Tài khoản
Trong một bước tiến quan trọng nhằm điều chỉnh chính sách dân số, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã công bố quy định mới, cho phép đảng viên sinh con thứ ba trở lên không còn phải đối mặt với hình thức kỷ luật. Quy định này có hiệu lực từ ngày 20/3, đánh dấu một sự thay đổi lớn trong cách nhìn nhận về vấn đề sinh sản trong bối cảnh hiện đại.
Hướng dẫn số 15 vừa được ban hành đã sửa đổi một số điều trong Hướng dẫn năm 2022 về kỷ luật đối với tổ chức đảng và đảng viên vi phạm. Điều này không chỉ giúp giảm bớt áp lực cho các đảng viên mà còn thể hiện sự đồng bộ với các quy định pháp luật hiện hành.
Trước đây, theo quy định năm 2022, nếu đảng viên vi phạm chính sách dân số và việc thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình gây ảnh hưởng đến sức khỏe thai sản, họ có thể được xem xét giảm nhẹ hình thức kỷ luật. Ngược lại, những ai không thực hiện kế hoạch hóa gia đình hoặc ép buộc người khác không thực hiện có thể bị xử lý nghiêm khắc hơn. Tuy nhiên, những quy định này đã được bãi bỏ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các đảng viên.
Vào ngày 17/2, Bộ Chính trị đã chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Trung ương thực hiện việc sửa đổi này nhằm đảm bảo tính nhất quán với các quy định pháp luật đã được điều chỉnh. Đáng chú ý, những trường hợp đảng viên đã bị kỷ luật trước khi quy định mới có hiệu lực sẽ không được xem xét lại, tức là không có hiệu lực hồi tố.
Sản phụ sinh con tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương (Hà Nội), tháng 3/2020. Ảnh: Thanh Huế
Đảng ủy Quốc hội và Đảng ủy Chính phủ đã được giao nhiệm vụ phối hợp để thúc đẩy nhanh tiến độ xây dựng và trình Quốc hội thông qua Luật Dân số vào năm 2025, theo tinh thần của Nghị quyết Đại hội 13. Hai cơ quan này cần khẩn trương rà soát và sửa đổi các văn bản pháp luật hiện hành liên quan đến số con, đặc biệt là Pháp lệnh Dân số năm 2003 và Pháp lệnh sửa đổi năm 2008 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, với mục tiêu hoàn thiện trong quý 1 năm 2025.
Trước đó, vào tháng 10/2024, trong một phiên thảo luận tổ của Quốc hội, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan đã đề xuất bãi bỏ quy định kỷ luật đối với đảng viên sinh con thứ ba. Bà nhấn mạnh rằng việc này sẽ góp phần thay đổi quan điểm về chính sách dân số và nâng cao tỷ suất sinh của Việt Nam.
GS Nguyễn Thiện Nhân cũng đã từng kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét việc bãi bỏ quy định kỷ luật đối với đảng viên sinh con thứ ba, nhấn mạnh rằng trong xã hội hiện đại, các gia đình sẽ tự cân nhắc và quyết định số con dựa trên khả năng nuôi dưỡng của họ.
Theo Pháp lệnh dân số năm 2003, sửa đổi năm 2008, mỗi cặp vợ chồng có quyền quyết định thời gian và khoảng cách sinh con, với quy định sinh một hoặc hai con, trừ những trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định.
Nghị quyết Trung ương năm 2017 về chính sách dân số trong tình hình mới đã nhấn mạnh vai trò tiên phong của cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách về dân số, đặc biệt là việc sinh đủ hai con. Trước đây, đảng viên sinh con thứ ba được coi là vi phạm chính sách dân số và có thể bị xem xét kỷ luật, ngoại trừ một số trường hợp cụ thể.
Vũ Tuân
