Tài khoản
Trong bối cảnh công nghệ quân sự ngày càng phát triển, việc áp dụng các thiết bị hiện đại vào hoạt động chiến đấu trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Mới đây, Thổ Nhĩ Kỳ đã công bố một bước tiến mới khi trang bị máy tính bảng cho phi công tiêm kích F-16, cho phép họ điều khiển các loại vũ khí nội địa, bao gồm cả tên lửa tàng hình SOM-J.
Video được phát hành bởi các cơ quan chức năng Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy một chiếc F-16C phóng tên lửa hành trình chống hạm SOM-J vào một mục tiêu giả định trên biển. Hình ảnh trong video cho thấy phi công đang sử dụng một máy tính bảng, thiết bị không phải là phần nguyên bản của tiêm kích F-16, được gắn cố định tại vị trí Bảng Điều khiển và Nhập dữ liệu đầu vào (ICP). Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu máy tính bảng này có hoàn toàn thay thế cho thiết bị truyền thống hay không.
ICP là một phần quan trọng trong việc lựa chọn vũ khí, thiết lập đường bay và tọa độ mục tiêu, cũng như điều chỉnh các kênh liên lạc vô tuyến và nhiều chức năng khác. Việc tích hợp máy tính bảng vào hệ thống này có thể mang lại nhiều lợi ích cho phi công trong việc điều khiển vũ khí.
Tiêm kích Thổ Nhĩ Kỳ đã thử nghiệm tên lửa hành trình SOM-J trong video công bố vào ngày 21/3. Trong quá trình thử nghiệm, phi công không chỉ sử dụng máy tính bảng gắn cố định mà còn có một máy tính bảng khác trên đầu gối, cho thấy sự phổ biến của thiết bị này trong các chuyến bay. Máy tính bảng giúp bổ sung thông tin ngoài hệ thống tích hợp trên máy bay, đồng thời thay thế các tài liệu cồng kềnh trong buồng lái.
Máy tính bảng được lắp đặt trên tiêm kích F-16 Thổ Nhĩ Kỳ là một phần của hệ thống điều khiển hỏa lực độc lập (UBAS) do nước này phát triển. Hệ thống UBAS cho phép các phương tiện chiến đấu, bao gồm cả tiêm kích, sử dụng các loại vũ khí do Thổ Nhĩ Kỳ tự sản xuất.
Thổ Nhĩ Kỳ đã lắp đặt UBAS cho các biến thể F-16C/D Block 40 đã được nâng cấp, nhưng hệ thống này không tương thích với các mẫu cũ hơn. Hiện tại, vẫn chưa rõ có bao nhiêu tiêm kích F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ được trang bị UBAS.
Việc sử dụng máy tính bảng để điều khiển vũ khí mới trên các máy bay cũ đang trở thành một xu hướng phát triển. Chuyên gia quân sự Thomas Newdick từ trang War Zone đã chỉ ra rằng các tiêm kích thời Liên Xô của Ukraine cũng đã được trang bị iPad để giải quyết vấn đề tương thích với vũ khí phương Tây.
Thổ Nhĩ Kỳ đang tìm cách tích hợp các loại vũ khí nội địa vào tiêm kích F-16 do Mỹ sản xuất. Với phi đội F-16 lớn thứ ba thế giới, Ankara đã nhiều lần nâng cấp các tiêm kích trong biên chế để kéo dài tuổi thọ của máy bay. Cách tiếp cận này của Thổ Nhĩ Kỳ được đánh giá là khá khác thường và đôi khi còn gây ra những bất đồng với Mỹ.
Nhờ vào hệ thống UBAS, tiêm kích F-16 Thổ Nhĩ Kỳ có khả năng mang nhiều loại vũ khí nội địa mà không cần phải chỉnh sửa phần mềm gốc, vốn phụ thuộc vào nhà sản xuất Mỹ. Ngoài tên lửa SOM-J, UBAS còn có khả năng điều khiển các loại bom dẫn đường HGK, bom lượn KGK và LGK-82, những vũ khí được Thổ Nhĩ Kỳ phát triển dựa trên công nghệ bom dẫn đường laser GBU-12 của Mỹ.
Buồng lái tiêm kích F-16 Mỹ với cụm ICP nguyên bản trong chuyến bay ở bang Florida tháng 4/2021. Ảnh: The Afterburn Podcast
Khả năng tự tích hợp vũ khí nội địa lên tiêm kích F-16 mà không phụ thuộc vào nhà sản xuất nước ngoài là điều vô cùng quan trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ. Quan hệ giữa Ankara và Washington đã trải qua nhiều căng thẳng trong những năm qua, ảnh hưởng đến khả năng tác chiến của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.
Các căng thẳng liên quan đến thương vụ mua tên lửa S-400 và chiến dịch quân sự tại Syria năm 2019 đã làm dấy lên lo ngại về việc nguồn cung thiết bị quân sự từ Mỹ, bao gồm vũ khí, phụ tùng và hỗ trợ kỹ thuật cho tiêm kích F-16, có thể bị cắt đứt trong tương lai. Để đối phó với tình huống này, Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt đầu tích trữ phụ tùng cho tiêm kích F-16 từ năm 2019.
Việc lắp đặt máy tính bảng trên F-16 cho thấy thiết bị này ngày càng trở nên quan trọng trong việc kết nối giữa máy bay quân sự và các loại vũ khí từ nhiều nguồn khác nhau. “Máy tính bảng đang trở thành một giải pháp hữu ích để nâng cao khả năng tác chiến cho các phương tiện cũ một cách nhanh chóng và với chi phí hợp lý”, Newdick nhận định.
Nguyễn Tiến (Theo War Zone, AFP, AP)
