Chính quyền Ireland đang tiến hành các bước chuẩn bị cho việc khai quật một địa điểm được cho là nơi chôn cất 796 trẻ em tại một mái ấm tình thương do các nữ tu sĩ quản lý. Đây là một sự kiện gây chấn động và thu hút sự chú ý của dư luận, khi mà nhiều người mong muốn tìm ra sự thật về số phận của những đứa trẻ vô tội này.
Vào ngày 16/6, các nhóm khai quật đã bắt đầu niêm phong khu vực bãi cỏ được bao quanh bởi tường rào tại thị trấn Tuam, cách thành phố Dublin khoảng 220 km về phía tây. Công tác tìm kiếm hài cốt dự kiến sẽ được tiến hành vào tháng tới, đánh dấu một bước quan trọng trong việc làm sáng tỏ những bí ẩn xung quanh mái ấm này.
Mái ấm tình thương này hoạt động từ năm 1925 đến 1961, nơi tiếp nhận những người mẹ đơn thân và trẻ em. Kể từ khi cơ sở này bị phá dỡ vào năm 1972, nơi đây gần như không còn ai lui tới, khiến cho những câu chuyện về nó dần bị lãng quên.
Nhà sử học địa phương, bà Catherine Corless, 71 tuổi, đã dành nhiều năm để nghiên cứu và tìm kiếm sự thật về những đứa trẻ bị bỏ rơi tại đây. Bà cho biết: “Có rất nhiều trẻ sơ sinh và trẻ em đã chết ở đây, và chúng ta cần phải tìm ra sự thật về số phận của chúng”.
Peter Mulryan, một trong những người sống sót sau khi rời mái ấm tình thương ở Tuam, đã có mặt tại hiện trường cùng với Selina Brogan, chuyên gia khai quật. Họ đều hy vọng rằng việc khai quật sẽ giúp đưa ra ánh sáng những điều mà nhiều người đã phải chịu đựng trong im lặng.
Vào năm 2014, bà Corless đã công bố những bằng chứng cho thấy 796 trẻ em, từ sơ sinh đến 9 tuổi, đã chết trong mái ấm này. Nghiên cứu của bà cho thấy một bể phốt bỏ hoang được phát hiện vào năm 1975 có thể là nơi chôn cất nhiều trẻ em.
Ủy ban điều tra về mái ấm tình thương này đã được thành lập và đã phát hiện nhiều hài cốt trẻ em trong các đợt khai quật thí điểm vào năm 2016 và 2017. Bà Corless cho biết: “Không có hồ sơ chôn cất nào được ghi lại, không có nghĩa trang, không có bia mộ hay thánh giá nào cả”.
Theo báo cáo công bố vào năm 2021, Ủy ban điều tra đã chỉ ra rằng số lượng trẻ sơ sinh tử vong tại mái ấm này là “rất đáng lo ngại”. Đây là nơi tiếp nhận những phụ nữ mang thai ngoài giá thú, và sau khi sinh, họ thường bị tách khỏi con cái của mình.
Các điều tra viên đã phát hiện rằng trong hơn 76 năm, có khoảng 56.000 phụ nữ chưa kết hôn và 57.000 trẻ em đã bị đưa đến 18 mái ấm tương tự, trước khi các cơ sở này ngừng hoạt động vào năm 1998. Báo cáo cho thấy có khoảng 9.000 trẻ đã tử vong tại các mái ấm trên khắp Ireland.
Nhà thờ và chính quyền đã phối hợp điều hành các mái ấm này, với một số cơ sở được quản lý bởi các dòng tu Công giáo. Bà Corless cho biết: “Tất cả trẻ sơ sinh và trẻ em ở những cơ sở này đều đã được rửa tội, nhưng nhà thờ vẫn làm ngơ trước số phận của chúng”.
Vào năm 2022, quốc hội Ireland đã thông qua luật cho phép khai quật tại Tuam. Bà Corless chia sẻ: “Đây là một cuộc chiến dai dẳng, và cuối cùng, chúng ta đã có thể sửa chữa những sai lầm trong quá khứ”. Bà mong muốn đưa hài cốt của những đứa trẻ ra khỏi bể phốt và chôn cất chúng theo nghi lễ mà chúng xứng đáng được hưởng.
Đối với Anna Corrigan, 70 tuổi, việc tìm kiếm sự thật về mẹ mình, người đã sinh hai con trai tại Tuam, là một hành trình đầy khó khăn. Bà cho biết: “Đây là một cuộc tìm kiếm công lý kiểu Ireland”. Tuy nhiên, do thiếu thông tin và tài liệu, bà vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải.
Bà Corless đã giới thiệu một bản sao biên bản kiểm tra mái ấm Tuam năm 1947, trong đó mô tả tình trạng của một đứa trẻ là “gầy còm khốn khổ”. Cả hai đứa trẻ có thể đã chết tại Tuam, hoặc một trong số chúng có thể đã bị đưa ra nước ngoài theo hình thức nhận con nuôi trái phép.
Bà nói: “Họ đã che giấu sự thật, khiến mọi người khó tìm ra điều gì đã thực sự xảy ra”. Chính quyền Ireland đã thành lập một nhóm khai quật vào năm 2023 để thu hồi và chôn cất hài cốt tại Tuam, đồng thời sẽ tiến hành xét nghiệm ADN để xác định danh tính.
Bà Corrigan chia sẻ: “Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ được chứng kiến cảnh này, nhưng giờ đây, chúng tôi đã vượt qua nhiều khó khăn để thúc giục họ khai quật cái mà tôi gọi là ‘cái hố’, không phải ngôi mộ. Tôi rất vui vì công việc khai quật đã bắt đầu, nhưng dù có tìm thấy và xác minh được nhiều hài cốt, mọi chuyện vẫn chưa thể khép lại”.