Thượng viện Philippines đã quyết định tiến hành một cuộc điều tra liên quan đến việc cảnh sát nước này bắt giữ và bàn giao cựu tổng thống Rodrigo Duterte cho Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC). Cuộc điều tra này được công bố vào ngày 17/3, nhằm làm rõ các vấn đề pháp lý xung quanh vụ việc đang gây ra nhiều tranh cãi trong xã hội.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, bà Imee Marcos, đã kêu gọi cuộc điều tra này. Bà Imee không chỉ là em gái của Tổng thống Ferdinand Marcos mà còn là bạn thân của Phó tổng thống Sara Duterte, con gái của ông Duterte. Bà nhấn mạnh rằng việc điều tra là cần thiết để đảm bảo rằng các quy trình pháp lý được tuân thủ và quyền lợi hợp pháp của ông Duterte được bảo vệ.
Bà Imee Marcos cho biết: “Chúng ta cần phải đặt chủ quyền và quy trình pháp lý lên hàng đầu trong mọi tình huống”. Điều này cho thấy sự quan tâm của Thượng viện đối với việc bảo vệ quyền lợi của công dân, ngay cả khi họ là những nhân vật có ảnh hưởng trong chính trị.
Thượng viện Philippines dự kiến sẽ tổ chức phiên điều trần công khai đầu tiên vào ngày 20/3, trong đó sẽ mời các quan chức cấp cao của cảnh sát và chính phủ đến để cung cấp thông tin liên quan đến vụ bắt giữ. Đây sẽ là cơ hội để các bên liên quan trình bày quan điểm và làm rõ các vấn đề pháp lý.
Trong bối cảnh này, ông Duterte, hiện đã 79 tuổi, đã bị bắt tại sân bay Manila vào ngày 11/3 và sau đó được bàn giao cho ICC tại Hà Lan. Ông đang phải đối mặt với các cáo buộc về tội ác chống lại loài người liên quan đến chiến dịch chống ma túy kéo dài nhiều năm khi còn tại nhiệm. Theo thông tin từ cảnh sát, hơn 6.000 người đã thiệt mạng trong chiến dịch này, trong khi các tổ chức nhân quyền ước tính con số thực tế có thể lên tới 30.000.
Ngay sau khi vụ bắt diễn ra, thượng nghị sĩ Imee Marcos đã bày tỏ sự lo ngại về tình hình, cho rằng việc bắt giữ cựu tổng thống sẽ chỉ dẫn đến những rắc rối lớn hơn cho đất nước. Bà cho biết: “Tôi không thể chấp nhận những gì đã xảy ra với ông ấy”. Điều này cho thấy sự chia rẽ trong chính trị Philippines và những quan điểm khác nhau về vụ việc.
Phó tổng thống Sara Duterte đã mô tả vụ bắt giữ cha mình là “vụ bắt cóc cấp nhà nước”, trong khi một trong những con gái của ông, Veronica “Kitty” Duterte, đã nộp đơn kiện lên Tòa án Tối cao, cáo buộc chính phủ đã giam giữ và giao nộp ông cho tổ chức nước ngoài mà không có sự đồng ý hợp pháp.
Luật sư Salvador Panelo, đại diện cho gia đình Duterte, cho rằng vụ bắt giữ này là bất hợp pháp vì Philippines đã rút khỏi ICC. Điều này mở ra một cuộc tranh luận về tính hợp pháp của các hành động của chính phủ trong bối cảnh quốc tế.
Vào ngày 14/3, cựu tổng thống Duterte đã được phép tham gia phiên điều trần của ICC qua hình thức trực tuyến, do khoảng cách địa lý từ Philippines đến The Hague. Trong phiên điều trần này, ông đã được thông báo về các cáo buộc chống lại mình và quyền lợi của mình với tư cách là bị cáo.
Luật sư Salvador Medialdea của ông Duterte đã khẳng định rằng thân chủ của mình “đã bị bắt cóc khỏi đất nước”. Phiên điều trần tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 23/9, hứa hẹn sẽ tiếp tục thu hút sự chú ý của dư luận và các nhà quan sát quốc tế.
Huyền Lê (Theo AFP)