Tài khoản
Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng trở thành một vấn đề cấp thiết nhằm bảo đảm đời sống cho người lao động. Theo dự thảo mới nhất, mức lương tối thiểu sẽ được đề xuất tăng 7,2% từ ngày 1/1/2026, nhằm bù đắp cho sự gia tăng của chỉ số giá tiêu dùng (CPI).
Mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh
Dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu cho người lao động làm việc theo hợp đồng, do Bộ Nội vụ soạn thảo, đã đưa ra các mức lương tối thiểu mới cho từng vùng. Cụ thể, lương tối thiểu vùng I sẽ tăng từ 4,96 triệu đồng lên 5,31 triệu đồng/tháng; vùng II từ 4,41 triệu lên 4,73 triệu; vùng III từ 3,86 triệu lên 4,14 triệu; và vùng IV từ 3,45 triệu lên 3,7 triệu đồng. Mức lương tối thiểu theo giờ cũng sẽ được điều chỉnh tương ứng với mức lương tháng.
Đề xuất này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, nhằm đảm bảo rằng người lao động có thể duy trì mức sống tối thiểu trong bối cảnh giá cả hàng hóa tăng cao.
Quy định áp dụng lương tối thiểu theo địa bàn
Dự thảo cũng quy định rõ ràng rằng người sử dụng lao động sẽ phải áp dụng mức lương tối thiểu theo địa bàn nơi họ hoạt động. Nếu doanh nghiệp có chi nhánh hoặc hoạt động tại nhiều khu vực khác nhau, mức lương tối thiểu sẽ được áp dụng theo mức cao nhất trong số các vùng liên quan.
Bộ Nội vụ cho biết, mặc dù mức lương tối thiểu năm 2025 đã tăng 6%, nhưng vẫn chưa đủ để bù đắp cho sự gia tăng của CPI, dự kiến sẽ tăng bình quân 3,7% mỗi năm trong giai đoạn 2025-2026. Nếu không có sự điều chỉnh kịp thời, đến cuối năm 2026, mức lương tối thiểu sẽ không còn đủ để đảm bảo cuộc sống tối thiểu cho người lao động.
Bối cảnh kinh tế và nhu cầu điều chỉnh lương
Đề xuất điều chỉnh lương tối thiểu lần này cũng dựa trên những tín hiệu tích cực từ nền kinh tế, như tăng trưởng GDP trong 6 tháng đầu năm đạt trên 7,5%, với mục tiêu năm 2025 đạt từ 8% trở lên. Thị trường lao động đang phục hồi ổn định, và sản xuất kinh doanh có nhiều dấu hiệu khả quan.
Bộ Nội vụ nhấn mạnh rằng việc cập nhật mức lương tối thiểu cần phải theo sát tình hình thực tế, đặc biệt là sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và chính quyền hai cấp từ 1/7/2025.
Quy định về lương tối thiểu và quyền lợi của người lao động
Lương tối thiểu tháng là mức thấp nhất để thỏa thuận và trả lương cho lao động làm việc theo tháng, và cũng tương tự với mức lương theo giờ. Đối với những người lao động nhận lương theo tuần, ngày hoặc theo sản phẩm, mức lương của họ cũng phải được quy đổi theo lương tháng hoặc giờ, không được thấp hơn mức lương tối thiểu quy định.
Người sử dụng lao động không được phép cắt giảm lương của người lao động khi họ làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm, hoặc cắt bỏ các chế độ khác như bồi dưỡng bằng hiện vật. Các chính sách có lợi hơn cho người lao động, như mức lương cao hơn tối thiểu 7% đối với người có trình độ nghề, vẫn sẽ được duy trì.
Khuyến nghị từ tổ chức quốc tế
Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam đã chỉ ra rằng trong giai đoạn 2015-2022, lương tối thiểu danh nghĩa đã tăng từ 119 lên 168 USD, nhưng do lạm phát, mức tăng thực tế không đáng kể. Trong giai đoạn 2020-2022, lương tối thiểu tăng hơn 6%, nhưng tiền lương thực tế chỉ tăng 0,7%.
ILO khuyến nghị rằng việc điều chỉnh lương cần dựa trên dữ liệu chính xác về lạm phát, tăng trưởng, năng suất, việc làm và khả năng chi trả của doanh nghiệp. Mức tăng lương tối thiểu cần đủ để giữ được giá trị thực của thu nhập và đáp ứng nhu cầu cơ bản của người lao động và gia đình họ.
Hoàng Phương
