Bộ Ngoại giao Việt Nam vừa thông báo rằng hai nước sẽ tiếp tục triển khai và khởi động lại nhiều dự án nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh, bất chấp việc hoạt động của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) đang bị thu hẹp.
Trong buổi họp báo diễn ra vào ngày 20/3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao, bà Phạm Thu Hằng, nhấn mạnh rằng hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh là một trong những nền tảng quan trọng trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ. Điều này không chỉ giúp hàn gắn vết thương lịch sử mà còn tạo ra cơ hội cho các lĩnh vực hợp tác khác, từ kinh tế đến văn hóa.
Bà Hằng cho biết, nhiều dự án hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực này đang được tiếp tục thực hiện hoặc khởi động lại, bao gồm các hoạt động rà phá bom mìn và xử lý vật liệu nổ còn sót lại từ chiến tranh, cũng như dự án tẩy độc tại sân bay Biên Hòa. Những nỗ lực này không chỉ mang lại lợi ích cho Việt Nam mà còn góp phần vào sự ổn định và phát triển của khu vực.
Thông tin này được đưa ra sau khi đại diện Tập đoàn Meta của Mỹ thông báo rằng chương trình hợp tác giải quyết hậu quả chiến tranh tại Việt Nam sẽ tiếp tục, mặc dù hơn 90% chương trình viện trợ của USAID trên toàn cầu đã bị cắt giảm. Điều này cho thấy sự cam kết mạnh mẽ từ phía Mỹ trong việc hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh.
Đại diện Tập đoàn Meta cũng cho biết, sự tiếp tục tài trợ cho chương trình khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam được đảm bảo nhờ vào sự đóng góp của các công ty thành viên và các cựu đại sứ như Daniel Kritenbrink và Ted Osius, những người đã có nhiều đóng góp cho mối quan hệ Việt – Mỹ.
Hình ảnh nhân viên dự án NPA/RENEW đang xử lý đạn pháo trong một buổi thực hành mô phỏng tại xã Triệu Thuận, Quảng Trị vào tháng 6/2021 cho thấy sự nỗ lực không ngừng trong việc đảm bảo an toàn cho người dân và môi trường.
Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh đóng băng các khoản viện trợ nước ngoài, trong đó có các khoản hỗ trợ cho việc rà phá bom mìn tại Việt Nam. Tuy nhiên, bà Hằng đã bày tỏ lo ngại rằng việc dừng các dự án hỗ trợ từ USAID sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn của con người và môi trường tại các khu vực bị ô nhiễm.
Mỹ đã bắt đầu cung cấp hỗ trợ cho Việt Nam từ năm 1993, với tổng số tiền khoảng 200 triệu USD cho các chương trình tiêu hủy vũ khí truyền thống. Mục tiêu của các chương trình này không chỉ là rà phá bom mìn mà còn giáo dục cộng đồng về nguy cơ từ bom mìn và hỗ trợ nạn nhân.
Hoạt động hỗ trợ của Mỹ được thực hiện thông qua các dự án cung cấp cố vấn kỹ thuật và hỗ trợ quản lý thông tin cho Trung tâm Hành động Bom mìn Quốc gia (VNMAC), cũng như tài trợ cho các tổ chức phi chính phủ như Peace Trees Vietnam.
Theo ước tính của VNMAC, Việt Nam hiện còn khoảng 800 nghìn tấn bom đạn sót lại từ chiến tranh, với tổng diện tích ô nhiễm lên tới 6,1 triệu ha, chiếm khoảng 18,82% tổng diện tích cả nước. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tiếp tục các nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh.
Việt Nam cũng đang phối hợp với USAID để thực hiện dự án xử lý dioxin tại sân bay Biên Hòa. Chính phủ Mỹ đã cam kết tăng nguồn vốn cho dự án này từ 300 triệu USD lên 430 triệu USD, nhằm mở rộng quy mô và phạm vi hỗ trợ cho các nạn nhân chất độc hóa học sau chiến tranh.
Nguyễn Tiến – Phạm Giang