Trong những năm qua, cộng đồng Phật giáo tại Thái Lan đã phải đối mặt với nhiều vụ bê bối gây chấn động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh của tôn giáo này trong mắt công chúng. Những sự việc này không chỉ làm xói mòn niềm tin của người dân mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về đạo đức và trách nhiệm của các nhà sư.
Gần đây, vào ngày 15/7, cảnh sát Thái Lan đã bắt giữ một người phụ nữ tên Wilawan Emsawat, hay còn gọi là Cô Golf, với cáo buộc đã dụ dỗ nhiều nhà sư vào các mối quan hệ tình ái và ép buộc họ chuyển tiền cho mình để che đậy hành vi sai trái. Theo thông tin từ cơ quan điều tra, tài khoản ngân hàng của cô đã nhận được khoảng 385 triệu baht (tương đương 11,9 triệu USD) trong vòng ba năm, phần lớn số tiền này đã được cô tiêu xài vào cờ bạc trực tuyến.
Vụ việc này đã dẫn đến việc ít nhất 9 nhà sư và trụ trì bị buộc phải hoàn tục và khai trừ khỏi tăng đoàn, gây ra một làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng Phật giáo và thu hút sự chú ý của dư luận. Đây không phải là lần đầu tiên các nhà sư Thái Lan vướng vào các bê bối liên quan đến tình dục và tiền bạc, mà thực tế, trong hơn một thập kỷ qua, đã có nhiều sự việc tương tự xảy ra, từ việc các nhà sư sử dụng máy bay riêng cho đến các vụ tham nhũng công quỹ.
Các nhà sư tại một ngôi chùa ở Bangkok, Thái Lan tháng 7/2024. Ản: AFP
Vào tháng 6/2013, một video gây tranh cãi đã xuất hiện trên YouTube, ghi lại cảnh ba nhà sư sử dụng những món đồ xa xỉ như kính mát, túi xách hàng hiệu và tai nghe không dây trên một chuyến bay tư nhân. Sau đó, quản lý của chùa Khantitham ở tỉnh Sisaket xác nhận rằng những nhà sư trong video đang tu tại đây, trong đó có trụ trì Luang Pu Nenkham, người đã bị buộc hoàn tục sau bê bối này.
Cuộc điều tra của Cục Điều tra Đặc biệt Thái Lan (DSI) đã phát hiện ra lối sống xa hoa của Wirapol, cựu trụ trì, với tài sản lên đến 200 triệu baht trong 10 tài khoản ngân hàng, cùng với nhiều xe sang và bất động sản đắt giá. Ông còn bị cáo buộc có quan hệ tình ái với nhiều phụ nữ, trong đó có một người đã sinh con cho ông khi mới 15 tuổi. Wirapol đã bỏ trốn sang Mỹ và mất bốn năm để bị dẫn độ về Thái Lan vào tháng 7/2017.
Vào tháng 8/2018, tòa án đã tuyên án Wirapol 114 năm tù, nhưng theo luật pháp Thái Lan, ông chỉ phải thụ án 20 năm. Sau đó, ông tiếp tục bị kết án thêm 16 năm tù vì tội lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên.
Wirapol Sukphol (trái) trong video gây tranh cãi trên YouTube. Ảnh: YouTube
Sự việc của Wirapol đã thúc đẩy chính quyền Thái Lan nỗ lực làm trong sạch cộng đồng Phật giáo, cải cách các tổ chức tôn giáo và siết chặt quy định đối với tăng ni. Năm 2014, Hội đồng Cải cách Quốc gia đã được thành lập, trong đó có một ủy ban về tôn giáo nhằm điều tra các cáo buộc tham nhũng trong cộng đồng Phật giáo.
Năm 2015, ủy ban này đã tiếp tục điều tra vụ việc liên quan đến sư Luang Por Dhammajayo, trụ trì chùa Wat Phra Dhammakaya, người bị cáo buộc rửa tiền và tham ô quỹ của chùa lên đến 1,2 tỷ baht (33 triệu USD). Dhammajayo đã trốn tránh lệnh triệu tập và khi cảnh sát đến khám xét chùa, họ đã bị hàng nghìn tín đồ ngăn cản.
Đến nay, Dhammajayo vẫn chưa bị bắt giữ, trong khi chùa Wat Phra Dhammakaya vẫn hoạt động. Vụ việc này đã làm xói mòn uy tín của Hội đồng Tăng già Tối cao Thái Lan, cơ quan có quyền quản lý các tăng ni trong nước.
Năm 2017, DSI và Cục Cảnh sát Chống Tham nhũng Thái Lan đã phối hợp điều tra và bắt giữ 5 trụ trì, đều là thành viên của Hội đồng Tăng già Tối cao, với cáo buộc biển thủ công quỹ chính phủ. Những trụ trì này đã bị buộc hoàn tục và phải chịu án tù, làm xấu thêm hình ảnh của Hội đồng Tăng già.
Chính phủ Thái Lan đã sử dụng những bê bối này như một động lực để thúc đẩy các cuộc cải cách lớn về tôn giáo, bao gồm việc tăng cường giám sát tài chính đối với các chùa và yêu cầu các nhà sư kê khai tài sản cá nhân.
Thái Lan vẫn tiếp tục chứng kiến nhiều bê bối liên quan đến các nhà sư, mặc dù phần lớn không liên quan đến các vị trí cấp cao. Một số vụ việc đáng chú ý bao gồm việc một nhà sư ở tỉnh Kalasin bị cáo buộc lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên và một số nhà sư nổi tiếng livestream trên mạng xã hội để kêu gọi quyên góp, gây ra nhiều tranh cãi.
Năm 2022, trong một chiến dịch trấn áp ma túy, cảnh sát đã phát hiện 4 nhà sư dương tính với ma túy đá và buộc họ phải hoàn tục, khiến ngôi chùa bị bỏ trống.
Năm 2023, sau khi có thông tin về bê bối tình dục liên quan đến nhà sư nổi tiếng Phra Ajarn Khom, cảnh sát đã khám xét chùa Wat Pa Thammakhiri và phát hiện nhiều vali chứa tiền mặt và vàng, cùng với giấy tờ ghi chép các khoản tiền lớn được chuyển đến tài khoản của chị gái nhà sư.
Tháng 3/2024, Tòa Hình sự Trung ương đã kết án Phra Khom tổng cộng 468 năm tù vì liên quan đến vụ biển thủ hơn 8 triệu USD tiền công đức.
Hội đồng Tăng già Tối cao đã phải phát cảnh báo và ban chỉ thị cấm các hành vi gây tổn hại đến hình ảnh Phật giáo, đặc biệt là sau khi nhiều nhà sư nổi tiếng trên mạng xã hội thực hiện các video gây tranh cãi.
Tiền mặt, vàng, đá quý và sổ tiết kiệm ngân hàng bị thu giữ sau cuộc khám xét chùa Wat Pa Thammakhiri. Ảnh: ABC News
Với khoảng 90% dân số theo đạo Phật, tôn giáo này đóng vai trò quan trọng trong xã hội Thái Lan. Tuy nhiên, những bê bối liên quan đến các nhà sư đang đe dọa sự ổn định của trụ cột này. Quốc vương Thái Lan đã công bố sắc lệnh tước chức vị của 81 nhà sư và bày tỏ lo ngại về những bê bối gần đây, cho rằng chúng đã gây tổn thương nghiêm trọng đến niềm tin của các Phật tử.
Cảnh sát Thái Lan đã yêu cầu Cơ quan Phật giáo Quốc gia cung cấp thông tin về khoảng 300.000 nhà sư trên toàn quốc để rà soát lý lịch tư pháp, nhằm sàng lọc những người có hành vi sai phạm. Trong một cuộc phỏng vấn, một trụ trì nổi tiếng đã bày tỏ lo ngại về tình hình hiện tại của Phật giáo Thái Lan, cho rằng nếu không có cải cách khẩn cấp, tương lai của tôn giáo này sẽ gặp nhiều khó khăn.