Tài khoản
Trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng, Ấn Độ đã quyết định tạm dừng kế hoạch mua thêm máy bay tuần thám P-8I Neptune từ Mỹ. Quyết định này không chỉ phản ánh sự độc lập trong chính sách quốc phòng của Ấn Độ mà còn thể hiện sự không hài lòng với các áp lực từ Washington.
Vào ngày 6 tháng 8, Tổng thống Mỹ đã công bố việc áp dụng mức thuế mới 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, nâng tổng mức thuế lên 50%. Động thái này diễn ra sau khi Mỹ yêu cầu Ấn Độ ngừng mua dầu từ Nga, nhưng Thủ tướng Modi đã từ chối yêu cầu này, cho thấy sự kiên quyết của New Delhi trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia.
Ngay sau thông báo về thuế quan, truyền thông Ấn Độ đã đưa tin rằng New Delhi đã quyết định đình chỉ kế hoạch mua thêm 6 chiếc máy bay P-8I Neptune, với tổng giá trị lên tới 3,6 tỷ USD. Các chuyên gia nhận định rằng đây là một phản ứng mạnh mẽ từ Ấn Độ trước sức ép từ Mỹ, đồng thời cũng phản ánh sự không hài lòng với việc tăng giá của dòng máy bay này.
Mẫu máy bay P-8I Neptune, được thiết kế đặc biệt cho Ấn Độ, là phiên bản xuất khẩu của máy bay P-8A Poseidon của hải quân Mỹ. Những chiếc P-8I này được trang bị nhiều công nghệ tiên tiến, bao gồm cảm biến dị thường từ trường và radar đa chức năng, giúp tăng cường khả năng trinh sát và săn ngầm.
Ấn Độ đã bắt đầu hợp tác với Mỹ trong lĩnh vực quốc phòng từ năm 2009 khi đặt hàng 8 chiếc P-8I với tổng trị giá 2,2 tỷ USD, trở thành quốc gia đầu tiên mua dòng máy bay này. Tuy nhiên, sự gia tăng chi phí và áp lực từ chính phủ Mỹ đã khiến Ấn Độ phải xem xét lại quyết định của mình.
Thông tin từ Bộ Quốc phòng Ấn Độ cho biết, việc áp thuế từ Mỹ đã dẫn đến quyết định tái đánh giá chiến lược mua sắm quốc phòng. Chi phí cho hợp đồng đã tăng lên 3,6 tỷ USD vào tháng 7 năm 2025, cao hơn 50% so với mức giá ban đầu, do lạm phát và các vấn đề trong chuỗi cung ứng.
Ngân sách quốc phòng của Ấn Độ đang phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt khi nước này đã chi một khoản lớn cho các thương vụ khác như mua tiêm kích Rafale từ Pháp. Điều này khiến Ấn Độ phải cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc nâng cao năng lực quốc phòng và áp lực tài chính.
Việc đình chỉ mua máy bay P-8I cũng nằm trong chiến lược dài hạn của Ấn Độ nhằm giảm phụ thuộc vào các cường quốc và thúc đẩy khả năng tự lực trong ngành công nghiệp quốc phòng. Các quan chức Ấn Độ đã thông báo với Mỹ rằng họ không có ý định mua tiêm kích tàng hình F-35, mặc dù đã có đề xuất từ phía Mỹ.
Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, Ấn Độ hiện là một trong những quốc gia nhập khẩu vũ khí lớn nhất thế giới, nhưng tỷ lệ vũ khí nội địa trong biên chế của nước này đã tăng từ 10% năm 2014 lên gần 20% vào năm 2025. Điều này cho thấy Ấn Độ đang nỗ lực phát triển công nghiệp quốc phòng nội địa.
Quan hệ quốc phòng giữa Ấn Độ và Mỹ, từng được củng cố qua nhiều thương vụ, giờ đây đang đứng trước nguy cơ rạn nứt. Mỹ đã từng nới lỏng các biện pháp trừng phạt để cho phép Ấn Độ mua hệ thống phòng không S-400 từ Nga, nhưng chính sách thuế quan mới cho thấy Washington không còn kiên nhẫn.
Chính phủ Ấn Độ khẳng định sẽ không hy sinh quyền tự chủ chiến lược chỉ để làm hài lòng Mỹ. Họ sẽ tiếp tục duy trì mối quan hệ cân bằng với các cường quốc khác, nhưng cũng phải chấp nhận những thách thức đi kèm.
Các nguồn tin cho biết kế hoạch mua thêm máy bay P-8I chưa bị hủy hoàn toàn, vì Ấn Độ vẫn muốn tăng cường khả năng trinh sát và giám sát khu vực Ấn Độ Dương. Mỹ dự kiến sẽ cử phái đoàn đến Ấn Độ vào cuối tháng 8 để thảo luận về một thỏa thuận thương mại, nhưng sự khác biệt trong quan điểm giữa hai bên vẫn còn rất lớn.
Thương vụ này có thể được nối lại nếu Mỹ đưa ra mức giá hợp lý hơn hoặc chấp nhận giảm bớt căng thẳng trong quan hệ hai nước.
Phong Lâm (Theo Aerotime, Reuters, CNBC)
