Tài khoản
Hà Nội đang trong quá trình nghiên cứu mở rộng không gian công cộng quanh Hồ Gươm, và kiến trúc sư Emmanuel Cerise đã bày tỏ sự ủng hộ cho chủ trương này. Ông nhấn mạnh rằng việc hạn chế phương tiện giao thông sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí và tiếng ồn, đồng thời tạo điều kiện cho việc trồng thêm cây xanh.
Ông Emmanuel Cerise, hiện là Trưởng đại diện Vùng Île-de-France tại Hà Nội và Giám đốc Cơ quan hỗ trợ Hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam (PRX – Vietnam), đã có nhiều kinh nghiệm trong các dự án quy hoạch đô thị tại Hà Nội. Trong cuộc trò chuyện với VnExpress, ông đã chia sẻ những suy nghĩ của mình về việc mở rộng không gian công cộng quanh Hồ Gươm.
KTS Emmanuel Cerise. Ảnh: Võ Hải
– Ông có thể chia sẻ về những thay đổi của khu vực Hồ Gươm trong suốt 100 năm qua không?
– Qua những tài liệu và hình ảnh mà tôi đã nghiên cứu, có thể thấy rằng Hồ Gươm đã trải qua nhiều biến đổi lớn. Trước khi người Pháp đến, khu vực này còn rất hoang sơ, với những ngôi chùa và không có đường đi lại. Người Pháp đã cải tạo không gian quanh hồ, biến nơi đây thành một khu vực xanh mát giữa lòng Thủ đô. Dù có nhiều thay đổi, Hồ Gươm vẫn giữ được những giá trị lịch sử và văn hóa quan trọng từ thời kỳ phong kiến cho đến nay.
Hồ Gươm nhìn trên cao những năm 1940. Ảnh tư liệu
– Ông có ý kiến gì về việc mở rộng không gian công cộng quanh Hồ Gươm?
– Tôi cho rằng đây là một quyết định đúng đắn. Khu vực phía đông Hồ Gươm có nhiều trụ sở công và đất đai thuộc quản lý của Nhà nước, nên việc mở rộng sẽ dễ dàng hơn so với các khu dân cư. Việc mở rộng không chỉ mang lại không gian xanh cho người dân mà còn giúp cải thiện cảnh quan đô thị, tạo sự đồng bộ cho kiến trúc thành phố.
Điều quan trọng là xác định những phần nào cần được bảo tồn và những phần nào có thể thay đổi. Hà Nội nên bảo tồn những công trình có giá trị lịch sử, đồng thời tìm cách mở rộng không gian công cộng. Ví dụ, đường Đinh Tiên Hoàng có thể được sử dụng để tạo thêm không gian cho công viên và khu vực đi bộ, nếu như thành phố hạn chế phương tiện cá nhân lưu thông tại đây.
Tòa nhà Hàm cá mập ở quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Ảnh: Phạm Chiểu
– Ông có đánh giá gì về kiến trúc của tòa nhà “Hàm cá mập” trong bối cảnh khu vực Hồ Gươm?
– Tòa nhà “Hàm cá mập” là một công trình gây nhiều tranh cãi. Dù có người yêu thích, cũng có người không hài lòng, nhưng không thể phủ nhận rằng nó đã trở thành một biểu tượng của Hà Nội. Thiết kế ban đầu của tòa nhà rất ấn tượng, nhưng việc trang trí và quảng cáo hiện tại đã làm mất đi vẻ đẹp nguyên bản của nó. Tôi hy vọng rằng tòa nhà sẽ được bảo tồn và phục hồi về trạng thái ban đầu.
UBND TP Hà Nội cần có những đánh giá khách quan về giá trị của tòa nhà này, từ đó đưa ra quyết định hợp lý về việc giữ lại hay phá bỏ.
– Còn những công trình nào khác quanh Hồ Gươm cần được cải tạo không?
– Tôi nghĩ rằng trụ sở Tổng công ty Điện lực Hà Nội cũng là một ứng cử viên cho việc cải tạo. Thay vì phá bỏ hoàn toàn, có thể nghiên cứu để biến nó thành không gian công cộng. Việc giữ lại các công trình cũ sẽ giúp bảo tồn giá trị văn hóa và lịch sử của Hà Nội.
Chẳng hạn, khách sạn Four Seasons đang xây dựng trên phố Lê Thái Tổ đã phá hủy một tòa nhà cũ. Thay vào đó, họ có thể cải tạo bên trong mà vẫn giữ nguyên vẻ đẹp bên ngoài, tạo ra một không gian hấp dẫn cho du khách.
TP Hà Nội đang nghiên cứu quy hoạch không gian công cộng phía Đông Hồ Gươm và khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Đồ họa: Đỗ Nam
– Hồ Gươm là khu vực trung tâm của quận Hoàn Kiếm, với giá trị đất đai rất cao. Ông nghĩ sao về xung đột lợi ích trong việc cải tạo khu vực này?
– Đúng là giá trị đất đai quanh Hồ Gươm rất lớn. Tuy nhiên, tôi cho rằng việc quản lý các khu đất này nên thuộc về Nhà nước, để đảm bảo lợi ích cho cộng đồng. Nếu để cho các nhà đầu tư tư nhân, họ sẽ chỉ tập trung vào lợi nhuận mà không quan tâm đến việc mở rộng không gian xanh và công cộng.
Việc giao cho chính quyền quản lý sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người dân, đồng thời bảo vệ được tính thống nhất của kiến trúc và cảnh quan khu vực.
– Hà Nội có thể học hỏi kinh nghiệm từ thành phố nào ở Pháp hoặc trên thế giới trong việc bảo tồn khu vực Hồ Gươm?
– Tại Pháp, các quy định về bảo tồn không gian công cộng rất nghiêm ngặt. Chính quyền các thành phố luôn cố gắng bảo tồn các công trình cổ và cải tạo chúng một cách hợp lý. Hà Nội có thể học hỏi cách mà các thành phố châu Âu tạo ra không gian xanh hơn, an toàn hơn cho người đi bộ.
Hồ Gươm là một điểm đặc biệt, và tôi nghĩ rằng Hà Nội nên chú trọng đến việc tăng cường cây xanh, đồng thời hạn chế phương tiện cá nhân để tạo ra một không gian công cộng trong lành hơn. Thành phố đang đi đúng hướng khi bắt đầu hạn chế xe cộ ở một số tuyến phố trung tâm.
Sơn Hà – Võ Hải
