Tài khoản
Trong bối cảnh căng thẳng giữa hai quốc gia, Mexico đã quyết định chuyển hàng tỷ mét khối nước qua hệ thống đập và hồ chứa tới Mỹ, đặc biệt là sông Rio Grande, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra lời đe dọa áp thuế.
Ngày 28/4, Bộ Ngoại giao Mexico thông báo rằng nước này sẽ ngay lập tức thực hiện việc chuyển nước từ sông Rio Grande, đồng thời lên kế hoạch cho các đợt chuyển nước tiếp theo trong mùa mưa sắp tới. Đây là một động thái quan trọng nhằm duy trì mối quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Mexico khẳng định sẽ tiếp tục thực hiện các cam kết theo Hiệp ước Nước năm 1944, một thỏa thuận quan trọng mang lại lợi ích cho sự phát triển của khu vực biên giới phía bắc. Điều này không chỉ giúp cải thiện tình hình nước cho nông dân mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của khu vực.
Bộ Ngoại giao Mỹ đã hoan nghênh quyết định này, cho rằng việc chuyển nước sẽ hỗ trợ nông dân và các thành phố ở Thung lũng Rio Grande, Texas, giúp họ có được nguồn nước cần thiết và giảm thiểu tình trạng thiếu hụt. Họ cũng bày tỏ lòng cảm ơn tới Tổng thống Mexico vì đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết vấn đề này.
Sông Rio Grande, con sông ngăn cách hai quốc gia, đã trở thành tâm điểm của cuộc tranh cãi về nguồn nước. Tổng thống Trump đã chỉ trích Mexico vì không thực hiện cam kết chuyển nước, đồng thời cáo buộc nước này “ăn cắp” nước của nông dân Texas. Ông nhấn mạnh rằng Mexico đang vi phạm hiệp ước và sẽ phải đối mặt với hậu quả nếu không tuân thủ.
Hiệp ước Nước năm 1944 quy định rằng Mexico phải chuyển 2,1 tỷ mét khối nước từ Rio Grande đến Mỹ trong vòng 5 năm. Tuy nhiên, theo dữ liệu từ Ủy ban Biên giới và Nước Quốc tế, Mexico mới chỉ chuyển được chưa đến 30% lượng nước theo yêu cầu, điều này đã gây ra nhiều lo ngại.
Đợt hạn hán lịch sử do biến đổi khí hậu đã gây khó khăn cho Mexico trong việc thực hiện cam kết chuyển nước. Hiệp ước cho phép gia hạn nợ nước sang chu kỳ 5 năm tiếp theo khi xảy ra hạn hán, nhưng điều này cũng đặt ra nhiều thách thức cho cả hai bên.
Hiệp ước cũng yêu cầu Mỹ cung cấp khoảng 1,8 tỷ mét khối nước mỗi năm cho Mexico từ sông Colorado. Mặc dù Mỹ đã thực hiện nghĩa vụ này, nhưng lượng nước cung cấp gần đây đã giảm do tình trạng hạn hán nghiêm trọng.
Mexico còn gặp khó khăn trong việc chuyển nước do cơ sở hạ tầng kém và nhu cầu nước ngày càng tăng tại địa phương. Trong khi đó, các chính trị gia Mỹ cho rằng việc phát triển ngành chăn nuôi và trồng cây hồ đào ở Mexico đã làm cạn kiệt nguồn nước, gây thiệt hại cho nông dân Texas.
Các nguồn tin cho biết Mexico đang nỗ lực tăng cường lượng nước gửi đến Mỹ để tránh căng thẳng trong các cuộc đàm phán thương mại với chính quyền Trump. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến xung đột với các bang miền bắc Mexico, nơi đang bảo vệ nguồn cung cấp nước của họ.
Vào năm 2020, đã xảy ra xung đột giữa Vệ binh Quốc gia Mexico và nông dân tại đập Boquilla ở bang Chihuahua liên quan đến việc cung cấp nước cho Texas, dẫn đến một cái chết đáng tiếc trong cuộc biểu tình.
Những diễn biến này cho thấy rằng vấn đề nước không chỉ là một thách thức về môi trường mà còn là một vấn đề chính trị phức tạp giữa hai quốc gia láng giềng.
