hủy và đạn dược gần như cạn kiệt. Họ phải đối mặt với sự truy đuổi không ngừng từ drone của quân đội Nga, khiến cho việc rút lui trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết.
“Lực lượng Nga đã áp sát từ mọi hướng, buộc chúng tôi phải rút lui”, Boroda cho biết. Đơn vị của ông đã mất hai ngày để di chuyển hơn 19 km về biên giới Ukraine, trong khi đối phương đã giành lại hoàn toàn những vị trí mà họ từng kiểm soát.
Binh sĩ Ukraine tuần tra ở quảng trường trung tâm thị trấn Sudzha, tỉnh Kursk, Nga tháng 8/2024. Ảnh: Reuters
Vào tháng 8 năm 2024, Ukraine đã phát động một chiến dịch tấn công vào Kursk với hy vọng buộc quân đội Nga phải rút về bảo vệ tỉnh biên giới, nhằm ngăn chặn sự tiến công của đối phương tại mặt trận Donbass. Chiến dịch này được coi là một canh bạc lớn của Kiev, với mục tiêu tạo ra một lợi thế trong các cuộc đàm phán tương lai.
Để điều hành chiến dịch, Ukraine đã thiết lập sở chỉ huy tại Sudzha, một thị trấn chiến lược ở Kursk. Trong những tháng đầu tiên, tình hình tại đây tương đối yên tĩnh, nhưng sau đó, quân đội Nga đã củng cố lực lượng và huy động hàng chục nghìn quân cho mặt trận này.
Các trận đánh ác liệt đã diễn ra, giúp quân đội Nga thu hẹp đáng kể diện tích mà Ukraine kiểm soát, khiến cho binh sĩ Ukraine chỉ còn một con đường rút lui duy nhất. Đến giữa tháng 2, lực lượng Nga đã tiến gần đến tuyến hậu cần chính của Ukraine, chỉ cách khoảng 8 km, tạo điều kiện cho họ triển khai drone để tấn công các hoạt động tiếp tế.
“Drone của họ thường hạ cánh gần các tuyến tiếp tế quan trọng và chờ đợi mục tiêu đi qua”, Cap, một binh sĩ 36 tuổi thuộc Lực lượng Tác chiến Đặc biệt Ukraine, cho biết. Quân đội Nga cũng đã nhắm đến việc phá hủy các cây cầu ở Kursk, sử dụng drone để tấn công các công trình này, làm cho việc rút quân của Ukraine trở nên khó khăn hơn.
Artem, một chỉ huy cấp cao của lữ đoàn Ukraine, cho biết việc phá hủy các cây cầu là một trong những lý do chính khiến lực lượng Kiev phải từ bỏ vị trí trong những tuần gần đây. Tuy nhiên, không phải tất cả binh sĩ đều rút lui an toàn, và tình hình càng trở nên nghiêm trọng hơn khi chính quyền Tổng thống Donald Trump thông báo đình chỉ viện trợ quân sự cho Ukraine.
“Thiếu thông tin tình báo để thực hiện các cuộc tấn công chính xác đã khiến tình hình trở nên khó khăn hơn”, Andrii, một sĩ quan tình báo Ukraine, chia sẻ. Anh cùng các đồng đội không thể sử dụng pháo phản lực phóng loạt HIMARS mà phương Tây đã viện trợ, vì không muốn lãng phí tên lửa vào những mục tiêu sai lệch.
Cục diện chiến trường ở tỉnh Kursk, Nga ngày 16/3. Đồ họa: The Times
Ngày 8/3, quân đội Nga đã có một bước tiến đột phá khi một nhóm binh sĩ di chuyển qua một đường ống khí đốt không hoạt động để tấn công bất ngờ vào Sudzha. Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine xác nhận rằng Nga đã lợi dụng đường ống khí đốt để giành vị trí ở ngoại ô Sudzha, nhưng họ đã kịp thời phát hiện ra đối phương.
Khó có thể xác định chính xác số lượng binh sĩ Nga tham gia và mức độ thành công của chiến dịch, nhưng theo Pasi Paroinen, một chuyên gia quân sự tại Black Bird Group, điều này đã gây ra sự hỗn loạn và tàn phá phía sau chiến tuyến Ukraine, buộc họ phải bắt đầu rút quân.
“Người Nga đã có lợi thế hơn chúng tôi một chút”, Andrii thừa nhận. “Đã có sự hoảng loạn trong hàng ngũ của chúng tôi”.
Binh sĩ Nga bên trong đường ống khí đốt Sudzha
Quân nhân Nga đã xuất hiện trong đường ống khí đốt gần thị trấn Sudzha trong video được đăng tải ngày 9/3. Cùng lúc đó, lực lượng Nga đã xuyên thủng phòng tuyến Ukraine ở làng Kurilovka, phía nam Sudzha, khiến cho việc tiếp tế cho binh sĩ Ukraine tại Kursk trở nên khó khăn hơn. Khi binh sĩ Ukraine rút lui dần dọc theo chiến tuyến, lực lượng Nga cũng bắt đầu đẩy mạnh tấn công về Sudzha với cường độ ngày càng tăng.
Với vị trí của lực lượng Nga, việc rút lui bằng phương tiện cơ giới sẽ khiến binh sĩ Ukraine dễ bị drone nhắm mục tiêu. Ngoài ra, các phương tiện quân sự bị phá hủy nằm ngổn ngang trên đường cũng tạo thành chướng ngại vật lớn. “Đó là lý do tại sao phần lớn các đợt rút lui được thực hiện bằng cách đi bộ”, nhà phân tích quân sự Serhii Hrabskyi, cựu đại tá lục quân Ukraine, nhận định. Một số binh sĩ đã tự phá hủy thiết bị quân sự để tránh chúng rơi vào tay lực lượng Nga.
Ngày 10/3, một số đơn vị ở Sudzha bắt đầu nhận lệnh rút quân. “Cuộc rút quân có thể được mô tả là vừa có tổ chức vừa hỗn loạn. Nhiều yếu tố tác động đến nó: sự mệt mỏi của binh sĩ, mệnh lệnh của chỉ huy, và quá trình điều phối có nhịp nhàng hay không”, Boroda cho biết.
Ba ngày sau, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã giành lại hoàn toàn Sudzha. Đến ngày 15/3, Moskva đã kiểm soát thêm hai làng ngoại ô thị trấn.
Quân đội Ukraine không trực tiếp thừa nhận rằng Nga đã lấy lại thị trấn. Bộ Tổng tham mưu nước này chỉ công bố bản đồ chiến sự, cho thấy lực lượng Ukraine không còn kiểm soát Sudzha và chỉ giữ một dải đất hẹp dọc biên giới.
Binh sĩ Ukraine ngụy trang pháo phòng không khi diễn tập tại tỉnh Sumy tháng 8/2024. Ảnh: Reuters
DeepState, một nhóm phân tích thông tin tình báo có liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine, ước tính rằng diện tích mà Kiev còn nắm giữ tại Kursk chỉ còn khoảng 110 km2, tương đương gần 8,5% tổng diện tích mà Ukraine đã giành được khi phát động chiến dịch tấn công vào tỉnh Kursk hồi tháng 8/2024.
“Hồi kết của cuộc chiến đang đến gần”, ông Paroinen nhận định.
Các binh sĩ Ukraine cho biết cuộc chiến của họ tại Kursk giờ đây không còn là việc chiếm giữ lãnh thổ Nga, mà đang chuyển sang ngăn chặn lực lượng Nga tràn sang tỉnh Sumy, mở thêm mặt trận mới. Họ đang cố gắng thiết lập các vị trí phòng thủ vững chắc dọc theo biên giới với Nga.
“Chúng tôi vẫn tiếp tục giữ vị trí ở mặt trận Kursk”, Boroda khẳng định. “Điều khác biệt là vị trí của chúng tôi đã lùi đáng kể về sát biên giới”.
Sĩ quan tình báo Andrii tỏ ra thẳng thắn hơn khi nói rằng: “Chiến dịch ở Kursk cơ bản đã chấm dứt. Giờ đây, chúng tôi phải ổn định tình hình”.
Như Tâm (Theo The Times, RBC Ukraine, WSJ)
