Chánh án Tòa án Tối cao Mỹ đã chính thức bác bỏ đề xuất luận tội thẩm phán, sau khi Tổng thống Donald Trump kêu gọi bãi nhiệm một thẩm phán đã ra phán quyết chống lại kế hoạch trục xuất người nhập cư. Đây là một động thái đáng chú ý trong bối cảnh căng thẳng giữa chính quyền Trump và hệ thống tư pháp Mỹ.
Trong một tuyên bố vào ngày 18/3, Chánh án John Roberts nhấn mạnh rằng “luận tội chưa bao giờ là phương thức hợp lý để phản đối một phán quyết tư pháp trong suốt hơn hai thế kỷ qua. Quy trình xét xử phúc thẩm đã được thiết lập nhằm mục đích này”. Điều này cho thấy sự kiên định của hệ thống tư pháp trong việc duy trì tính độc lập và công bằng.
Chánh án Roberts đưa ra tuyên bố này sau khi ông Trump công khai kêu gọi luận tội thẩm phán liên bang James Boasberg, người đã đưa ra phán quyết gây tranh cãi trong bối cảnh cuộc chiến giữa chính quyền và tòa án ngày càng trở nên căng thẳng, đặc biệt là liên quan đến các lệnh trục xuất người nhập cư.
Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump đã chỉ trích thẩm phán Boasberg, cho rằng “thẩm phán này, giống như nhiều thẩm phán gian lận mà tôi đã phải đối mặt trước đây, cần phải bị luận tội”. Điều này cho thấy sự bất mãn của ông Trump đối với các quyết định của tòa án, mà ông cho là không công bằng.
Chánh án John Roberts đã xuất hiện tại Đồi Capitol vào ngày 20/1, thể hiện vai trò quan trọng của ông trong hệ thống tư pháp Mỹ. Các thẩm phán liên bang, như ông Boasberg, có nhiệm kỳ trọn đời và chỉ có thể bị bãi nhiệm thông qua quy trình luận tội tại Hạ viện và kết tội tại Thượng viện vì “phạm tội ác, hành vi sai trái nghiêm trọng”. Điều này cho thấy sự nghiêm ngặt trong quy trình bãi nhiệm thẩm phán, nhằm bảo vệ tính độc lập của ngành tư pháp.
Quốc hội Mỹ rất hiếm khi thực hiện việc luận tội thẩm phán liên bang. Lần gần đây nhất mà một thẩm phán bị bãi nhiệm là vào năm 2010, cho thấy rằng quy trình này không phải là điều dễ dàng và thường chỉ xảy ra trong những trường hợp cực kỳ nghiêm trọng.
Trong những tuần gần đây, Nhà Trắng đã liên tục đặt ra câu hỏi về quyền hạn của tòa án trong việc kiểm soát quyền lực của Tổng thống, đồng thời chỉ trích các thẩm phán đã chặn các sắc lệnh từ ông Trump. Sự căng thẳng này đã gia tăng sau những tranh cãi liên quan đến lệnh trục xuất những người nhập cư Venezuela, mà chính quyền Trump cho rằng có liên quan đến các băng nhóm tội phạm.
Vào ngày 14/3, Tổng thống Trump đã bí mật ký lệnh viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Nước ngoài nhằm nhanh chóng trục xuất khoảng 200 người Venezuela đến một nhà tù ở El Salvador. Tuy nhiên, thẩm phán Boasberg đã ra lệnh yêu cầu các chuyến bay trục xuất quay trở lại, nhưng bất chấp lệnh này, hai chuyến bay vẫn được thực hiện, cho thấy sự mâu thuẫn giữa chính quyền và tòa án.
Ngày 17/3, thẩm phán Boasberg đã yêu cầu chính quyền Trump giải thích về việc không tuân thủ lệnh của ông. Ông Trump đã chỉ trích thẩm phán Boasberg trên mạng xã hội, gọi ông là “thẩm phán cực tả, gây rối và kích động”, đồng thời tiếp tục kêu gọi luận tội ông.
Giới quan sát nhận định rằng phản ứng của chính quyền Trump đối với lệnh của thẩm phán Boasberg là một dấu hiệu cho thấy ông Trump đang khẳng định lập trường kháng cự đối với quyền lực của nhánh tư pháp. Điều này có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng cho mối quan hệ giữa các nhánh của chính phủ.
Hiện tại, ông Trump vẫn chưa có phản hồi chính thức về tuyên bố của Chánh án Roberts. Trước đây, Chánh án Roberts cũng đã từng nhấn mạnh rằng “tòa án liên bang không có thẩm phán thuộc về bất kỳ đảng phái nào”, điều này cho thấy sự cần thiết phải duy trì tính khách quan và công bằng trong hệ thống tư pháp.
Đức Trung (Theo AFP, Reuters, CNN)